СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Жаңы тарых 8-класс.

Категория: История

Нажмите, чтобы узнать подробности

Жаңы тарых. 8-класс. Тема: Кытай

Просмотр содержимого документа
«Жаңы тарых 8-класс.»

Саламатсыңарбы балдар. Өтүлгө теманы кайталайбыз

Саламатсыңарбы балдар.

Өтүлгө теманы кайталайбыз

Тигинен: 1.15 жаштагы император  2.Салыктын түрү 1 1 2 2 3 Туурасынан: 1.Орто кылымдагы жана феодал доорундагы ак сөөктөрду кантип атаган  2.Орус эскадрасын кайсы кысыкта талкалаган  3.Чексиз бийлик жана баардык укука ээ башкаруучулук

Тигинен: 1.15 жаштагы император

2.Салыктын түрү

1

1

2

2

3

Туурасынан: 1.Орто кылымдагы жана феодал доорундагы ак сөөктөрду кантип атаган

2.Орус эскадрасын кайсы кысыкта талкалаган

3.Чексиз бийлик жана баардык укука ээ башкаруучулук

Тест 1.Токугава Иэясуга өзүн сегун деп канчанчы жылы жарыялаган? а) 1630-ж б) 1603-ж в) 1602-ж 2.Япония Кытайды канчанчы жылдары жеңип чыккан? а) 1896-97-жж б) 1834-1901-жж в) 1894-1895-жж 3.Портсмутта орус-япон тынчтык келишиминен качан кол коюлган? а) 1905-ж сентябрда б) 1906-ж сентябрда в) 1903-ж сентябрда 4.Биринчи япон гезити качан чыккан? а) 1847-ж б) 1899-ж в) 1874-ж 5.Токиодо императордук музей качан негизделген? а) 1882-ж б) 1888-ж в) 1828-ж

Тест

1.Токугава Иэясуга өзүн сегун деп канчанчы жылы жарыялаган?

а) 1630-ж б) 1603-ж в) 1602-ж

2.Япония Кытайды канчанчы жылдары жеңип чыккан?

а) 1896-97-жж б) 1834-1901-жж в) 1894-1895-жж

3.Портсмутта орус-япон тынчтык келишиминен качан кол коюлган?

а) 1905-ж сентябрда б) 1906-ж сентябрда в) 1903-ж сентябрда

4.Биринчи япон гезити качан чыккан?

а) 1847-ж б) 1899-ж в) 1874-ж

5.Токиодо императордук музей качан негизделген?

а) 1882-ж б) 1888-ж в) 1828-ж

Кайсыл мамлекеттердин карталары жана эмне себептен берилди?

Кайсыл мамлекеттердин карталары жана эмне себептен берилди?

 Сабактын темасы:   Кытай XVIIк. аягы XXк. башында

Сабактын темасы: Кытай XVIIк. аягы XXк. башында

Алгач жаңы түшүнүктөр менен таанышабыз Манчужурлар Апийим согушу Тайпиндер

Алгач жаңы түшүнүктөр менен таанышабыз

Манчужурлар

Апийим согушу

Тайпиндер

Манчужурлар   Кытайды бийлеген манчжур элинин төбөлдөрүнүн сулалеси (династиясы). Кытайдын түндүк-чыгышындагы жана Орусиянын Ыраакы Чыгышындагы Амур дарыясынын аймагына жакын байырлаган көчмөн манчжур элинин хандары Түндүк Кытайды басып алып, өздөрүнүн жеке бийлигин (монархиялык династиясын) орнотушкан. Андан соң Кытайдын башка аймактарын да каратып, батышта Чыгыш Түркстанга чейинки кеңири аймакты басып киришкен. Бул сулале Жуңгар хандыгын биротоло ойрон кылган. Цин сулалеси Кытайдагы акыркы монархиялык мамлекет болгон.

