Sinif rəhbərinin işinin planlaşdırılması metodikası

Sinif rəhbərinin işinin planlaşdırılması metodikası

Sinif rəhbərinin fəaliyyətinin səmərəliliyi əsasən müxtəlif növ sənədlərin hazırlanmasını əhatə edən iş planlaşması ilə müəyyən edilir.

İşi planlaşdırarkən sinif rəhbəri aşağıdakıları nəzərə almalıdır:

1) əvvəlki işin nəticələrini və onun təhlili zamanı əldə etdiyi nəticələri;

2) tərbiyəvi və təşkilati-pedaqoji vəzifələr;

3) şagirdlər və sinifdə dərs aparan müəllimlər, valideynlər ilə işləmək üçün materiallar, pedaqoji və metodiki tövsiyələr;

4) ölkənin, şəhərin, məktəbin qabaqcıl təcrübəsi;

5) valideynlər və ictimaiyyət üçün imkanlar;

6) məktəbin, müəssisələrin, mədəniyyət müəssisələrinin sosial mühitinin təhsil potensialı;

7) tədris ilinin ənənəvi bayramları;

8) ölkənin, şəhərin, kəndin həyatı ilə bağlı hadisələr və faktlar;

9) görkəmli şəxslərin həyat və fəaliyyəti ilə bağlı hadisələr, tarixlər;

10) məktəb və sinif kollektivinin ənənələri;

11) yaxınlıqdakı mədəniyyət müəssisələri tərəfindən keçirilən tədbirlər;

12) məktəb komandasının planları;

13) sinif komandasının və sinif rəhbərinin əvvəlki iş planları.

Şəxsi münasibətdən və iş tərzindən asılı olaraq sinif rəhbəri müxtəlif planlar tərtib edə bilər:

-sinifdə tərbiyə işinin proqramı;

-il, yarımil, rüb, ay, həftə, gün üçün iş planı;

-müəyyən dövr üçün (ay, il, bir neçə il) ən mühüm istiqamət üzrə iş planı, məsələn, şagirdlərin mənəvi tərbiyəsi, peşəyönümü işi;

-maarifləndirici tədbirlərin və valideyn iclaslarının hazırlanması və keçirilməsi planı;

-yaradıcı birlik, valideyn komitəsi və s. ilə iş planı;

-tədris bacarıqlarını təkmilləşdirmək üçün öz-özünə təhsil planı.

Sinifdə tərbiyə işi proqramı planlaşdırmanın ən çətin növüdür, çünki o, ciddi analitik fəaliyyəti və müəllimin psixoloji və pedaqoji hazırlığını əhatə edir. Proqram təlim-tərbiyə işinin planından onunla fərqlənir ki, o, mütləq aşağıdakıları əsaslandıran parametrləri əks etdirməlidir:

a) bu siniflə işləyərkən nə üçün bu konkret fəaliyyət sahələri seçilib;

b) planlaşdırılan işin əsasında hansı məntiq dayanır və onun necə əsaslandırıldığı; c) müxtəlif növ və formalarda işlərin hazırlanması və aparılmasının dəqiq necə aparılacağı (bütövlükdə kollektiv, özünüidarəetmə orqanları, valideynlər, müəllimlər və ictimaiyyətlə).

Sinifdə tədris işinin proqramı (təxmini struktur):

1.İzahlı qeyd:

a) sinfin və şagirdlərin xüsusiyyətləri;

b) hər bir uşağın bilavasitə sosial mühitinin xüsusiyyətləri və ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsi;

c) məzmun seçimi və tədris prosesinin təşkili prinsipləri;

d) proqramın qurulması prinsipləri.

2. Təhsil məqsədləri.

3. Tədris prosesinin məzmunu və təşkili.

I. Uşaq kollektivinin həyatının təşkili:

a) tapşırıqlar;

b) məzmun;

c) tapşırıqların həyata keçirilməsi yolları.

