Ой қозғау: К артография –географиялықкарталар, олардыжасаужәнепайдаланутуралығылым. TheTabulaRogeriana, Мұхаммед ал-ЫдырысРоджер II-геарнапжасаған, 1154 жылКартография табиғат пен қоғамқұбылыстарыныңүйлесуі мен өзарабайланысуын, олардыңкеңістіктегіорналасуынжәнеуақытбойыншаөзгеруін, т. б. картографиялықкескіндеудің (бейнелеудің) көмегімензерттейтінғылым. комителықұғымдарға – аспанденелері мен жұлдыздыаспанныңкарталары, глобустар мен жербедерікарталары, картографиялықбелгілерменберілгенкеңістікмодельдері (үлгілері) жатады. Зерттеудіңкартографиялықәдісі - карталардыолардабейнеленгенқұбылыстарды, процестердіжәнеолардыңдинамикасынтанып-білуүшінпайдалану. .Карталардың мазмұнына қарай жіктелуі. Мазмұнына қарай карталар үлкен екі топқа бөлінеді. Олар: жалпы географиялық карталар және тақырыптық карталар. Жалпы географиялық карталарда жер бетіндегі барлық нысандар – жер бедері, жер бетіндегі сулар (өзендер, көлдер, теңіздер), өсімдіктер, елді мекендер, қатынас жолдары, шекаралар, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының кейбір көріністері және т.с.с. бейнеленеді. Олардың ешқайсысы ерекше дараланып көрсетілмейді. Жалпы географиялық карталардың мысалына топографиялық карталар жатады. Тақырыптық карталар жалпы географиялық карталардың негізінде жасалады. Оларда табиғат құбылыстарының, шаруашылық салаларының, халықтың саяси-әлеуметтік жағдайларының жеке бір түрі басқаларынан арнайы ерекшеленіп көрсетіледі. Мысалы, атластарыңдағы Дүние жүзінің саяси картасы, Литосфералық тақталар картасы, Климаттық белдеулер картасы т.б – осындай тақырыптық қарталар Картографиялық заманауи зерттеу әдістері: -графикалық, визуальды, картометриялық жұмыстар (координата есептеу жұмыстары халықтың орналасу тығыздығы немесе т.б ) математикалық және статистикалық анализ, моделдеу. Заманауи карталар қалай жасалады? Оқушылар жауапты ойлайды, бірнеше оқушы жауап береді. Мұғалім оқушыларға бейнематериал көрсетеді. "Теңіз қалай және не үшін картаға түсірілді ?". тапсырма. Қала орталығындағы алаңға бару. Картосхема әзірлеу. Дескриптор: Әр топ өз мобильді қосымшаларын пайдаланады; Қосымша арқылы мектептен орталыққа дейінгі маршрутты сызу; Әр қосымшаның ерекшелігін ескере отырып сызу; Мысалы, CityBus 1 ғана маршрут түрін алып сол автобустың жүруі бойынша сызу; Yandex map болса, кептелістерді ескере отырып сызу; т.б. Сызылған маршрутты сыныпқа таныстыру. Бағалау. Оқушылар бірін-бірі бағалайды. Мұғалім тарапынан бағалау жүреді. Топтық жұмыс. "Энергетика"атты атласты пайдалана отырып, шағын зерттеу жүргізуді ұсынады. Зерттеу кезінде осы картада қолданылған картографиялық әдістерді анықтау қажет. Оқушыларға картографиялық зерттеу әдістері туралы мәтіндер беріледі. Мұғалім күрделі тапсырмаларды орындау кезінде көмекке мұқтаж оқушыларғақолдау көрсетеді, кеңес береді Топтар презентациясы. Бағалау: 1-топты бағалау критерийлеріне және олардың дескрипторларына сәйкес 2-топ бағалайды. Ары қарай жалғасады. Тақырыпты бекіту үшін сұрақтар қойылады. 1. Күнделікті өмірде қандай картографиялық әдістерді қолданасыз? 2. Адамзат қызметінің қандай салаларында жаңа картографиялық әдістерді қолдануға болады? Сабақтың қорытындысын шығару. 10 сынып үшін атласты пайдалана отырып, шағын зерттеу жүргізу. "Осы картаны жасау үшін қандай картографиялық әдістер пайдаланылды?" сұрағына жауап беру. |