Манчужурлар

  • Кытайды бийлеген манчжур элинин төбөлдөрүнүн сулалеси (династиясы). Кытайдын түндүк-чыгышындагы жана Орусиянын Ыраакы Чыгышындагы Амур дарыясынын аймагына жакын байырлаган көчмөн манчжур элинин хандары Түндүк Кытайды басып алып, өздөрүнүн жеке бийлигин (монархиялык династиясын) орнотушкан. Андан соң Кытайдын башка аймактарын да каратып, батышта Чыгыш Түркстанга чейинки кеңири аймакты басып киришкен. Бул сулале Жуңгар хандыгын биротоло ойрон кылган. Цин сулалеси Кытайдагы акыркы монархиялык мамлекет болгон.
Биринчи апийим согушу   Англия-Кытай согушу  - биринчи « апийим » согушу (1840-42) -  Англиянын   Кытайды  өзүнө көз каранды кылып алуу үчүн жүргүзгөн согушу. 19-кылымдын башында англичандар мыйзамсыз түрдө Индиядан Кытайга апийим ташып турушкан. Бул Кытайдын коопсуздугуна, экономикасына чоң коркунучту пайда кылган. Ага каршы 1839-жылы Кытайдын өкмөт комиссары Линь Цзе Сюй англичандардын Гуанчжоудогу кампаларындагы 20 миң ящик апийимин камакка алган. 1840-жылы Улуу Британиянын тышкы иштер министри Пальмерстон 16 аскер кемесинен турган эскадраны Гуанчжоуну курчоого алууга жөнөтүп, англичандар Кытайдын Шанхай, Динхай, Нинбо жана башка шаарларын басып алган. «Биринчи апийим согушунда» кытайлыктар жеңилүүгө учурап, 1842-жылы тең укуксуз Нанкин келишимине кол коюуга аргасыз болгон. Келишим боюнча Кытайдын Сямынь (Амой), Гуанчжоу (Кантон), Фучжоу (Фучоу), Нинбо (Нинпо) жана Шанхай чет өлкөлүктөргө соода жүргүзүү үчүн ачык деп жарыяланып, Сянган (Гонконг) Улуу Британияга берилген

Биринчи апийим согушу

  • Англия-Кытай согушу  - биринчи « апийим » согушу (1840-42) -  Англиянын   Кытайды  өзүнө көз каранды кылып алуу үчүн жүргүзгөн согушу. 19-кылымдын башында англичандар мыйзамсыз түрдө Индиядан Кытайга апийим ташып турушкан. Бул Кытайдын коопсуздугуна, экономикасына чоң коркунучту пайда кылган. Ага каршы 1839-жылы Кытайдын өкмөт комиссары Линь Цзе Сюй англичандардын Гуанчжоудогу кампаларындагы 20 миң ящик апийимин камакка алган. 1840-жылы Улуу Британиянын тышкы иштер министри Пальмерстон 16 аскер кемесинен турган эскадраны Гуанчжоуну курчоого алууга жөнөтүп, англичандар Кытайдын Шанхай, Динхай, Нинбо жана башка шаарларын басып алган. «Биринчи апийим согушунда» кытайлыктар жеңилүүгө учурап, 1842-жылы тең укуксуз Нанкин келишимине кол коюуга аргасыз болгон. Келишим боюнча Кытайдын Сямынь (Амой), Гуанчжоу (Кантон), Фучжоу (Фучоу), Нинбо (Нинпо) жана Шанхай чет өлкөлүктөргө соода жүргүзүү үчүн ачык деп жарыяланып, Сянган (Гонконг) Улуу Британияга берилген
Экинчи апийим согушу Англия-Франция-Кытай согушу  - экинчи « апийим » согушу (1856-60)  Англия  менен  Франциянын   Кытайды  көз каранды мамлекетке айландыруу максатын көздөгөн агрессиячыл согуш. Цинь династиясына каршы чыккан тайпиндердин көтөрүлүшүнөн пайдаланып, Англия 1856-жылы октябрда Гуанчжоу шаарын басып алат. 1857-жылы ага Франция кошулат. 1858-жылы майда англиялык жана француздук аскерлер Дагу портун каратып, Тянь-цзинь менен Пекинге коркунуч туудурат. Кытай өкмөтү Тяньцзинде Англия - Кытай жана Франция-Кытай (1858) тең укуксуз келишимдерине кол коюуга мажбур болот. Келишимдер өлкөнүн аймагында чет өлкөлүктөргө эркин соода жана миссионердик ишмердүүлүктү жүргүзүү укугун берүүгө Кытайды милдеттендирген. Бирок, император аларды ратификациялоодон баш тарткан. Ага жооп кылып англичандар менен француздар 1860-жылы августта Тянь-цзинди, октябрда Пекинди басып алат. Кытай өкмөтү Пекинде Англия-Кытай жана Франция-Кытай келишимдерине (1860-жыл) аргасыздан кол коёт. Келишимдер мурдагы Тянь-цзинь келишимдеринин шарттарын бекемдеген .

