Рабочая программа по калмыцкой литературе для 8-9 классов

МКОУ «Зургановская средняя общеобразовательная школа»

Рабочая программа учителя

Даваевой Галины Лиджиевны

высшая квалификационная категория

по учебному курсу «Калмыцкая литература»

8,9 классы

2013 – 2014 учебный год

Малодербетовский район

пос. Зурган

8-9 классмудт төрскн литературин кичəлмүдт олзлгдх

көдлмшин зураллһ тогтаснь

Баһ Дөрвдə района Зурһана дундын школын

хальмг келнə багш

Даваева Галина Лиджиевна

Ахр цəəлһвр

(краткая аннотация)

Эн көдлмшин зураллһнд 8-9 классмудт өгчəх дасхлһна көтлвр əңг-əңгмүдəр хувагдад, амн үгин зөөр болн утх зөкъялын үүдəврмүд часмудар кемҗəлгдҗəнə. Классин хөөн умшлһн, келлһ өргҗүллһнə көдлмш ямаран үүдəврмүдин хөөн кегдхнь үзүлгдҗəнə. Кичəлмүдин күцл, утх зокъялын онл бас йилһгдҗ бəəнə. 8 класст Калян С. «Хальмг келн» гидг шүлгиг көтлврəс һарһх кергтə, юңгад гихлə, эн шүлг 9 класст дассгдҗана.

Көдлмшин зураллһ тогталһнд олзлгдсн дөңцл литератур:

1.5-11 класмудт «Төрскн литератур дасхлһна көтлвр» - Н. Шарапова, Д. Дорджиева, Е. Манджиева, З. Онтаева, 2008 җ.

2. «Урн үгин литератур» - Сусеев А., Бадмаев Б., 1967 җ.

3.«6 класст төрскн литератур дасхлһна методическ заавр» - Мөнкəн М., Онтан З., 1991 җ.

Өмн үг

(Введение)

Күн гисн медрлиг бичкн цагасн авн бийдəн шиңгəнə.Тегəд чигн багшнрин көдлмш өдгə цагт улм нəрдҗəнə. Төрскн литературин кичəлмүд сурһульчнрт җирһл-бəəдлин туст эврə хəлəцинь бүрдəнə, хоорндан ни-негн, иньглҗ бəəлһн, һольшгар бийəн бəрлһн, төрскндəн дурта болдгиг дасхна.

Күүкдт эн җирһлин төрмүдиг өгхин төлə, багш амн үгин зөөриг, урн үгин зокъялмудыг цəəлһҗ өгх кергтə. Эн көдлмшин зураллһ олзлад, дунд школын сурһульчнрт дасхлһна седв-төр гиигрүлхин төлə багшнр кесг олн зүсн эв-арһ шин цагин бəəдллə ирлцүлҗ өгх зөвтə.

8-9 класмудин сурһульчнр җилин эргцд дассн чадврнь иим болх зөвтə:

- чикəр, түргəр айслулҗ умшх;

- үүдəврин зура кеҗ чадх;

- һол болн дүрмүд йилһҗ чадх;

- гипербол, теҗгүд текстəс олҗ авх;

- зокъялмудин учр-утхинь келҗ чадх;

- жанрмуд медх;

- толь олзлҗ чадх;

- эврə ухан- тоолвран келх.

Цəəлһвр бичг

(Пояснительная записка)

Эн көдлмшин зураллһнд Хальмг Таңһчин сурһулин, сойлын болн номин Министерствин барлхднь зөв өгсн төрскн литератур дасхлһна көтлвр олзлгдсмн. Зураллһна һол төрнь: Хальмг Таңһчдан болн нарт делкəд туурсн шүлглəнə, түүклəнə герлəрн, өврмҗтə сəəхн дүрмүдəрн, хурц ухаһарн олн улсин седкл-уха авлсн бичəчнрин болн шүлгчнрин үүдəврмүдлə сурһульчнриг таньлдулх. Утх зокъялар дамҗулад, баһчудин җирһлин хаалһднь нөкд болтха гиҗ, литературн үүдəврмүдин һол ухаһинь, учр-утхинь, аһулһинь олн-зүсн эв-арһ олзлад, сурһульчнрин седклднь күргҗ илдкəһəд цəəлһҗ өгхмн.

Көтлврин зураллһна күцл: төрскн орндан дурта болх, ах үйнрин авъясмуд тевчх, урдк цага җирһлин тускар медх – цуг эн тоотиг бичəчнрин үүдəврмүдəр дамҗулад бичкдүдт цəəлһҗ өгх.

8 класст шинрүлсн көтлврəр олна дуд немгдҗəнə, «72 худл» орулгдҗана, 9 класст һурвнтс немгдв. Амн үгин зөөр сурһульчнрт сурһмҗ өгч, медрлин йозур болхнь лавта. Өвкнрин ухан-седкл, бəəдл-җирһл, теднə җирһлин күцлиг - амн үгин зөөрəс күүкд багшин нилчəр дасх зөвтə.

