TEMA: Gagauz dili hem onun funkţional stilleri. N. Baboglu «Güllerdä yaşlar»
10-cu klas
Gagauz dili hem lit-ra üüredicisi: Gümüşlü Anna K.
2021-2022 üürenmäk yılı
Sözlüklü iş Gül - ... Yaş - ...
Uroon neetleri:
- Söz stilleri için bilmää, nicä artistik stilini tanımaa,verili yaratmada nışannarı belli etmää;
- annatmada karı süretinä analiz yapmaa;
- evelki hem zamandaş karıları uydurmaa;
- sözlükleri kullanmaa, lafların maanalarını bilmää;
- personajların yaptıklarını kantarlamaa.
Acızgannık - милосердие, Canabiniz – вы, gelir - доход, прибыль, son – последний,
hamalcılık yaptı - выполнял рабски тяжелую работу,
hatırlı - добропорядочный, hemen – сейчас,
müşteri - покупатель, garip aalardı – горько плакала,
cennet – рай, sabur et – подожди, потерпи,
bekçi – сторож, alış-verişçi – торговец,
zümbül – гиацинт, darılmaa – ругать, кричать,
efendi – господин, kalp –сердце, душа,
kanaat – удовлетворение, удовлетворенность,
toptan – оптом, gamsız – беззаботный, беспечный.
Uroon epigrafı: Yufkaykana da – kaavi, Ona gec ä da maavi, O darsıkkan da – çetin, O çırakkan da – saabi . (D.Kara Çoban)
Söz stilleri
Lafetmäk
Kiyat
Bilim
Artistik
Publiţistik
Ofiţial-izmetçilik
Artistik stili
1. Kiyat stili.
2. Artistik yaratmalarında kullanılȇr.
3. Yaratmalarda göstürüler yaşamaktan türlü insannar, olaylar.
4. Yazıcılar açıklȇȇrlar kendi duygularını.
5. Emoţiyalı laflar, laf çevirtmeleri, artistik kolaylıkları kullanılȇrlar.
Artistik kolaylıkları Gözäl fikiri - ...
Todur Aflatarlı... ani aalem arasına çıkmaa deyni - ... Kendisinä yol açtıydı kasabada işä - ...
İki kızçaazı pek benzeşerlär biri-birinä hem ana-bobaya nicä bir içim su - ...
Ortalık kuşkulandı - ...
Gagauz karının süreti
N.Baboglunun annatmasında
saburlu
çalışkan
kaavi
gagauz karısı
cana yakın
Garip aalardı
Oolu için düşünän
Çocuunu kurtarmaa isteer
Annatmada karının süretinä analiz
1. Orta yaşta karı. Onun yaşamasından bu annatmada verili bir gün.
2. Bu kadın fukaarä yaşȇȇr.
4. O vakıtlar, açan Sovet Birlii daldı, çoyu kaldılar işsiz.
7. Karı tertip, bu belli olȇr ondan, ani yaşlarını basmasına silärmiş.
3. Kendisi lääzım para kazansın, ani aylesini baksın.
5. Satıcıyka işleer.
8. Avtor verer onu, nicä bir ii personajı.
11. Bu kadın becerer lafetmää adamnan hem kalan satıcılarlan.
6. Kendi vakıdında bir çok razgelän karılarından biri.
9. Ama neçinsä karının adını koymamış.
12. Müşterilärlän annaşmaa becerer.
10. Bir büük probleması var: oolunu yolda maşina çinemiş.
13. Ona deyni oolu ilk erdä durȇr, isteer onu kurtarmaa.
14. Kocası için bişey sölenmeer, aylesi varmış.
15. Zanaat uurunda belli, ani satıcı çalışarak, işini beener.
Problem soruşları:
1.Vardı mı nicä bu karı başka türlü yaşamasını kursun?
2.Kendi oolunu kurtarmaa deyni neyä hazır olȇr bu ana?
3.Nesoy ecel büün seçerlär kendinä zamandaş karılar?
4.Kimin için karı taa çok aalardı?
5.Neçin avtor annatmanın adını «Güllerdä yaşlar» koymuş?
Evellär gagauz karının eceli.
Zamandaş cümnedӓ gagauz karıların
statusu
Angı söleyiş taa çok uyȇr annatmaya «Güllerdä yaşlar»? * Aalemä kuyu kazma, kendin düşärsin. * Vakıt geçer, çatı sarılȇr! * Zorun önündä kolay da varmış.
Gagauz karısına deyni ne durȇr birinci erdä? Yaşamak paalılıkları, zaamet, material varlıı, üüretim, eşlenmäk, aylä, uşak duudurması, din, dil, etnik tarafından kendini bildirmäk...
Nesoy çıkışa var nicä gelmää uroon bitkisindä?
Evdeki iş:
2.Siz olaydınız bu personajın erinä nicä kendinizi götüreceydiniz?
Saa olunuz, var olunuz!