Үч бурчтуктун тышкы бурчу

SEA-Cтарттык эксперимент Германиялык прект менен өтүлгөн сабак

Жангелдиева Динара Тууганбековна

Геометрия

Тема: Үч бурчтуктун тышкы бурчу

1.Старттык эксперимент: В

А С

Колдонулуучу материалдар:

• кагаздан кесилген кең бурчтуу үч бурчтук

• кагаздан кесилген түрдүү үч бурчтук

• кагаздан кесилген түрдүү төрт бурчтук

• клей , кайчы, түстүү кагаздар, скотч, маркер, сызгыч, транспортир, А-4 кагазы, флипчарт.

Эксперименттин сүрөттөлүшү

1.Доскага кең бурчтуу үч бурчтук жабыштырылат чокулары АВС деп белгиленет.

2.Үч бурчтуктун бурчтары 1 ,2,3 жана тышкы бурчу 4 деп белгиленет.

3.1чи жана 2чи бурчтары айрылып тышкы 4чү бурчка чапталат.

2.Мумкун болгон байкоолор

- бурчтары ар түрдүү болгон үч бурчтук берилди;

- бурчтары 1,2,3 деп белгиленген үч бурчтук көрдүм

- Үч бурчтукту доскага чаптады;

- АВС кең бурчтуу үч бурчтукту доскага жабыштырды;

- АВС үч бурчтугун көрдүм ;

- бурчтары 1,2,3 деп белгиленген үч бурчтук көрдүм ;

- 1чи,2чи бурчтарын айрып үч бурчтуктун сыртына жабыштырды

- 1чи,2чи бурчун айрып 4чү бурчка чаптаганда бурчтар барабар болуп калды;

- А жана В бурчтарын айрып С бурчун толуктап койду;

- үч бурчтуктун жандаш жаткан бурчтары

- А жана В чокусундагы бурчтарды айрып С чокусундагы бурчту толуктап койду;

- С чокусу толукталып жарым айланага окшошуп калды

- 1чи,2чи бурч айрылып 4чү бурчка чапталды 3чү жана 4чү бурч жарым айлананы берди;

- С чокусундагы жандаш жаткан бурчтар ;

3.Тандалган байкоолор

- бурчтары ар түрдүү болгон үч бурчтук берилди;

- бурчтары 1,2,3 деп белгиленген үч бурчтук көрдүм;

- АВС кең бурчтуу үч бурчтугун доскага жабыштырды;

- 1чи,2чи бурчтарды айрып үч бурчтуктун сыртына жабыштырды;

- 1ч,2чи айрылып 4чү бурчка чапталды, 3чү жана 4чү бурчтар жарым айлананы берди;

- С чокусу толукталып жарым айланага окшоп калды;

- С чокусундагы жандаш жаткан бурчтар 180˚ка барабар болуп калды;

4.Суроолор

- Фигуралардын ички жана тышкы бурчтарынын кандай байланышы бар?

- Тышкы бурч эмнеге барабар?

5.Мүмкүн болгон божомолдор.

1-суроо боюнча.

- 1чи бурч менен 2чи бурч биригип 4чү бурчка барабар болуш керек;

- үч бурчтуктун ички бурчу менен тышкы бурчу бир жакта жатат, ошон учун болуш керек;

- тышкы бурч менен жандаш жаткан ички бурч жайылган бурчту түзөт болуш керек;

- ички бурч үч бурчтуктун ичинде,тышкы бурч ошол фигуранын сыртында жатат;

2- суроо боюнча

- тышкы бурчу жайылган бурчу менен ички бурчтун айрымасына барабар болуш керек

- үч бурчтуктун ички 1чи жана 2чи тар бурчтары тышкы бурчту берди 1чи бурч+2чи бурч=тышкы бурчка барабар;

- тышкы бурч жайылган бурчту толуктайт;

- үч бурчтуктун эки бурчунун суммасына барабар болуш керек;

6.Эмне изилденет

- тышкы бурч жана ички бурчту

- үч бурчтуктардын жана төрт бурчтуктардын тышкы бурчтарын.

7.Мүмкүн болгон верификациялык тажрыйбалар.

1-топ

-берилген фигуралардын эки бурчунун суммасы тышкы бурчка барабар экенин эсептеп көрүү;

2-топ

-берилген фигуралардын ички жана тышкы бурчу биригип 180˚ка барабар экенин эсептеп көрүү;

3-топ

-ромб, тик бурчтук, параллелограмм, квадрат, трапециялардын ички эки бурчтарынын суммасы тышкы бурчка барабар болоорун же ашып кетээрин көрүү;

8.Верификациялык тажрыйбадан келип чыккан концепциялар

- каалагандай үч бурчтуктар үчүн ички бир бурчуна жандаш жаткан бурч ал үч бурчтуктардын тышкы бурчу болот.

- каалагандай үч бурчтуктар үчүн тышкы бурчу аны менен жандаш болбогон эки ички бурчтарынын суммасына барабар болот.

- каалагандай төрт бурчтуктар үчүн аткарылбайт.

- каалагандай үч бурчтуктардын тышкы бурчу менен ички бурчу 180˚ка барабар болот.

9.Колдонулушу

Шырдак жасоодо, оймо чиймелерде, архитектурада, геометрияда, физикада, курак курганда, үйдүн чатырын тургузганда, суу тосмолорун койгондо ж.б.