Шынының сыну көрсеткішін анықтау

БҚОӘББ «Жоғары аграрлық-техникалық колледжі» МКҚК

Сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Зертханалық жұмыс №19 «Шынының сыну көрсеткішін анықтау»

Пән атауы: Физика

Дайындаған педагог Кайырлиева Кенжегул Тлегеновна

    2021 жылғы "__" сәуір

1.Жалпы мәліметтер

 Курс, оқу жылы, топ СТ-211.1к ;СТ-611.1қ,МГ-111.1қ,МГ-511.1қ КТ-311.1қ,КТ-111.1қ

Сабақ типі : Зертханалық жұмыс

2. Оқыту мақсаты: 11. 6.2.5 - шынының сыну көрсеткішін эксперименталды анықтау және эксперимент қоюды жақсарту жолдарын ұсыну.

Сабақ мақсаты:

Барлық студенттер: параллель пластина арқылы өткен жарықтың екі рет сынатынын біледі, түсу және сыну бұрыштарын дұрыс салады, жазық параллель пластинада жарықтың жолын дұрыс салып көрсетеді, сыну заңын біледі, есептеу қателіктерін анықтайды,

Студенттердің көбісі: эксперимент арқылы шынының сыну көрсеткішін анықтайды, жасалған экспериментке талдау жасайды, экспериментті жасау барысында кездескен қиындықтарды және қателерді айқындайды, экспериментті жақсарту жолдарын ұсынады;

Кейбір студенттер : алынған нәтижелерді салыстыра отырып анализ жасайды

Бағалау критерийлері:

• Тегіс параллель пластина мен Үшбұрыш призмасы арқылы өтетін сәулелердің жүрісін дұрыс бейнелейді

• Құрылғы Жарық құлау және сыну бұрышын дұрыс анықтайды

• Жазық параллельді пластина мен үшбұрышты призманың сыну көрсеткішін дұрыс анықтайды, жарықтың сыну Заңын қолдана отырып, оны кестелік мәнмен салыстыра отырып

• Эксперименттерде туындайтын үш қиындықтарды дұрыс анықтайды

Эксперимент жақсартудың үш жолын ұсынады

 2.1 Оқу сабақтары барысында білім алушылар игеретін кәсіби біліктердің тізбесі: білу ,қолдану, анализ.

3. Сабақты жабдықтау

3.1 Оқу-әдістемелік құрал-жабдықтар, анықтамалық әдебиеттер: Презентация

 3.2 Техникалық құралдар, материалдар, сілтемелер, ресурстар:құрал-жабдықтар:

Сабақтың басы: I. Ұйымдастыру кезеңі

Жұмысқа оң психологиялық көңіл-күй жасау.

Сабақтың ортасы:

Құрал-жабдықтар: жазық параллель шыны пластина, (трапеция тәрізді шыны пластина, блок), транспортир, ағылшын түйреуіші-4 дана, өлшеуіш сызғыш, ақ қағаз, шам, аккумулятор батареясы, кілт, жалғағыш сымдар, саңылауы бар экран немесе жарық көзі (лазер).

Қысқаша теория

Сәуленің сыну құбылысы дененің бір бетінен кері бетіне өту кезінде байқалады. Өйткені әр ортаның өзінің оптикалық тығыздығына сай жылдамдығы өзгереді. Сыну заңына байлаынсты: , мұндағы - екінші ортаның бірінші ортаға байлаынсты сыну көрсеткіші. Егер бірінші орта ретінді ауа болатын болса, оның сыну көрсеткіші 1ге тең, онда екінші ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші абсолюттік сыну көрсеткішіне тең болады.

Жұмыстың барысы

1. Өлшеу және есептеу нәтижелерін ендіру үшін дәптерлеріңізге мына кестені сызып дайындаңыз.

1. Трапеция тәрізді шыны пластинаның параллель жақтарын сызғышпен сызамыз.