II. Uşaq özünüidarəetmə orqanlarının fəaliyyətinin təşkili:

a)tapşırıqlar;

b)fəaliyyətlərin məzmunu və tapşırıqların icrası üsulları.

III. Təhsil nəticələrinin əldə edilməsində əməkdaşlıq:

a)tapşırıqlar;

b)fəaliyyətin məzmunu və əməkdaşlıq formaları.

Sinif rəhbərinin işində əsas sənəd tədris ili üçün plandır.

Bu planın aşağıdakı bölmələri tövsiyə olunur.

1. Ötən tədris ilində pedaqoji işin təhlili.

2. Yeni tədris ili üçün sinif rəhbərinin işinin vəzifələri, tərtibi aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:

a) işin təhlilindən nəticə çıxarmaq;

b) əvvəlki ilin tapşırıqlarından fərqlənmək;

c)yerinə yetirmək üçün konkret və real olmaq;

d) şagirdlər, valideynlər, sinif müəllimləri ilə planlaşdırılan bütün işlərə nüfuz etmək.

3. Şagirdlərdən ibarət komanda ilə işləmək.

4. Müəllim heyəti ilə qarşılıqlı əlaqə.

5. Ailə və cəmiyyətlə işləmək.

Planın təxmini sxemi (il, yarım il üçün).

Sinif rəhbərinin iş planının ümumi qəbul edilmiş formaları və strukturları yoxdur və ola bilməz, çünki müəllim sinif kollektivinin xüsusiyyətlərini, məktəb şəraitini və şəxsi iş təcrübəsini nəzərə alaraq onu tərtib etməkdə yaradıcı olmalıdır. Sinif rəhbərinin planının strukturu və forması müxtəlif ola bilər; əsas odur ki, onlar iş və əməliyyat tənzimləmələri üçün əlverişli olsun. Sinif rəhbərlərinin istifadə etdiyi formalardan biri uzunmüddətli, təqvim və cari planlaşdırmanın birləşməsini nəzərdə tutur. Həftəlik plan qurarkən, çalışın müəyyən yer ayıra biləsiniz. Bu, bütün il üçün əsas şeyləri qabaqcadan görməyə və vaxtında əlavələr və dəyişikliklər etməyə imkan verir. Hər bir şagird üçün fərdi iş planı tərtib etmək məsləhətdir. Bu, o halda mümkündür ki, sinif rəhbəri akademik işdən azad edilsin, sinif rəhbərinə ştatlı köməkçi müəllim işə götürsün. Bu hər bir uşaqla məqsədyönlü işləməyə vaxt ayırmağa kömək edər. Sinif rəhbəri planın vizual olaraq tərtib edilməsinə və bütün şagirdlər üçün əlçatan olmasına əmin olmalıdır. Bu, sinifin əsas fəaliyyətlərini və hadisələrini, eləcə də uşaqların iştirak etmək qərarına gəldiyi məktəb fəaliyyətlərini əks etdirən şəbəkə planı ola bilər. Yaxşı olar ki, şagirdlər özləri öz plan formasını seçsinlər və ya müstəqil şəkildə onu özləri yaratsınlar.

Sinif rəhbəri yadda saxlamalıdır ki, planlaşdırma prosesi plan yazmaqla bitmir, il boyu davam edir, belə ki, təhsil fəaliyyəti üçün daha konkret planlar tərtib edilir, onlara uyğun olaraq iş planı daim düzəldilir və yenilənir.

Mənbə:

http://www.tinlib.ru/psihologija/teorija_i_metodika_vospitanija_konspekt_lekcii/p11.php

Materialı hazırladı:

Əsədov Seyyub Əsəd oğlu - Şirvan şəhər T. Bağırov adına 11 №-li tam orta məktəbin tarix müəllimi, “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin (2015-ci il), Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə IV qrant müsabiqəsinin (2020) qalibi (“V-XI siniflərdə tarix fənninin tədrisi metodikası” adlı metodik vəsait müəllifi), Azərbaycan Respublikası “Təhsil Şurası” İB-nin İdarə Heyətinin üzvü