Экинчи апийим согушу

  • Англия-Франция-Кытай согушу  - экинчи « апийим » согушу (1856-60)  Англия  менен  Франциянын   Кытайды  көз каранды мамлекетке айландыруу максатын көздөгөн агрессиячыл согуш. Цинь династиясына каршы чыккан тайпиндердин көтөрүлүшүнөн пайдаланып, Англия 1856-жылы октябрда Гуанчжоу шаарын басып алат. 1857-жылы ага Франция кошулат. 1858-жылы майда англиялык жана француздук аскерлер Дагу портун каратып, Тянь-цзинь менен Пекинге коркунуч туудурат. Кытай өкмөтү Тяньцзинде Англия - Кытай жана Франция-Кытай (1858) тең укуксуз келишимдерине кол коюуга мажбур болот. Келишимдер өлкөнүн аймагында чет өлкөлүктөргө эркин соода жана миссионердик ишмердүүлүктү жүргүзүү укугун берүүгө Кытайды милдеттендирген. Бирок, император аларды ратификациялоодон баш тарткан. Ага жооп кылып англичандар менен француздар 1860-жылы августта Тянь-цзинди, октябрда Пекинди басып алат. Кытай өкмөтү Пекинде Англия-Кытай жана Франция-Кытай келишимдерине (1860-жыл) аргасыздан кол коёт. Келишимдер мурдагы Тянь-цзинь келишимдеринин шарттарын бекемдеген .

Тайпиндер

  • Тайпин көтөрүлүшү  - 1850-64- жылдары  Кытайдагы  дыйкандар согушу.
  • Манжурлардын Цин династиясына жана феодалдардык, эзүүгөкаршы Хун Сю-цюандын жетекчилиги менен Гуанси провинциясында башталган. Негизинен дыйкандар көтөрүлгөн. Тайпин көтөрүлүшү башка жерг. көтөрүлүштөрдөн даярдыгы жана уюшкандыгы менен айырмаланган. Көтөрүлүштүн жүрүшундө Хун Сю-цюань башында турган Тайпин тяньго мамлекети түзулгөн. 1852-53-ж. тайпиндер өлкөнүн борбордук бөлүгүнө бир катар ийгиликтүү жортуул жасагандан кийин алардын саны 30 миңден 500 мид кишиге жеткен. 1853-ж. мартта көтөрулүшчүлөр Нанкинди ээлеп, аны өз борборуна айландырган. Тайпин көтөрүлүшүнун жетекчилери феодалдардын жерин конфискациялоо, буткул кыштак элин аскер жамаатына бириктируу, жерди жамаат мүчөлөрүнө тең бөлүп берүү боюнча мыйзам чыгарган, бирок шп жүзүндө помещиктерге салыктын көбүн төлөтүү, дыйкандардын аренда акысын кыскартуу менен гана чектелген.
  • Тайпин көтөрүлүшүнун жетекчилери бөлөк жердеги дыйкандар кыймылын күрөшкө багыттай алган эмес. 1856-ж. тайпиндер ич ара чыр-чатактан кийин экиге бөлүнүп (бирин Ши Да-кай. экинчисин Ли Сю- чэн жетектеген),  1863 -64-ж. феод, армияга жана чет элдик интервенци га (Англия, АКШ, Франция) таянган манжур өкмөтүнөн талкаланып, Нанкин манжурларлын колуна өткөн
Сунь Ятсен Сунь Ятсен 1911-жылдын 29-декабрындагы Нанкин жыйынынын чечимине ылайык, Кытай жумуриятынын убактылуу президенти болуп шайланган. 1912-жылдын 14-февралында Сунь Ятсен бул кызматынан ыктыярдуу баш тарткан. 15-февралда Юань Шикай мырза Нанкин жыйыны тарабынан Кытайдын убактылуу президенти болуп шайланган. 1913-жылдын сентябрынан тартып Юань Шикай Кытайдын туруктуу президенти болуп калган.

Сунь Ятсен

  • Сунь Ятсен 1911-жылдын 29-декабрындагы Нанкин жыйынынын чечимине ылайык, Кытай жумуриятынын убактылуу президенти болуп шайланган. 1912-жылдын 14-февралында Сунь Ятсен бул кызматынан ыктыярдуу баш тарткан. 15-февралда Юань Шикай мырза Нанкин жыйыны тарабынан Кытайдын убактылуу президенти болуп шайланган. 1913-жылдын сентябрынан тартып Юань Шикай Кытайдын туруктуу президенти болуп калган.
Юань Шикай 1916-жылы жайында каза болгонго чейин Юань Шикай императордук бийликти калыбына келтирүү далаалатын жасаган. Ал 1914-жылдын 12-декабрында өзүн император жарыялаган. Бирок куралдуу күчтөр жумурияттык макамды чечкиндүү жактап, Юань Шикайга каршы турган. 1916-жылдын 22-мартында ал жеке бийликти кайра жокко чыгарып, өзүнүн бийлигин президенттик бийлик деп жарыялаган, бирок куралдуу күчтөр анын кызматтан кетишин талап кыла беришкен. Юань Шикай 1916-жылдын 16-июнунда каза болгон.

