Тақырып : Алтын Орда

Алматы облысы, Сарқан ауданы, Қарабөгет ауылы

Аль-Фараби атындағы орта мектептің

тарих пәні мұғалімі Болатбекқызы Динара

Сабақтың тақырыбы : Алтын Орда (XIII-XV)

Сабақтың мақсаты : 1.Оқушыларға Алтын Орда мемлекетінің құрылуын, саяси экономикалық даму ерекшеліктерін түсіндіре отырып , Орданың әлсіреу себептерін ашу.

2.Алтын Орда мемлекетінің тарихын басқа мемлекеттермен салыстыра отырып ,оқушыларды өз бетінше қорытынды жасауға үйрету, ізденіске баулу.

3.Оқушыларды өз Отанының тарихына құрметпен қарауға , қорғауға ұлтжандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : аралас

Көрнекіліктер: Шыңғыс хан,Шыңғыс ханның ұлдарының фота-суреттері, таратпа – үлестірме тірек сигналдары( Алтын Орда ),Карта-үлестірме Шыңғыс ханның басып алған жерлері, карта «Алтын Орда мемлекетінің территориясы»,Бейбарыс сұлтанның фота-портреті, плакат «Алтын Орда»

Сабақтың әдісі : баяндау, әңгімелеу,түсіндіру,сұрақ-жауап,ойын-өздік жұмыс.

Сабақ барысы :1.Ұйымдастыру.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

а) « Зымыран сұрақ » ойыны

б) « адасқан әріптер » ойыны

3.Оқушылардың білімін байқау.

4.Жаңа сабақтың мақсатын қою.

5.Жаңа сабақты түсіндіру.

6.Оқушылардың түсінгендерін тексеру.

7.Сабақты бекіту.

8.Үйге тапсырма.

1.Ұйымдастыру: Амандасу.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.Зейінің сабаққа аудару.

2.Үй тапсырмасын тексеру: а) « Зымыран сұрақ » ойыны

1.Моңғол империясының құрылуы? 1206жыл

2.Моңғол империясының негізін қалаушы? Шыңғысхан

3.Шыңғысханның дүниеге келуі туралы дерек? 1155 ж.(1162ж) Моңғолияның Кендітау аймағындағы Онон өзенінің жағасында,Болдоң деген жерде Есугей батырдың отбасында туған.

4.Керей ханы Торы хан Темүжінге берген батасы ? « Монғолдарды жеңіске жеткізетін Жеңісхан болсын. »

5.Империя түменге бөлінді?95

6.Мемлекеттің басты заңы? Яса

7.Шыңғысханның басып алған жерлері? Найман,керей,жалайыр,енисей қырғыздары,сібір халықтары,қытай жері.

8.Қай жылдары Орта Азия мен Қазақстан жерін толық жаулап алды? 1219-1224жж

9.Ұлыстардың құрылуы? Жошы ұлысы,Шағатай ұлысы,Үгедей ұлысы

10 .Отырар опаты қашан болды?1219

б) « Адасқан әріптер » ойыны

гарбарун, лук, жақас,күшкіл,бадахнаш,шағайат,үгейде,шоыж.

3.Оқушылардың білімін байқау: « Оқиғалар тізбегін құра » хронологиямен жұмыс

1155ж,1206ж,1207-1208жж,1207-1209жж,1211-1215жж,1217ж,13-14ғ.1259ж.

5.Жаңа сабақ түсіндіру: 13 ғасыр ортасы – 15 ғасыр ортасы Алтын Орда мемлекеті.

(Сабақтың мақсатын айтып өту)

а) Тірек сигналдары арқылы жаңа тақырыпты түсіндіріп өту.

б) Тарихи тұлғаларға сипаттама : Батый хан,Берке,өзбек хан,Меңгу-Темір,Тохты хан,Жәнібек хан.Бейбарыс сұлтан.

7.Сабақты бекіту. (мұғалім қосымша мәліметпен бөліседі)

Әуелгі тарихы : Қайтыс боларының алдында Шыңғыс хан өз иелігіндегі жерлерді төрт ұлына бөліп берді. Жошының үлкен ұлдары Бату мен Орда-Еженнің моңғол иеліктерінің қиыр батысында жатқан оңтүстік Ресей мен Қазақстанның жерлері тиді. Бату Алтын Орданы, Орда-Ежен Ақ Орданы билей бастады.Моңғол әскерлерінің Суздаль қаласын қолға түсіруі. 1235 жылы Бату (тұңғыштық жолымен) қолбасшы Сүбедей баһадурдың көмегімен батысқа қарай жаңа жорық бастап, алдымен башқұрттарды, сосын 1236 жылы Еділ Бұлғариясын жаулап алады. 1237 жылы ол Украинаның оңтүстік даласын жаулап, ондағы құмандарды батысқа қарай ығыстырды. Содан ол солтүстікке қарай бұрылып, Руське басып кірді де үш жыл бойы орыс княздықтарын жаулаумен болды, сол кезде Күйік пен Қадан оңтүстікке қарай жылжыды.

8.Үйге тапсырма. Алтын Орда қосымша интернет материалдар дайындау.