Тіл – татулықтыңтірегі (сайыссабақ)
Сабақтыңмақсаты: Білімділік: Тілүйренушілердіңмемлекеттіктілдіқаншалықтымеңгергендігінтексеру, әртүрлітапсырмаларарқылытыңдаушылардыңалғанбілімдерінбекіту; ағылшын, орыстілдеріәлемдіктілдерқатарынажататындықтантілүйренушілергеолардыңмаңыздылығынсезіндіру, анатілініңқадірқасиетіне, болашағынақамқорболып, дамытуүшінөзүлестерінқосуыкерекекендігінұғындыру.
Дамытушылық: Тыңдаушылардыңшығармашылыққабілеттерін, шешендіксөздер, мақал-мәтелдердіұтымдыпайдаланабілугеүйрету; тілүйренушілердің ой-өрісіндамыту. Тілдің көркемділігін, байлығын көрсету. Тілдеріндамыту.
Тәрбиелік:Тілгеқұрметжайлымағлұматтардытілүйренушіұғымынасайтүсіндіру. Олардыңмемлекеттіктілгедегенқұрметсезімінқалыптастыру, адамгершілікке, парасаттылыққатәрбиелеу.
Сабақтыңтүрі: сайыссабақ
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап
Сабақтыңкөрнекілігі: тілтуралыжазылғанқанаттысөздер, музыка, шарлар, көрнекілік, сұрақ – жауап, өзойынайту, шығармашылықжұмыс, үлестірмедидактиқалықматериалдар.
Пәнаралықбайланыс: орыс, қазақтілдері, ағылшын тілі
Өнералды – қызылтіл.
Знай 7 языков
Know 7 languages.
Сабақтыңбарысы:а) Ұйымдастыру.Түгендеу
Жүргізуші: Құрметтіоқушылар!Қазақстанхалқының «Тілдермерекесіне» арналғансайысымызғақошкелдіңіздер!
«Тіл – татулықтыңтірегі» аттысайыссабағынөткізгеліжатырмыз. Сабағымыздыңсоңындақайсыныпқазақтілініңбілгіріболатыныанықталады. Сайысқаекі команда қатысады. Әр команда өзінтаныстырады.
Топ «Білгірлер»
Топ «Тапқырлар»
Ендіәділқазыларалқасыментаныстырайық:
Сайыс 5 кезеңнен тұрады. Сайысымызды бастаймыз.
Білгірлерді, қарсы алайық!
Көшбасшысы тілдердің – қазақ тілі,
Тағы басқа тілдермен достасайық!
Ортаға сайыскерлерді шақырамыз.
Ойнымыздың бірінші кезеңі – «Бәйге». Мұнда қазақ, орыс, ағылшын тілдері бойынша сұрақтар беріледі. Берілген сұрақтарға тез, шапшаң жауап беру керек. Белгі картасын бірінші көтерген топ жауап береді.
І - кезең «Бәйге» – 10 сұраққа әр топ жауап беру керек
«Білгіштер» командасының сұрақтары
Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады?
Көптілдібілетінадамкім?
Лексикалыққарама-қарсылықтысөзқалайаталады?
Ұлыбританияныңмемлекеттіктіліқайтіл?
Дауыстыдыбыстарқалайбөлінеді?
Қазақтілінденешетәндыбыс бар?
«Әке-шеше» синониминатаңыз.
«Тапқырлар» командасыныңсұрақтары
Қазақтілінденешежалғау бар?
Қазақтілінденешесептік бар?
Дауыссыздыбыстарнешетопқабөлінеді?
«Family» сөзіқалайаудырылады?
«Туыс» сөзініңсинониминатаңыз?
Тілдермерекесіқай айда тойланады?
Жазылуы, айтылуыбірдей, бірақмағынасыбасқалексикалықсөзқалайаталады?
ІІ – кезең. «Полиглот» Мақал – мәтелдердіжалғастыру
( Мақал- мәтелдердіңжалғасынсайыскерлерқазақ, орыс, ағылшынтілдеріндеайтады.)
1.Адам басшысы-……..(ақыл, ум,intelligence)
2. Нет дыма без ……… (от, огонь,fire)
3. Лучше ……. чем никогда (кеш, поздно,late)
4. Анасүті бой өсіреді,…..ой өсіреді. (анатілі, родной язык,language)
5. Чистота залог …….. (здоровье, денсаулық,health)
7. Жердіңсәніегін, ердіңсәні ……. (білім, знание,knowledge )
8.Дерево крепко корнями.
9.Человек …… (друг, дос, friend)
10.Бал тамғантілден... ( у да тамар)
11.Жақсы сөз... ( жарым ырыс)
12.Аяққа кісен салуға болар... ( тілге кісен салуға болмас)
13.Жақсы байқап сөйлер ... ( жаман шайқап сөйлер)
Әділ қазылар алқасы сайыскерлерімізге тиісті ұпайларын берулеріңізді сұраймыз.
Жүргізуші:
Өнерліге кім жеткен,
Әр салада небір өнер көрсеткен.
Үшінші кезеңді біз бастайық,
Өнерлінің әрқашан да өрісі кең.
ІІІ – кезең «Қзақша ән орындау»
«Білгіштер» тобының өлеңі «Менің елім»
«Тапқырлар» тобының өлеңі «Армандастар»
IV – кезең: «Жаңылтпашты жаңылмай айтып көр». Бұл сайыста бүгінгі таңда өте кең таралған тіл мәселесі жайындағы сөзді «Мемлекеттік тілді үйрену әрбір азаматтың қасиетті борышы» тақырыбында қозғай отырып, сайыскерлерімізді жаңылтпаштарды жаңылмай, тыңдаушыларын баурап алу, өзін-өзі ұстай білу өнерін тамашалаймыз.
