Кан басымы . 8-кл

Сабактын темасы: Кан басымы

Сабактын максаты:

Кан басымдын маанисиндиастолалык жана систолалык басымдын айрымасын,журок кан тамыр системасына тийгизген таасир жонундо үйрөнүү.

Сабактын милдеттери:

• Когнитивдик- Кан басымы жөнүңдө маалымат алышат.

• Жүрүм турумдук- Кан басымды олчоонун маанисин үйрөнүшөт .

• Баалуулук- Алган маалыматтарын айтып бере алышат, турмушта колдонууга үйрөнүшөт, өз алдынча талкуулашат.

Сабактын тиби: Жаңы билимдерди берүү.

Сабактын усулу: Интерактивдүү.

Сабакта колдонулуучу ресурстар: Окуу китеби, суроттор ж.б.

Негизги компетенттүүлүктөр:

Маалыматтык: Кан басымдын маанисин жана колдонулушу боюнча маалымат алышат, маалыматты окуу китебинен издешет, коргоп беришет.

Предметтик компетенттүүлүктөр:

1) Сүрөттөр, илимий тексттер, жазуу жана анализдөө.

Социалдык: Видеороликтен көргөн жана айтылган маалыматты кабылдайт жана тыянак чыгарат, айтып беришет.

2) Кан басымдын мааниси тууралуу айтып берүү.

Өз ишин уюштуруу, көйгөй лөрдү чечүү:Кан айлануунун органдары тууралуу айтып беришет .

Көрсөткүчтөр:

1. Кан айлануу органдары жонундо билет.

2. Кичине тегеректин жолун билет.

3. Чон тегеректин жолун билет.

4. Биологиялык маанисин билет.

Сабактын жүрүшү:

Сабактын этабы

Мугалимдин иш аракети

Окуучунун иш аракети

Баалоо

Уютуруу

Саламдашуу

Жоктоо

Саламдашуу

Үй тапшырмасын текшерүү

Тушунукторун айтып беришет,суроолорго жооп беришет.

Суроолорго ооз эки жооп берүү

Жаңы тема

Кан басымы – кан тамырлардагы кандын жүрөк ишинен пайда болгон гидродинамикалык басымы. Артериялык басымдын чоңдугу жүрөктүн жыйрылуу күчүнө, жүрөктөн чыккан кандын өлчөмүнө, кан тамыр капталдарынын кан агуу тоскоолуна, ошондой эле жүрөктүн жыйрылуу ылдамдыгына, кандын илээшкектигине жана башка байланыштуу болот. Артериядагы Кан басымы жүрөктүн сол карынчасы жыйрылганда (систола) жогорулайт. Бул учурда жүрөк 60–70 млге жакын кан чыгарат. Мындай өлчөмдөгү кан майда кан тамырлар (айрыкча капиллярлар) аркылуу дароо агып өтө албайт. Ошондуктан толто чоюлат да, андагы басым жогорулайт (систолалык басым). Нормада ал жоон артерияларда 110–130 сым. мам. ммге жетет. Жүрөк карынчаларынын жыйрылуу аралыгында (б. а. диастола) чоюлуп турган кан тамырлар менен жоон артериялар жыйрылып, канды капиллярларга түртөт. Кан басымы төмөндөп, диастола аяктарда төмөнкү деңгээлге жетет. Систолалык жана диастолалык басымдардын айырмасы пульс деп аталат. Кан тамырдагы Кан басымы жүрөктөн алыстаган сайын азаят. Мисалы, толтодо Кан басымы 140/90 сымап мамычасынын мм түзөт (биринчи цифра – систолалык же жогорку басымды, экинчиси диастолалык же төмөнкү басымды билдирет). Кан басымы, адатта, артериялык басымды ченөө менен аныкталат. Жаш өткөн сайын Кан басымы өзгөрөт, күч келүү, эмоциялык чыңалуу ж. б. жогорулайт. Кан басымынын деңгээлин нерв-рефлекстик механизмдер жөнгө салып турат. Анын туруктуу жогорулашын – артериялык гипертензия, ал эми төмөндөшү гипотензия деп аталат^[1]. Суроолорду беруу

Маалыматты көрүү жана угуу.

Бышыктоо

Суроолорду берем

Суроолорго жооп беришет.

Баалоо

Көрсөткүчтөрдүң негизинде

баалоо.

Үйгө тапшырма берүү.

Теманы окуп келуу

Берилген тапшырма боюнча кийинки сабакта суроолорго жооп беруу.