Тил билсен-дил билесин /кл.саат/

Темасы: Тил билсен-дил билесин

Жабдылышы: эне тили тууралуу жазылган учкул создор, темага ылайыктуу суроттор.

Сабактын журушу:

-Саламатсыздарбы эжелер!

-Саламатсынарбы балдар!

-23-сентябрь-эне тил куну. Андыктан бардыгыныздарды майрамыныздар менен куттуктайм!

-Билесинерби, дуйно жузундогу элдерди улут катары аны тааныткан алардын тили. Демек, биз дагы эне тилибизди барктап, сактап, аны онуктурууго милдеттуубуз.

Анда назарыныздарды эне тилибизди данктаган кереметтуу ырларга бурабыз:

Толубайы сындаган тил,

Арстанбек ырдаган тил.

Манас баба сыйлаган тил,

Жыйырма эки кылым бою,

Кыргызды алга суйрогон тил

Дуйного кеткен дубурту, Кылым суруп кыргыз тили,

Атагын жайып кыргыздын . Кызгалдактай гулдосун.

Ардактап, барктап сактайбыз, Жайып тамыр бутактарын,

Кыргыз тили-тили Чынгыздын. Жаш арчадай бурдосун

Ишкананы кенен ээлеп, Бирге журсом кыргыз тилин кадырлайм,

Ишк агазда сайрасын Бул тил менен суйлойм, иштейм, ыр ырдайм.

Кочолордо эркин басып, Башка тилди жандай жакшы корсом да,

Жарнактарда жайнасын Эне тилди суйгонумдон жанылбайм.

-Жогорудагы ыр саптары ар биринердин журогунорго кубаныч алып келгени анык. Озум да суйунуп турам.

-Элибиздин кооноргус казынасы болгон макал -лакаптарга кезекти беребиз.

Кыргыз тилин суйолу, кыргызым деп журолу

1. Ата сыйлаган абийир табат, эне сыйлаган элге жагат.

2. Суйдургон да тил, эздирген да тил.

3. Тил менин тууганым, тил менин душманым.

4. Тил ташты жарат, таш жарбаса башты жарат.

5. Тил албаган жаманга, акыл создон муш жакшы.

6. Тилде соок жок, айбанда акыл жок.

7. Тилден бал да тамат, уу да тамат.

8. Онор алды кызыл тил.

9. Тил-душман, акыл-дос.

10. Тил-журоктун ачкычы.

11. Тил топчусуз, ооз ачкычсыз.

12. Илим менен билимге копуро-тил,

Коколоткон адамды тил деп бил.

Жалпы айтышат: Кыргыз тили-кылымдарды карыткан,

Эч ким аны очуро албайт тарыхтан

-Азыр конулунуздорду "Кыргыз тили-улуу тил" аттуу тилибизди даназалаган корунушко назарыныздарды бурабыз.

СЦЕНКА аткарышат

-Эне тил барда канат бар,

Эне тил барда Манас бар демекчи Манас айтууга кезек берели.

"Манастын балалык чагы" / Манас айтышат/

-Кайтадан кезекти тилибизди даназалоого болгон корунушко берсек

1. (Атасы менен небереси) Актан, Нурэл

2 ( Автобуста болгон окуя) Актан, Перизат, Айима, Ариет, Ардак

Буга чейин айтса далай акындар, Чет тилди да уйронгуло

Антсе дагы айта турган акым бар Бирок анын чеги бар

Кыргыз болуп торолгондор Ата-бабам айтып келген

Кыргыз тилин унутууга Ар нерсенин чеги бар

Айтчы кандай акын бар?

Кыргыз тилдин башка тилден

Кыргыз болуп орусчалап суйлогон

Кай жеринен кеми бар?

Оз баласын орусчалап тилдеген

Арабызда кыз-уландар жок бекен

Салам менен приветтин айырмасын билбеген

- Жер шарындагы 6 миллиарддан ашык элдер 6 мин тилде суйлойт. 21-кылымдын аягына чейин тилдердин 40 % жоголуп кетиши мумкун. Алардын арасына кыргыз тили да кириши мумкун. Андыктан кобуроок суйлоп, тилибизди байыталы.

Эне тилин унуткан, Кыргыз тили кандай кооз, коркомдуу,

Оз энесин унутат. Ырга айлантат какшып турган чолкомду.

Оз энесин унуткан, Кыргыз элим баарысынан бийик эл,

Элин эзет курутат. Чексиз суйом кыргыз деген олкомду.

Менин тилим эзелтеден улуу тил, Кыргыз тилим асылдыгын сактаган,

Улуулугун, сулуулугун тындап бил. Кымбаттыгын бабам Манас жактаган

Улуу тилди бурмалабай, урматтап, Тилин коргоп окко тошун тоссо да,

Ушул тилде эркин суйлоп, ырдапжур. Бирок эч ким эне тилин сатпаган.

-Бугунку кундо тил майрамына удаалаш областыбызда "Кочмондор оюну" дагы отуп жатат. Анда негизги улуттук оюндун туру катары "Кок бору" оюну ойнотулуп жатат. Анда эмесе ошол "Кок бору" оюну бийде кантип чагылдыра тургандыгына кубо бололу.

"Кок бору"бийи

-Ушуну менен эне тил майрамына арналган "Тил билсен-дил билесин" аттуу класстык саатыбызды аяктайбыз. Конул бурганыныздарга рахмат!