СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Саламдашуу салты

Нажмите, чтобы узнать подробности

Тарбиялык саат. «Саламдашуу».

1.Саламдашуу.

Саламдашуу адеби 

Улуулардан калган салт

Урмат кыла билели

Жолукканда ар кимге 

Салам айта журолу

Салам айтсан улууга

Эстуу экен деп суйунот

Салам айтсан кичууго 

Улуулуган билинет.

  2.Декламация.

-Мен дуйного торолгондо жаныдан

  Уч-торт аял тосуп алды алдымдан.

 Арасынан аялдардын бироосу

 Бир жагымдуу башкача экен баарынан.

-Жагымдуусун кайра-кайра карадым

 Мени колго алса экен деп самадым

 Мен айткандай колго алып жыттаса 

 Эн алгачкы жарк дей тушту кабагым.

-Болок жакка жаткырышса таарындым

 Кайра алып барса экен деп жалындым

 Жатып алып ошол жакта озумчо 

 Ал аялды коргум келип сагындым.

 

-Балам деп ойлоп кайгырган 

 Мээрими кышты жай кылган 

 Ааламга бизди алып келген 

 Апалар учун жан курман.

 

-Жаратып бул дуйного тапкан апа

 Жашырып жаманынды жапкан апа

 Жанындын амандыгын кундо тилеп

 Жатаарда дуба кылып жаткан апа.

 

3. Бий.

Молмолум.

4. Кызыктуу оюн

4 окуучу катышат.Стол оюну.

5.Чынгыз Айтматовдун «Саманчынын жолу»чыгармасынан узунду

«Майсалбектин каты»(сахнада Толгонай жан кат жазып олтурган Майсалбек)

   «Апаке,ак сутундон айланайын,апакем!»

Мен сенин кандай киши экенинди билбесем,булл каты жазбайт болчумун.Сенин акылмандыгына,кайратына сенин кучуно ишенип жазып отурам.Ошентсе да,эмне деп тушундуруп эмне деп айтууга соз таба албай ак баракты тиктеп отурган кезим.Акыр тубу менин кылган ишимди туура деп табарсын,мен ага озумо ишенгендей ишенем…Ооба,апа созсуз туура дээрсин.Антсе да тушунсон да журогундун тупкурундо мага айтылбаган суроон калар:»Балам оз омурунду озун кантип кыйдын?Адамга бир гана жолу берилуучу бул жарык дуйно менен кантип озун коштошуп кете бердин?Мен сени эмнеге тороп,эмнеге остуруп чонойттум?»

Ооба,апа энесин бул сурооно тарых кийин жооп берер.А менин айтарым:согушту биз тилеп алган жокпуз.Бул коптун башына келген кыйын иш,буткул адам баласына балта урган зулум куч.Биз аны менен курошпой коё албайбыз,аны учун кан тогуп,аны учун жан берип,анны кыйратып жок кылууга милдеттуубуз.Антпесек биздин адам деген атыбыз очот.Мен согушта журуп эрдик корсотойун эч качан энсеген эмес элем,мен озумду эн жонокой,эн бир асыл ишке-мугалимдикке даярдап жургом.Заманым ушул экен,балдарга тамга таанытып,окутуунун ордуна курал кармап жоокер болдум.Бул менин айыбым эмес…

   Бир сааттан кийин мен Мекеним тапшырган ишке барып кыйратып озумда жок болом.Мекен учун,эл учун дуйнонун бардык жакшылыгы учун...Бул менин акыркы катым,акыркы калем шилтешим,акыркы созум.Апа,мин бир апа десем да кадырына жетер белеем тушунгун:бул жон эле омур беруу эмес,бул жон эле жан кечтилик эмес,бул омур суруунун эн бир эбегейсиз туру.Кулакка балким жат угулса да,бул жашоо учун болгон олум. Мен оз ыктыярым менен ушуну туура таптым.Мен эч кандай кылчактаган жерим жок. Мекеним бул ишти мага ишенип тапшырганы учун сыймыктанам.

Мени жоктобо апа. Менин артында туягы жок калды дебе.Дуйнодо мындан ары согуш болбосо,жаныдан торолгон баланын ынаалаганы ошол мен,бой жеткен кыздардын жоодураган коздору-ошол мен,бутакта когордон жалбырак-ошол мен,талаада онуп чыккан эгин-ошол мен,мугалимдин балдарга биринчи уйроткон «А»тамгасы-ошол мен,ошонун бары мен деп билип жур апа!

    Ыйлаба апа эч ким ыйлабасын.Кош,туболукко кайыр кош!Кош караанындан кагылайын Ала-Тоо!

    Сенин мугалим уулун-лейтенант Майсалбек Субанкулов.

Фронт.9-март 1943-жыл тунку саат 12.      

6. Обондуу ыр.

Айылды бугун эскердим.

Акшамда ойноп кеч келдим

Апакем уй саап короодо

Адырдан ойноп кеч келдим.

 

Апакем кайда мен кайда

Адырлуу соккон жел кайда

Убакыт отуп табышмак.

Уктабай журдум далайга.

 

Жоругу тентек балдарбыз

Жоогазын терип алганбыз.

Жок дуйно менен алышып 

Жомоктой жашап калганбыз.

 7. Бий.

«Акмаржан»

8.  Манас айтуу.

 2 окуучу чыгып манас айтат.

9.Макал айтуу

  Кыздын кырк чачы улуу.

  Кызга кырк уйдон тыюу. 

  Жакшы кыз жакадагы кундуз.

  Эне-нур,эне-бакыт.

10. Кызыктуу оюн.

  3 окуучу катышат.

