Сабактын темасы: Уй – булоо куруу мамлекет куруу.
Сабактын максаты:
Билим беруучулук | Онуктуруучулук | Тарбия беруучулук |
Уй-булонун коомдук, социалдык, жана адеп ахлактык мааниси жонундо тушунук алат. | Окуучулардын сынчыл ойлому , алардын топтордо иштей билуу кондумдору онуктурулот | Уй-булолук биримдикке Ата-энесин жана биртуугандарын урматтап сыйлай билууго, уй-було курууда жоопкерчилик- Туу болууга тарбиялан-т. |
Корсоткучтору:жогорудагымаксаткажеттикдейбиз,эгердеокуучу
Уй-булонункоомдук, социалдыкжанаадеп- ахлактыкмаанисинтак,ачыканыктайалса. | Топтоиштегендебири – бирининпикиринугупсоздуболбой, сылыкмаданияттууболушкерекэкендигиноздоштурсо | Кундолукжашоодо бил- ген, уйронгоннерселе- ринтурмушундаколдо- но алса.Уй-булокуруудаозжоопкерчилигижого руэкендигинтушунсо. |
Сабактынжабдылышы:
Ватман, маркер ,суроттор, макал-лакаптаржазылган плакат.
Сабактынформасы:
Ангемелешуу ,топтордоиштоо .(Интерактивдуусабак)
Сабактын методу:
Проблемалуужагдайтузуумененкорсотмолуутушундуруу.
С а б а к т ы н ж у р у ш у:
І.Мугалимдинсозу:
Уй-булоэкиадамданкурулат. Уй-булокоомдункузгусу, булжердеадамдартарбияланып, муноздорукалыптанып, эмгеккеболгонмамилебекемделип, улуулардыурматтоо,кичуулордуызаттоо, идеялыкжанамаданиятбайлыктарыбыздыбарктоосезимиуялайбаштайт. Уй-булодогумамиле, бири-биринурматтоо, адамдыбаалоодогу эн жогоркукорсоткучболупэсептелет. Эртеби, кечпи, ата-эненинруксатымененби же озу эле билишипадамдаруй-булокурушат.
Ал кандайуй-було болот? Бактылуубу же бактысызбы, уруш-талаш коп болобу же тынчпы, бай же кедейби – мунуубакыткорсототжанасилердинкелелечектегиуй-булонордункандайболушунаумтулганынаркорсотот.
-Кана ойлонупкоргулочу . «Бакубатуй-булодегенсозсилердикандайойгочакырат? Коомдегенэмне? Коом – биздикурчаптурганайлана-чойро. Адам баласыкоомдожашайт. (Балдарсуроолоргожоопберишет).
ІІ. Окуучуларуйдонжазыпкелген «Мен келечектегиуй-буломдукандайэлестетем?» дегентемадагыдилбаяндарынокушуп, талдоожургузушот.
ІІІ. «Уй-булокичинекеймамлекет» депбекериненайтылбайт. Анткени «Уй-булоордолуушаарболууменен , ал озунокеректуубардык зарыл моралдык- этикалык, социлдыкмаданийжанаюридикалыкоболголорготолуккандууээболуусушарт. Арбируй-булоозуномуноздууморалдык- этикалык ,психоло- гиялыкэреженормалардыкамтыптурат да , аныннегизиндебалдарынатаалимтарбия берет.
-Уй-булокурамыкимдердентурат? (окуучуларжоопберишет)
Уй-булодогутынчтык- бейкуттук, сый- урмат эн кымбатнерсе. Эгердеуйдотынчтыкболсо, байлыкда ,максат да, бала да, бакыт да болот. Турмуштажакшынакай эле уй-буложакшыжашайалбайажырашыпкеткенинкоросун. Кээдеакылы деле соо, билимдери, кесиби да, балдары да бар,телегейитегизболсо деле жашайалбайжатышат.
Эмнеболдудесен ? «Жылдызыбызкелишпейкалды» дешет. Чынындажылдыздаркелишпейэмес, жашоонунэрежесин ,жашоодегенэмнеэкенинжанабири-биринсыйлап, урматтап, бири-биринекызматкылыпжашоокеректигинбилбейжатышат.
Окуучуларуй-булосакталбай калган шарттардыжазышат. Балдаруч топко болунупиштешет:
Кунугоболсоуруш-талаш,
Уй-було нугу бузулат.