Юань Шикай

  • 1916-жылы жайында каза болгонго чейин Юань Шикай императордук бийликти калыбына келтирүү далаалатын жасаган. Ал 1914-жылдын 12-декабрында өзүн император жарыялаган. Бирок куралдуу күчтөр жумурияттык макамды чечкиндүү жактап, Юань Шикайга каршы турган. 1916-жылдын 22-мартында ал жеке бийликти кайра жокко чыгарып, өзүнүн бийлигин президенттик бийлик деп жарыялаган, бирок куралдуу күчтөр анын кызматтан кетишин талап кыла беришкен. Юань Шикай 1916-жылдын 16-июнунда каза болгон.
XIXк. Аягы XXк. Башындагы кытайдын маданияты Жаңы стилдеги газета-журналдар 19-кылымдын башында чыгарыла баштаган. Кытайда 2 миңден ашуун аталыштагы мезгилдүү басылмалар 35 млрд нуска менен чыгат (2008). Жалпы элдик гезиттер: «Жэнминь жибао», «Гунжэнь жибао», «Цзефанцзюнь бао», «Чжунго циннянь бао», билим берүү, илим маселелерин: «Гуанмин жибао» гезити чагылдырат.

XIXк. Аягы XXк. Башындагы кытайдын маданияты

  • Жаңы стилдеги газета-журналдар 19-кылымдын башында чыгарыла баштаган. Кытайда 2 миңден ашуун аталыштагы мезгилдүү басылмалар 35 млрд нуска менен чыгат (2008). Жалпы элдик гезиттер: «Жэнминь жибао», «Гунжэнь жибао», «Цзефанцзюнь бао», «Чжунго циннянь бао», билим берүү, илим маселелерин: «Гуанмин жибао» гезити чагылдырат.
Билим берүү тармагы Билим берүүнүн жаңы системасы түзүлө баштаган. Мектептер ачылып, жогорку окуу жайлары калыбына келтириле баштаган. Мурдагы 12 жылдыктын ордуна, жалпы билим берүүчү 9 жылдык мектеп киргизилген. 7 жашка чейинки балдар мектепке чейинки мекемелерде тарбияланган. Башталгыч мектепке 7 жаштан кабыл алынат. Кытайдын жогорку окуу жайлары Пекин, Цинхуа, Фудань, Ухань, Нанкай, Нанкин ж. б. шаарларында жайгашкан.  

Билим берүү тармагы

Билим берүүнүн жаңы системасы түзүлө баштаган. Мектептер ачылып, жогорку окуу жайлары калыбына келтириле баштаган. Мурдагы 12 жылдыктын ордуна, жалпы билим берүүчү 9 жылдык мектеп киргизилген. 7 жашка чейинки балдар мектепке чейинки мекемелерде тарбияланган. Башталгыч мектепке 7 жаштан кабыл алынат. Кытайдын жогорку окуу жайлары Пекин, Цинхуа, Фудань, Ухань, Нанкай, Нанкин ж. б. шаарларында жайгашкан.  

Адабияты 20-кылымдын башында адабиятчы Лян Цичао прозага жеңилдетилген «жаңы стиль» киргизген. Чет өлкөлүк чыгармалардын котормолорунун саны өскөн. Ошентсе да адабияттагы чыныгы жаңылануу 1917-жылы «Жаңы жаштар» журналында Ху Шинин адабияттын тили оозеки сөз, ал эми көркөмдүктүн критерийи чыныгы сүрөттөө болуш керек деген «Адабиятты реформалоо туурасындагы ойлор» аттуу макаласынын жарыяланышы менен башталат.