8-9 классмудын сурһульчнрт утх зокъялмудин чинр үзүлҗ, бичəчнрин, шүлгчнрин җирһлин болн билгин хаалһинь үзүлҗ, цəəлһҗ, шалһҗ өгх кергтə.

Утх зөкъялын үүдəврмүдəс умшад дасхнь дала, зуг цугтаһинь дасдг арһ уга – цагнь кемҗəтə. Болв шүүҗ авсн үүдəврмүд – амн үгин зөөрин болн хальмг литературин байн зөөр, цецн уха болн ончта тоотинь сəəнəр йилһҗ үзүлҗ бəəнə. Ямаранчн үүдəвриг умшад таньлдулхларн, теднə цутхлңгиг, һол төриг, ухан-хəлəциг өдгə цагин җирһллə ирлцүлҗ, шалһҗ үнлҗəхмн.

Утх зокъялын онл цəəлһҗ, келлһинь өргҗүлҗ, гертəн умшх үүдəврмүд онц темдглҗ, сурһульчнрин ухан-оньг авлхин төлə шин өдгə цагин эв-арһс олзлҗ, дегтр умшлһна нилчинь өөдлүлҗ, хальмг келнə чинриг улм икдүлҗ цəəлһхд, эн көдлмшин зураллһн багшнрт дөңцл болх. Литератур дасхлһна шинрүлсн көтлвр өдгə цагин җирһллə ирлцүлҗ тогтагдҗ. Тегəд эн көтлврəр ул кеһəд бичсн көдлмшин зураллһн багшнрин көдлмшиг гиигрүлҗ, соньн кевəр цуг дамшлтан, медрлəн улм гүүнрүлҗ, сурһульчнрин ухан-тоолвриг, седкл-чееҗиг сəкҗ, хальмг келəн дассхд тəвц болх.

Төрскн литератур 8 класст Əрəсəн болн Хальмг Таңһчин сурһулин зураһар долан хонгт 2 дəкҗ өггдх зөвтə, җилин эргцд 68 час болҗана, 9 класст долан хонт 1,5 дəкҗ өггднə, җилин əргцд 52 час болҗана.

Класс: 8

Багш: Даваева Галина Лиджиевна

Җилин туршарт: 68 час

Долан хонгт: 2 дəкҗ

Литературн үүдəврмүд даслһн: 57 час

Классин хөөн умшлһн: 5 час

Келлһ өргҗүллһн: 6 час

Амн үгин зөөрəс

Хальмг урн үгин литературас

Багшнрт болн 8 кл. сурһульчнрт дөңцл литератур:

1. «Төрскн литератур» - 7кл. Мацаков И.Бурулова С., 2004 җ.

2. «Төрскн литератур» - 8 - 9 кл. Кичиков А., Боджаева М., 1982 җ

3. «Төрскн литератур» - 10 кл. – А. Бадмаев, 1994 җ.

4. «Төрскн литератур» - 11 кл. – М. Джимгиров, 1995 җ.

5. «Хальмг туульс» - 2008 җ.

6. «Хальмг туульс» - 1980 җ.

7. Кел өргҗүллһнə дегтр – А. Каляев

8. Классин хөөн умшлһн – М. Менкеева, 1994 җ.

9. «Үлгүрмүд болн тəəлвртə туульмуд» - Б.Букшаев, 1982 җ.

10. «Хальмг улсин авъясмуд»

11. Саңһҗин Б., Шугран В. шүлгүд

12. Хоньна М. «Орс дү» - келвр

13. Дорҗин Б.Шүлгүд

14. Эрнҗəнə К. «Цецн булг»

15. Сусен А. Шүлгүд, домгуд

16. Калян С. «Бригадир» - поэм

Класс: 9

Багш: Даваева Галина Лиджиевна

Җилин туршарт: 52 час

Долан хонгт: 1, 5 дəкҗ

Литературн үүдəврмүд даслһн: 44 час

Классин хөөн умшлһн:45 час

Келлһ өргҗүллһн: 4 час

Амн үгин зөөрəс

Бичмр урн үгин литературин зокъялмуд

Багшнрт болн 9 кл. сурһульчнрт дөңцл литератур:

1.«Төрскн литератур» - 7кл. Мацаков И.Бурулова С., 2004 җ.

2.«Төрскн литератур» - 8 - 9 кл. Кичиков А., Боджаева М., 1982 җ.

3. «Хальмгудын заңшалта бəəцин тəəлвр толь», Г. Пюрбеев, 1996 җ.

4. Саңһҗин Б. «Төрскн күүкд» - келврмүд

5. Даван Һəрə «Алтма» - поэм

6. Кезəңк тууҗлгч зокъялмуд

7. Хальмг келнд нерəдсн шүлгүд.

8. Поэзия Калмыкии. Антология. Редакция Б. Салаев, Д. Дорджиева, 2009

9.Кел өргҗүллһнə дегтр – А. Каляев

10.Классин хөөн умшлһн – М. Менкеева, 1994 җ.

11.«Үлгүрмүд болн тəəлвртə туульмуд» - Б.Букшаев, 1982

12. Калян С. Хураңһу – 2 боть, 1980 җ.

10