Экоотенболсоакылсыз,
Ал урушкопкосозулат.
Психологиялыкшарттар:
-муноздорунункелишпейкалышы,
-адамдардынмаксаттилегининкелишпейкалышы, -жалпыкызыкчылыктынжоктугу,
-бири-биринтушунбостугу,
-материалдыкшарттар,
-жашайтурганжерижок,
-туруктуукирешебулагыжок.
Нравалыкадеп-ахлактыкшарттар:
-башка адамдытушунуужанакабылалууучундаярэместиги -турмуштунжананравалыкжагдайлардапринциптуулуктунайырмаланганы,
-жашыруунпландар, жекечечечимдер,
-уй-булолукэреженинсакталбашы.
ІV. Уй-булодогуаял, эркеккишининордункандайэлестетебиз? (Окуучуларэки топко болунуп,жоопжазышып, топтонбирден киши чыгышыппрезентациялашат).
а) Аялкишининуй-булодогу орду.
б) Эркеккишининуй-булодогу орду.
Жооп: Аялуйдун куту болуумененуйдосегизтурдууадистегикызматкергетаандыкжумуштуаткаргандыгынокумуштууларбирнечежылмурун элеаныкташкан. (Балдаржоопберишет).
Аял- администратор, анткениуй-булокирешесинчыгымдайтжанапландаштырыптурат.
Аял- медициналыккызматкер ,анткениоорулууадамды куну-туну багат.
Аял- педагог, анткени ал балдарынасабакдаярдоогожардамдашат.
Аял-тарбиячыболупдагысаналат, анткенибалдарынажакшы-жаманжонундогутушунуктууйротот,алармененойнойт, конулачат,жуунтат.
Аял- уйкызматчысы ,уйуниреттейт, жууйт, эмеректериниреттейт, кийимдеринтазалайт.
Аял – киржуугуч, кийимдердитазалапжууптурат.
Аял –ашпозчу, анткениазык-тулуктусатыпкелиптамакжасайт.
Аял –официант, анткенидаярдалгантамактыдасторконгоалыпкелетжанатамактануудан сон идиштердижыйнапалат.
Эркектиугушаялдыниши,
Келседагыэркектинжини.
Эмнегедеп сен танкалба,
Эркекдегенуйдунпири.
Уй-булодогуэркек: (кыздаржоопберишет)
- Уйээси,
-Балдаручунтаянаартоо,
-Уй-булоучункамкордуккоруучу,
-Уй-булонукаржылоочу,
-Уйбулонункоопсуздугункамсызкылуучу.
Эркекдагысыйлашкерекаялды,
Ачуусукелиптуйулсо да кабагы.
Аялыжокэркекти сен карасан,
Жалбырагыжокдарактай эле сабагы.
Мамлекеттинмыйзамыболгондой эле ар бируй-булонунозунунмыйзамы бар, демекмелекетти президент башкарганболсо, уй-булонуатабашкарса, ал уйбулодотартип, баланытарбиялоожанауй-булонукаржылоо да жакшыжолгокоюлат. Эгердебардыкжагынан топ келгенуй-булолор коп болсомамлект да бекем, кучтууболоорушексиз. Уй-буломамлекеттинячейкасы. Уйкирпичтенкуралгансыяктуу ,уй-булодонмамлекеткуралат . Уй-булодомамлекеттинкелечекжарандарыосуптарбияланат.
V. Уй-булонунадеп-ахлактыкдоолоту: (уйдуничинтолтуруу)
Уймененуй-булонункурулушунбайланыштырып, чиймениаткаргыла.
У
Уйбуло
й-було
суйуу
сыйлоо
сыйлоо
ишеним
сабырдуулук
ынтымак
милдет
жоопкерчилик
Жашыруунпикир:
Окуучуларга : «Кандайуй-булонуулгулуууй-булодепэсептейсинер?» дегенсурооберилет.(Ар бирокуучуозунунпикиринжазыпдоскагаилет)
Атаныкыуй-булотактысы,
Энедегенуй-булобактысы.
Чогултатынтымакмененырыскы,
Бирдиктеболсобаарысы.
VІ. Сабактыжыйынтыктоо:
Уй-булодоболсоынтымак,
Ырыскыбуткулчогултат.
Жылмаюкетпейжузундон,
Бактылууомуркурушат.
VІІ. Уйготапшырма:
«Биздинуй-було»дегентемада эссе жазып келуу
Интернет сайтттан алынган