Адабияты

  • 20-кылымдын башында адабиятчы Лян Цичао прозага жеңилдетилген «жаңы стиль» киргизген. Чет өлкөлүк чыгармалардын котормолорунун саны өскөн. Ошентсе да адабияттагы чыныгы жаңылануу 1917-жылы «Жаңы жаштар» журналында Ху Шинин адабияттын тили оозеки сөз, ал эми көркөмдүктүн критерийи чыныгы сүрөттөө болуш керек деген «Адабиятты реформалоо туурасындагы ойлор» аттуу макаласынын жарыяланышы менен башталат.
Архитектурасы 19—21-кылымдын башында архитектурада, шаар курулушунда, парктарды долбоорлоодо байыркы салттарды колдонушкан. Театр имараттарынын комплекси Дэхэюань (1882) жана Пекиндеги Ихэюань император паркынын ансамбли (1888) 19-кылымдын 2-жарымында белгилүү курулуштардан болгон. 

Архитектурасы

  • 19—21-кылымдын башында архитектурада, шаар курулушунда, парктарды долбоорлоодо байыркы салттарды колдонушкан. Театр имараттарынын комплекси Дэхэюань (1882) жана Пекиндеги Ихэюань император паркынын ансамбли (1888) 19-кылымдын 2-жарымында белгилүү курулуштардан болгон. 
Театр 19-кылымда жергиликтүү театрлардан Кытай театрынын жаңы жанры — пекиндик музыкалык драма (цзинси) түзүлгөн. Анда Кытай салттуу театрынын негизги белгилери топтолуп, актёр оюну сөз, ыр, бий менен эришаркак көрсөтүлгөн. Грим менен костюмда гүл жана оюм-чийим колдонулган. Репертуарына тарыхый мазмундагы пьесалар жана белгилүү романэпопеялар кирген. 20-кылымдын 60-жылдарына чейин театр улуттук искусствонун мыкты салттарын өркүндөткөн. Кытай театры 3 топко бөлүнөт: салттык, куурчак жана драмалык. Кытай салттык театры — музыканы, ырды, бийди, сценалык сүйлөөнү жана кыймылды бириктирген цирк жанрынын жана шамдагайлык техникасын өздөштүргөн театр искусствосу.

Театр

  • 19-кылымда жергиликтүү театрлардан Кытай театрынын жаңы жанры — пекиндик музыкалык драма (цзинси) түзүлгөн. Анда Кытай салттуу театрынын негизги белгилери топтолуп, актёр оюну сөз, ыр, бий менен эришаркак көрсөтүлгөн. Грим менен костюмда гүл жана оюм-чийим колдонулган. Репертуарына тарыхый мазмундагы пьесалар жана белгилүү романэпопеялар кирген. 20-кылымдын 60-жылдарына чейин театр улуттук искусствонун мыкты салттарын өркүндөткөн. Кытай театры 3 топко бөлүнөт: салттык, куурчак жана драмалык. Кытай салттык театры — музыканы, ырды, бийди, сценалык сүйлөөнү жана кыймылды бириктирген цирк жанрынын жана шамдагайлык техникасын өздөштүргөн театр искусствосу.
Кино Кытайда сырттан алынып келген кино тасмалары алгач 1896-жылы Шанхайда көрсөтүлгөн. Биринчи улуттук фильм 1905-жылы Пекинде тартылган («Динцзюнь тоосу» — классикалык баталдык спектаклден көрүнүш). Көркөм фильм 1913-жылдан чыга баштаганы менен кинематография чет элдиктердин колунда болгон. Кытай фирмасы кино тартууну 1917-жылдан баштаган. 20-жылдардан киностудияларда патриоттук сезим ойготор фильмдерди коюшкан. Юань Линь-юй, Цзинь Янь, Юань Му-чжи сыяктуу таланттуу актёрлор өсүп чыккан

Кино

  • Кытайда сырттан алынып келген кино тасмалары алгач 1896-жылы Шанхайда көрсөтүлгөн. Биринчи улуттук фильм 1905-жылы Пекинде тартылган («Динцзюнь тоосу» — классикалык баталдык спектаклден көрүнүш). Көркөм фильм 1913-жылдан чыга баштаганы менен кинематография чет элдиктердин колунда болгон. Кытай фирмасы кино тартууну 1917-жылдан баштаган. 20-жылдардан киностудияларда патриоттук сезим ойготор фильмдерди коюшкан. Юань Линь-юй, Цзинь Янь, Юань Му-чжи сыяктуу таланттуу актёрлор өсүп чыккан
Үйгө тапшырма Теманы өз алдынча окуп алдындагы суроолорго жооп жазабыз Сунь Ятсен жөнүндө чакан эссе жазабыз

Үйгө тапшырма

  • Теманы өз алдынча окуп алдындагы суроолорго жооп жазабыз
  • Сунь Ятсен жөнүндө чакан эссе жазабыз


Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!