Козу карындар дүйнөсү.

Козу карындар дүйнөсү

Козу карындар-төмөнкү түзүлүштөгү гетеротрофтуу,споралуу организмдер.Козу карындардын 100000ге жакын түру белгилүү.Кээ бир козу карындар бир клеткалуу болот,көпчүлүгү көп клеткалуу.Жөнөкөй түзүлүштүү ,хлорофиллсиз,тез өсүүчү,фотосинтези жок,даяр органикалык заттарга мутаж гетеротроф организмдер.Клеткасы целлюлоза,хитинден турган калың кабык менен капталган.

Азыктануусу боюнча козу карындар сапрофиттерге жана мителерге кирет .

• Сапрофит козу карындар өлүү органикалык заттар менен азыктанышат.
• Мите козу карындар тирүү организмдерде жашап ,алардын эсебинен азыктанышат.
• Симбионттор гүлдүү өсумдүктөрдүн тамыры менен микоризаны ,балырлар менен бирге жашап, эңилчектерди п.к.

• Жаратылышта калпактуу козу карындар көп таралган.
• 1.Түтүкчөлүү козу карындар
• 2.Пластинкалуу козу карындар деп аталат.

Козу карындын калпкчасынын түтүкчөсүндө же пластинкаларынын жетилүүчү споралары

Тамыр менен козу карындын симбиозу микориза деп аталат.

Это изображение , автор: Неизвестный автор, лицензия: CC BY-SA-NC

Микориза

Козу карын өскөн топуракты этияттык менен казсак,ичке бутактанган ак жипчелерди-козу карынчаларды ( грибницаларын,мицелийди) табууга болот .

• Андан мөмө денеси өсүп чыгат.Козу карынчанын клеткалары көпчүлүк убакта эки ядролуу болот да,пластидалары болбойт.
• Көбүнчө жыныссыз жол менен көбөйөт.
• Жыныс жолу менен көбөйүүсү споралар аркылуу жүрөт.Споралар бир же көп клеткадан туруп ,формада жана түстө болот.

Калпактуу козу карындын түзүлүшү

Козу карындардын спораларынын таралышы

• 1.Курт-кумурскалар
• 2. Үлүлдөр
• 3.Тыйын чычкандар
• 4.Коендор таратышат
• Споралар бул жаныбарлардын тамак сиңирүүчү органдарында сиңбейт,кыгы менен кошо сыртка чыгарылат.

Токойлордо жегенге боло турган козу карындар кездешет .

• Аларга апрель-майда сморчоктор менен шампиньондор чыгат.
• Июндун ортосунда кайыңчы козу карындар,маслята,байтерекчи козу карындар,сыроежкалар чыгат.

• Күздө опяталар чыгат

Тамак-ашта колдонулуучу козу карындар

Уулуу козу карындар

• 1.Чымынкыргыч козу карын
• 2.От козу карын
• 3.Жалган лисичка
• 4.Жалган опята
• 5.Куу погонка шампионьдорго бир аз окшош.

Мите козу карындар:трутовик,кара көсөө,картошка жана помидордун мите козу карыны

Жаратылышта дагы башка козу карындар бар.

• Алар кичине болгондуктан микроскоптон көрүүго болот.
• Бубак п.кылуучу мукор козу карыны жөнөкөй түзулуштөгү(төмөнку) козу карындарга кирет.Мукор козу карынчасы түссүз ичке жипчелерден турат.Бул-цитоплазмасы көп ядролуу,өтө чоңойгон бир клетка,тосмолору жок.
• Азык заттарда жана топуракта козу карынчдардын баштыкчалуу түру жашайт.Алардын бири- пеницилл .
• Пенициллдин тосмолору аркылуу айрым клеткаларга бөлунгөн бутактанган жипчелерден турат.Пенициллиндин споралары конидий деп аталат.

Бубак жана баштыкчалуу козу карындар жана ачыткычтар

Баштыкчалуу козу карын

Ачыткычтар

• Ачыткычтар-бул адам эчактан бери пайдаланып келе жаткан,микроскоптон гана көрүнүүчү эң майда баштыкчалуу козу карын.
• Ачыткычтын клеткаларынын формасы шариктей болуп,мицелийи жок(жипчелери).
• Алар кантка бай сую азыктарда жашайт.
• Ачыткычтар бүчүрлөнүп көбөйөт.