2. Түскен сәуленің жолына түйреуіш екі ине қадаймыз. (1,2 нүктелер)

3. Шыққан сәуленің жолына екі түйреуіш ине қадаймыз. (3,4 нүктелер)

4. Осыдан кейін пластинаны аламыз да, түйреуіш инелердің орнын белгілеп, түскен сынған, шыққан сәулелерді сызғыш қойып қарандашпен сызып шығыңыз.

5. Түсу бұрышы -ді және сыну бұрышы -ді транспортирмен өлшеңдер, мәндерін кестеге жазыңыз.

6. Шынының ауаға қатысты сыну көрсеткіші -ді есептеңіз: (1)

7. Тәжірибені түсу бұрышының басқа мәндерінде бернеше рет қайталаңыз. Әр жағдай үшін сыну көрсеткішін есептеп, мәндерін кестеге жазыңыз.

8. Сыну көрсеткішінің орташа мәнін есептеңіз.

1. Әр жағдай үшін абсолют қателік есептеңіз.

2. Абсолют қателіктің орташа мәнін есептеңіз.

1. Салыстырмалы қателікті есептеңіз

2. Қателіктерді ескеріп сыну көрсеткішінің сан мәні туралы қорытынды жасаңыз.

Жұмыстың орындалуы:

n =

1. α =50 ⁰ = 0,766

β = 26 ⁰ = 0,4384

n ₁= = = 1,7

1. α =29 ⁰ = 0,4840

β = 19 ⁰ = 0,3256

n₂= = = 1,48 ~ 1,5

1. α = 50 ⁰ = 0,766

β = 24 ⁰ = 0,4067

n₃= = = 1,7

Бақылау сұрақтары

1. Шынының сыну көрсеткішінің жарық сәулелерінің түсу бұрышы артқан кезде қалай өзгеретінін анықтаңыз. Осы тәуелділіктің графигін сызыңыз.

2. Жарықтың сыну бұрышы түсу бұрышынан кіші немесе үлкен, сондай-ақ нөлге тең бола ала ма?

3. Абсолют сыну көрсеткішінің физикалық мағынасы неде?

4. Сыну көрсеткішінің мәнін ең үлкен дәлдікпен, яғни ең кіші қатемен қалай анықтауға болады?

Дескриптор:

1. Параллель жазық шыны блоктың қырына түскен сәулені салады, түсу нүктесі арқылы параллель жазық шыны блоктың қырына перпендикуляр тұрғызады, түсу бұрышын дұрыс көрсетеді.

2. Параллель жазық шыны блоктың ішіндегі сынған жарық сәулесінің жолын дұрыс салады, сыну бұрышын дұрыс анықтайды.

3. Параллель жазық шыны блоктың екінші қырына түскен сәулені салады, түсу нүктесі арқылы перпендикуляр тұрғызады, түсу бұрышын дұрыс салып көрсетеді

4. Параллель жазық шыны блоктың екінші қырынан сынып шыққан сәулені салады, сыну бұрышын дұрыс көрсетеді.

Сабақтың соңы:

Рефлексия

• Сізге зертханалық жұмыс ұнады / ұнады

• Осы зертханалық жұмыста қандай қиындықтарға тап болдыңыз ?....

• Бұл зертханалық жұмыста не өзгерер едіңіз ?....

• Сұрақтарды ауызша немесе жазбаша түрде талқылауға болады.

 6. Кері байланыс және үй жұмысы.

Рефлексия: Рефлексия. Бағалау критерийлері (оқу мақсатын талдау)

Мұғалім студенттерге сұрақ қояды:

«Сабақ барысында қандай қиындықтар туындады?Біз үшін әлі нені түсіну қиын?»

Қиындықтарды талдау.

Үй жұмысы: Физика 11 С.Тұяқбаев, Б.Кронгарт

§37-41 Жарықтың сыну құбылысы.142 бет.