Сайыскерлерқазақтіліндежаңылтпаштар оқиды. «Білгіштер» тобы
1.Екеуінің жасышамалас ,.Арқада алты арқар бар,
Бірінің шашы қара шаш , Алты арқар ішінде
Бірінің шашы – ақ шаш аралас. Марқа арқар бар.
Атам : «Балама ат аламын », - дейді. Байқап бақсақ,
Апам :«Балама ала мата аламын», дейді . Қасқа баспақ -
Атасы ат ала ма ? Қашқақ баспақ. Апасы ала мата ала ма?
«Тапқырлар» тобы
Арқада алты арқар бар , Тау бар, тау бар,
Қырқада қырық арқар бар . Тауда бау бар,
Қырық арқарда қарт арқар бар , Бауда ара бар,
Алтыарқардамарқаарқарбар . Ара барда, бал бар.
7.Торта қойдым, 8. Топ-топырлап,
Орта қойдым. Топтасқан тоқылдақ,
Орта қойдым, Тоқтамайтомарды
Жортақойдым. Тоқпақтап тоқылдат.
Ү-кезең:Қызықты грамматика.
А)Логогриф
Меніжұтсаңқуанып,
Тынысалыптұрасың.
Қоссаңалданбірәріп,
Маған суды құясың,
Малдарыңдысуарып. (ауа – науа)
Ә)Құйсаңоғанәрқашан,
Қымыздымейірқанатын.
Дауыссыздыбысжалғасаң,
Сыныптаоқусағаты. ( саба – сабақ)
Ә)Шарадалар
Біріншіменіңбөлігім –
Шұңқырмын – екі – ақәріппін.
Екіншіменіңбөлігім –
Біртүстіжұртқатаныттым.
Екеуінқоссаңжқнімен,
Шабасыңшөптісонымен. ( Ор – ақ)
Д) Бастапқым - тәттішырын де,
Екіншім – қатқансуым де,
Үшіншім – белгі, таңба де,
Үшеуінқосыпоқысаң,
-Осыдантәтті бар ма ?- де. ( бал – мұздақ)
Б) Әзілсұрақтар:
Айнағақайкездеөкпелеугеболмайды? ( бетіңқисықболса)
Қорқақнеденқорқады? ( көлеңкесінен)
Тауықтүскөреме? (Тауықтүсінде тары көреді)
Қарғыстыңеңжаманы не? (
Тастыңжеңілі бола ма? ( керектастыңауырыжоқ)
Ауыз бен қолдықандайжердетыюкерек? (ішіңауырса,аузыңды,көзіңауырса,қолыңдытый)
Қандайкілтаспандаболады? (кісідегінің )
Неменегеөкпелепжүргенде не шықты? ( мұртқаөкпелепжүргендесақалшықты)
Жүргізуші: Білектібірдіжығар,Білімдімыңдыжығар.
VІ –кезең :«Жорға» Ойыншыларымыз 1 минут ішінде 1сұраққа жауап беру керек.
(14 сұрақ)
«Білгіштер» тобыныңсұрақтары:
1. «Абай жолы» роман- эпопеясының авторы кім? (М.Әуезов)
2. Название какой птицы образовано от звукоподражательного междометия? (Кукушка)
3. «Рождество» қарсаңында ағылшындар қандай тамақ әзірлейді? (Индейка)
4. ШоқанУалихановтыңшынатыкім? (Мұхамедқанафия)
5. Как называются устойчивые сочетание слов? (Фразеологизмы)
7. Қазақхалқыныңалғашқыағартушыпедагогыкім? (Ы.Алтынсарин)
«Тапқырлар» тобының сұрақтары
1. Қазақ әліппесінде қанша әріп бар? (42 әріп бар)
2. Какое наречие «предлагает» кусок ткани на пальто или на костюм? (наотрез – на отрез)
3. Ағылшынтіліндеқаншасептік бар? (2)
4. Абай Құнанбайұлыныңшынаты (Ибраһим)
5. В каком наречии 4 раза употребляется буква «Н» (Несомненно)
7. Затесімніңкөпшетүріқалайжасалады? ( -лар ,-лер,- дар ,-дер,-тар ,-тер жалғауынжалғайды.
ҮІІ- кезең:Тұрақты сөз тіркестерінің мәнін аш:
Қас пен көздіңарасында (лезде)
Қара қылды қақ жару ( әділ)
Төбешашытіктұрды (шошыды)
Тайға таңба басқандай (анық)
Аузынақұмқұйылды (үндемеу)
Көзге түртсе көргісіз (қараңғы)
Тонныңішкібауындай (тату)
Бет моншағы үзілу (ұялу)
Жарғаққұлағыжастыққатимей (мазасыздану)
Күнтигізбейөсірген (мәпелеу)
VІІІ. Сабақтықорытындылау.
Бүгінгі «Тіл – татулықтыңтірегі» аттысайыссабағымызосыменаяқталды. Бұлсабақтаөздеріңізкөріпотырғандайкөптегентілтуралымақал-мәтелдер, тапсырмалар, өлеңдердеорындалды. Сіздергебүгінгісайыссабаққақатысқандарыңызүшіналғысымдыбілдіремін. Ендікелесісөзәділқазыларалқасынаберіледі. Әділқазыларшешімібойынша «............» отбасыжеңімпазболды.
179
152 858 
