Просмотр содержимого документа
«Орта білімнен кейінгі, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарына арналған педагогінің сабақ жоспары»
№ 46 Сабақ
Пәннің аты:__________________Физика___________________
Күні: 10.12.2020
Бөлім.4 Электромагниттік тербелістер
3 тарау. Айнымалы ток
Сабақтың тақырыбы: Есеп шығару. Бақылау жұмысы. №4.
Негізгі формулалар мен анықтамалар
Еркін электрмагниттік тербелістер |
Еркін тербелістер теңдеуі | = = |
Гармоникалық тербеліс заңы | q = ); q = ) |
Ток күші | ; i = - t; |
Период | T = 2 |
Меншікті жиілік | |
Меншікті циклдік жиілік | |
Тербелмелі контурдың толық энергиясы | W = |
Энергияның сақталу заңы | |
Физикалық шамалар мен өлшем бірліктерінің ХБЖ-да белгіленуі
Белгіленуі | Физикалық шама | ХБЖ | Белгіленуі | Физикалық шама | ХБЖ |
q | зарядтың лездік мәні | Кл | | бастапқы фаза | рад |
∆i | ток күшінің лездік мәні | А | | фаза | рад |
| ток күшінің өзгеру жылдамдығы | | | циклдік жиілік | рад/c |
| максимал заряд | Кл | | меншікті циклдік жиілік | рад/c |
L | шарғының индуктивтілігі | Гн | | меншікті жиілік | Гц |
C | Конденсатордың сыйымдылығы | Ф | | электр өрісінің энергиясы | Дж |
T | период | с | | магнит өрісінің энергиясы | Дж |
| ток күшінің максимал мәні | А | | тұрақтысы | |
Глоссарий
Еріксіз тербелістер – периодты түрде әсер ететін сыртқы күштің әсерінен болатын тербелістер.
Идеал тербелмелі контур – активті кедергісі нөлге тең, конденсаторда өткізгіш ток және энергия шығынына алып келетін басқа құбылыстар жоқ тербелмелі контур.
Автотербелмелі жүйелер – жүйеге энергияның берілуі арқылы өшпейтін тербелістер жасалатын жүйелер.
Еркін электрмагниттік тербелістер – шарғыдағы ток күшінің және конденсатор астарлары арасындағы кернеудің сырттан энергия алмай периодты түрде қайталанатын өзгерісі.
Электрмагниттік тербелістер – зарядтың, ток күші мен кернеудің периодты түрде өзгеруі.
Физикалық шамалар мен өлшем бірліктерінің ХБЖ-да белгіленуі
Белгіленуі | Физикалық шама | ХБЖ | Белгіленуі | Физикалық шама | ХБЖ |
| индукция ЭҚК-сының лездік және максимал мәні | В | u, i | кернеу мен ток күшінің лездік және максимал мәндері В, А | В , А |
B | магнит индукциясы | Тл | U , I | кернеу мен ток күшінің әсерлік мәндері | В , А |
S | рама ауданы | | k | тасымалдау коэффициенті | |
N | орамдар саны | | | индуктивті кедергісі | Ом |
| циклдік жиілік | | | сыйымдылық кедергі | Ом |
Қуат коэффициенті − айнымалы ток тізбегіндегі энергияның қанша бөлігі басқа энергия түріне айналатынын көрсететін шама.
Тасымалдау коэффициенті − трансформатордың бірінші реттік орамасындағы орамдар санының екінші реттік орамасындағы орамдар санына қатынасына тең шама.
Айнымалы ток − өткізгіштегі зарядталған бөлшектердің периодты түрде өзгеріп отыратын сыртқы электр қозғаушы күш әсерінен болатын еріксіз тербелістері.
Фазалық ығысу − бір тригонометриялық функциямен өрнектелген жиіліктері бірдей тербелістердің фазалар айырымы.