 

Просмотр содержимого документа
«Саламдашуу салты»

Тарбиялык саат. «Саламдашуу».

1.Саламдашуу.

Саламдашуу адеби 

Улуулардан калган салт

Урмат кыла билели

Жолукканда ар кимге 

Салам айта журолу

Салам айтсан улууга

Эстуу экен деп суйунот

Салам айтсан кичууго 

Улуулуган билинет.

  2.Декламация.

-Мен дуйного торолгондо жаныдан

  Уч-торт аял тосуп алды алдымдан.

 Арасынан аялдардын бироосу

 Бир жагымдуу башкача экен баарынан.

-Жагымдуусун кайра-кайра карадым

 Мени колго алса экен деп самадым

 Мен айткандай колго алып жыттаса 

 Эн алгачкы жарк дей тушту кабагым.

-Болок жакка жаткырышса таарындым

 Кайра алып барса экен деп жалындым

 Жатып алып ошол жакта озумчо 

 Ал аялды коргум келип сагындым.

 

-Балам деп ойлоп кайгырган 

 Мээрими кышты жай кылган 

 Ааламга бизди алып келген 

 Апалар учун жан курман.

 

-Жаратып бул дуйного тапкан апа

 Жашырып жаманынды жапкан апа

 Жанындын амандыгын кундо тилеп

 Жатаарда дуба кылып жаткан апа.

 

3. Бий.

Молмолум.

4. Кызыктуу оюн

4 окуучу катышат.Стол оюну.

5.Чынгыз Айтматовдун «Саманчынын жолу»чыгармасынан узунду

«Майсалбектин каты»(сахнада Толгонай жан кат жазып олтурган Майсалбек)

   «Апаке,ак сутундон айланайын,апакем!»

Мен сенин кандай киши экенинди билбесем,булл каты жазбайт болчумун.Сенин акылмандыгына,кайратына сенин кучуно ишенип жазып отурам.Ошентсе да,эмне деп тушундуруп эмне деп айтууга соз таба албай ак баракты тиктеп отурган кезим.Акыр тубу менин кылган ишимди туура деп табарсын,мен ага озумо ишенгендей ишенем…Ооба,апа созсуз туура дээрсин.Антсе да тушунсон да журогундун тупкурундо мага айтылбаган суроон калар:»Балам оз омурунду озун кантип кыйдын?Адамга бир гана жолу берилуучу бул жарык дуйно менен кантип озун коштошуп кете бердин?Мен сени эмнеге тороп,эмнеге остуруп чонойттум?»

Ооба,апа энесин бул сурооно тарых кийин жооп берер.А менин айтарым:согушту биз тилеп алган жокпуз.Бул коптун башына келген кыйын иш,буткул адам баласына балта урган зулум куч.Биз аны менен курошпой коё албайбыз,аны учун кан тогуп,аны учун жан берип,анны кыйратып жок кылууга милдеттуубуз.Антпесек биздин адам деген атыбыз очот.Мен согушта журуп эрдик корсотойун эч качан энсеген эмес элем,мен озумду эн жонокой,эн бир асыл ишке-мугалимдикке даярдап жургом.Заманым ушул экен,балдарга тамга таанытып,окутуунун ордуна курал кармап жоокер болдум.Бул менин айыбым эмес…

   Бир сааттан кийин мен Мекеним тапшырган ишке барып кыйратып озумда жок болом.Мекен учун,эл учун дуйнонун бардык жакшылыгы учун...Бул менин акыркы катым,акыркы калем шилтешим,акыркы созум.Апа,мин бир апа десем да кадырына жетер белеем тушунгун:бул жон эле омур беруу эмес,бул жон эле жан кечтилик эмес,бул омур суруунун эн бир эбегейсиз туру.Кулакка балким жат угулса да,бул жашоо учун болгон олум. Мен оз ыктыярым менен ушуну туура таптым.Мен эч кандай кылчактаган жерим жок. Мекеним бул ишти мага ишенип тапшырганы учун сыймыктанам.

Мени жоктобо апа. Менин артында туягы жок калды дебе.Дуйнодо мындан ары согуш болбосо,жаныдан торолгон баланын ынаалаганы ошол мен,бой жеткен кыздардын жоодураган коздору-ошол мен,бутакта когордон жалбырак-ошол мен,талаада онуп чыккан эгин-ошол мен,мугалимдин балдарга биринчи уйроткон «А»тамгасы-ошол мен,ошонун бары мен деп билип жур апа!

    Ыйлаба апа эч ким ыйлабасын.Кош,туболукко кайыр кош!Кош караанындан кагылайын Ала-Тоо!

    Сенин мугалим уулун-лейтенант Майсалбек Субанкулов.

Фронт.9-март 1943-жыл тунку саат 12.      

6. Обондуу ыр.

Айылды бугун эскердим.

Акшамда ойноп кеч келдим

Апакем уй саап короодо

Адырдан ойноп кеч келдим.

 

Апакем кайда мен кайда

Адырлуу соккон жел кайда

Убакыт отуп табышмак.

Уктабай журдум далайга.

 

Жоругу тентек балдарбыз

Жоогазын терип алганбыз.

Жок дуйно менен алышып 

Жомоктой жашап калганбыз.

 7. Бий.

«Акмаржан»

8.  Манас айтуу.

 2 окуучу чыгып манас айтат.

9.Макал айтуу

  Кыздын кырк чачы улуу.

  Кызга кырк уйдон тыюу. 

  Жакшы кыз жакадагы кундуз.

  Эне-нур,эне-бакыт.

10. Кызыктуу оюн.

  3 окуучу катышат.




Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!