Физика 7-класс

Атмосфералык басым 

Эмне учун тоого чыкканда дем алуу кыйындайт?

Дем алуу ушунчалык  табигый  процесс  болгондуктан ,биз аны байкабай көнүп калганбыз .Бирок аны менен болгон кандайдыр бир көйгөйлөр дароо дүрбөлөнгө  салат.Дем алуу  кыйын болуп калышынын көптөгөн  себептери бар,бирок алардын баары ден соолукка коркунучтуу эмес.

Мисалы,Жердин  атмосферасында көптөгөн түрдүү :туруктуу жана өзгөрмөлүү компоненттер бар. Туруктуу компоненттерге жер атмосферасынын негизги элементтери  болгон азот жана кычкылтек кирет ,алар  жалпы көлөмдүн 99пайызын ээлейт,ошондой эле суутек ,аргон ,неон ,гелий ,криптон ксенон ,радон .

Өзгөрмөлүү  компоненттер -көмүр кычкыл газы  ,озон,суу .Ошондой  эле туш келди компоненттери  бар - күкүрт ,чан,түтүн ,туз,өсүмдүк чанчасы аммиак ж.б.

Тексти окуп  бардык туура тастыктоолорду  тандагыла:

Чон бийиктикте абадагы кычкылтектин пайызы төмөнкү  бийиктиктеги бойдон калат .

Бирок ошол эле учурда өпкөнүн дубалдарына кычкылтектин басым күчү азайып ,кандагы кычкылтектин концентрациясы төмөндөйт.Ошентип ,кандагы кычкылтектин саны азаят.

Тапшырма :2

Маселени чыгаргыла ,туура жоопту тандагыла .

Бийиктиги 5859м  болгон Килиминжаро тоосунун чокусундагы альпинистке таасир этүүчү  аба басымынын күчүн аныктагыла .

Анын этегиндеги аба басымы 100кПа ,ал эми альпинисттин денесинин бетинин  аянты  190 дм2 экенин эске алгыла .

1мм.сым .мам=133Па жана дениз денгээлинен  бийиктиктин  ар бир  12 м жогорулашы менен басым 1мм.сым.мам.төмөндөй тургандыгын эске алгыла .

          Атмосфералык  басым 

Бирок, бир гана  негизги себеп :биздин денебиз  мындай  шарттарда жашоого ынгайлашкан эмес.Тоонун чокусуна  жакындаган   сайын дем  алуу   кыйындай   берет.

3- Тапшырма 

Эмне   үчүн    тоого   чыкканда   дем  алуу  кыйындайт ?

4.Атмосфералык   басым 

          Айгерим   дениз  денгээлинен  36 м бийиктиктеги тоонун  чокусуна  чыкканда   ,андан  кийин  бул чокудан  2 эсе жогору   чыкканда  атмосфералык  басымдын   өзгөрүшүн  иликтөөнү чечти .Ченөө  катасы  аспаптын  шкала  бөлүгүнө  барабар .

4-Тапшырма 

Айгерим   жыйынтыктоочу   изилдөө  жүргүзө  алабы?72м бийиктикте  басымдын   өзгөрүүсү канча   мм.сым.мам.түзөт?