7-класс алгебра сабагы

Кочкор району Ү.Бейшеев атындагы орто мектебинин математика мугалими Төлөкова Айзада Баккубатовна

7 – класс А л г е б р а

Кутмандуу күнүңөр менен балдар!!!

Биздин бүгүнкү өтө турган темабыз

Эки өзгөрмөсү бар сызыктуу теңдеме

Бүгүнкү сабакта биз

• Эки өзгөрмөсү бар сызыктуу теңдеме боюнча маалымат алып, формуласы, касиеттери менен таанышабыз.
• Аныктамаларын, формуласын пайдаланып тамыры бар же жок экендигин аныктайбыз
• Сабакка активдүү, көңүлдүү катышууга жана жоопкерчиликтүү болууга үйрөнөбүз

х + у = 5, 5А + 2в = 10

Мындай барабарсыздыктар эки өзгөрмөсү бар теңдемелер же эки белгисизи бар теңдемелер деп аталат.

Бул теңдемелер а х + в у = с түрүнө ээ болот

булар сандар

Мындай теңдемелер эки өзгөрмөсү бар сызыктуу теңдеме деп аталат

Келгиле анда аныктама берип көрөлү

Эки өзгөрмөсү бар сызыктуу теңдеме деп,

а х + в у =с түрүндөгү теңдеме аталат, мында

х жана у өзгөрмөлөр, а , в жана с кайсы бир сандар.

Мисалы: х – у = 5 барабардыгын алып көрөлү эгерде х=8 , у=3 маани берип көрсөк, анда

8 – 3 = 5 туура барабардыгына айланат.

Өзгөрмөлөрдүн түгөй маанилери х=8 жана у=3 ушул теңдеменин чыгарылышы болот.

Аныктама

Эки өзгөрмөсү бар теңдеменин чыгарылышы деп, ушул теңдемени туура барабардыкка айландыруучу өзгөрмөлөрдүн түгөй маанилери аталат.

Кээде түгөй маанилерин кыскача мындай жазабыз

х у

М: х = 8, у = 3 (8 ; 3)

Эки өзгөрмөсү бар теңдемелер эки Касиетке ээ

• Бирдей чыгарылыштарга ээ болушкан эки өзгөрмөсү бар теңдемелер тең күчтүү деп аталат.
• Чыгарылыштарга ээ болушпаган эки өзгөрмөсү бар теңдемелер да тең күчтүү деп аталат

Келгиле анда Мисал келтирип көрөлү

5х + 2у = 12 теңдеменин касиеттерин пайдаланабыз

у ти х аркылуу туюнтуп алабыз

Анда 2у = - 5х + 12 / 2ге бөлөбүз

у = - 2,5х + 6

Эгер х = 2 болсо, анда у = - 2,5 – 2 + 6 = 1

Эгер х = 0,4 болсо,анда у = -2,5 ·0,4 + 6= 5

Түгөй сандар ( 2 ; 1 ) ( 0,4 ; 5 )

Анда эмесе келгиле балдар көнүгүү иштеп көрөлү таблицада х жана у өзгөрмөлөрүнүн түгөйү көрсөтүлгөн

-6

Х

0

У

-4

-3

3

4

-1

0

-3

-5

4

5

-3

0

2х + у=-5 жана х+3у =-5 теңдемелеринин чыгарылыштары боло алат?

Үйгө тапшырма: 1096 – 1097- көнүгүүлөрүн аткаруу.

Бүгүнкү сабагыбыз ушуну менен аяктады саламатта болуңуздар!!!