Нобель сыйлыгы
1886-жылы 10 декабрда
Европадагы эң бай адам
Альфред Нобель каза болгон.
Альфред Нобелдин карама-каршылыктары
Коркунучтуу куралды
Тынчтыкты сүйүүчү
ойлоп табуучу
- Ири капиталист
- Миңдеген жардамчылары бар
-
- Элге бүт мүлкүн таштаган
- Бирок чыныгы досу жана үй бүлөсүү жок болгон
1895-жылы Альфред Нобелдин
керези менен негизделген.
6-тармактагы жетишкендиктер үчүн сыйланат.
Химия, адабият, тынчтык, физика,медицина, экономика
Медалдар 23 карат алтындан чегилген,
андан кийин
18 карат жашыл алтындан куюлуп,
24 карат алтын менен капталган.
1901-жылдан 2016-жылга чейин Нобель
сыйлыктары жана экономика илимдери
боюнча сыйлыктар 911 адам менен
уюмдарга 579 жолу ыйгарылган.
Айрымдары Нобель
сыйлыгын бир нече жолу алып,
жалпы 23 уюмду
жана 881 инсанды түзгө н. Сыйлык тапшыруу аземдери жыл сайын Шведциянын Стокголм жергесинде болуп өтөт
Акыркы 20 жылдын ичинде физика боюнча
Нобель сыйлыгы 15 жолу
америкалык илимпоздорго ыйгарылды.
Быйылкы сыйлыктын өлчөмү
10 миллион швед кронасына
барабар, ал - бир жарым миллион
доллардын тегерегинде.
1968- жылы Швециянын мамлекеттик
банкы өзүнүн 300- жылдык
тоюнда Нобелдин урматына
жыл сайын экономика илим
жаатына да берилчү сыйлык бекитти.
Бул сыйлыктардын эң негизгилеринин бири болуп - физика боюнча премия саналат, ага татыган окумуштуулардын
катарында Вильгельм Рентген, Макс Планк, Альберт Эйнштейн,
Нильс Бор, Энрико Ферми,
Макс Борн, Пьер жана Мария Кюрини атаса болот. Польшада туулуп, Францияда иштеген Мария Кюри
Нобель сыйлыгын эки жолу алган - 1903-жылы физика жана 1911-жылы химия боюнча.
1935-жылы болсо анын кызы
Ирен Кюри дагы химия
боюнча Нобель сыйлыгына татыган. Атомдун ички түзүлүшүн
аныктаган атактуу
британиялык физик Эрнест Резерфорд
болсо 1908-жылы
Нобель сыйлыгын химия
боюнча алган - ал кезде физика менен химия
ортосундагы айырма азыркыдай эмес болчу.
Советтик жана орус окумуштууларынан физика боюнча биринчи
Нобель сыйлыгына 1958-жылы
Павел Черенков, Илья Франк жана Игорь Тамм татыган. Андан кийин 1962-жылы сыйлык Лев Ландауга,
1964-жылы Николай Басов менен Александр Прохоровко,
1978-жылы Петр Капицага жана акыркы мезгилде
2000-жылы Жорес Алферов менен 2003-жылы Виталий Гинзбург жана Алексей Абрикосовко берилди.
10 декабрда жыл сайын
Нобель сыйлыгы илимдеги
жетишкендиктер үчүн
тапшырылып келет.