Рабочая программа по чувашскому языку и литературе для 1 класса

Пояснительная записка

Рабочая программа учебного предмета «Родной (чувашский ) язык и литературное чтение» для 1 класса составлена на основе Федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования с родным (чувашским) языком обучения, программы по родному (чувашскому) языку для 1-4 классов Т.В.Артемьева, О.И.Печникова – Чебоксары, 2008 г., учебного плана школы на 2015-2016 учебный год и годового календарного графика.

Федеральный базисный учебный план для общеобразовательных учреждений Российской Федерации на изучение родного языка отводит в 1 классе 165 часов (5 часов в неделю). Согласно годовому календарному графику и учебному плану школы на изучение родного языка отводится в 1 классе 33 учебные недели (66 часов, 2 часа в неделю), что не совпадает с Федеральным учебным планом, поэтому в программе происходит уплотнение количества часов.

Хутла вĕрентнĕ тапхăрта ачасен сасă сисĕмне, пуплевне, вĕсен логикăлла шухăшлавне, ăс– тăнне аталантарса пымалла, вулама çырма вĕрентмелле, ачасем çутçанталăкри пулăмсем, улшăнусем çинчен тата общество пурнăçинчен пĕлнине тĕрĕслесе лайăхлатмалла, куллен тăрăшса вĕренме, кĕнекепе ĕçлеме хăнăхтармалла, тĕрĕс воспитани памалла. Ачасене пуçласа вулама – çырма вĕрентмелли тапхăрăн тĕп тĕллевĕсем :

1. Саспаллисемпе паллаштарасси; вулама вĕрентесси.

2. Саспаллисене тĕрĕс çырма тата вĕсене сăмахсенче çыхăнтарма вĕрентесси.

3. Тĕрĕс çырма вĕрентме никĕс хатĕрлесси.

4. Сăмах йышне пуянлатасси, пуплеве аталантарасси.

Букварь умĕнхи тапхăр вĕçленнĕ тĕле ачасен çакăн пек аслайсене хăнăхмалла:

• Ӳкерчек тăрăх учитель пулăшнипе çыхăнуллă калав йĕркелеме;

• калава предложенисем çине уйăрма, вĕсен хисепне палăртма;

• предложение сăмахсем çине, сăмаха сыпăксем çине уйăрма, вĕсен шутне палăртма;

• сăмахри сасăсене, вĕсен йĕркине палăртма, вĕсем уçă е хупă сасăсем пулнине калама;

• ансат сăмахлă предложенисене учитель каланă хыççăн фишкăсемпе палăртма;

• предложение пысăкран пуçласа çырнине, ун вĕçне чарăну палли лартмаллине калама;

• вуланă калавсен, юмахсен содержанине учитель пулăшнипе каласа пама;

• саспаллисен пайĕсене тĕрĕс çырма, çăмăл ӳкерчĕксем тума;

• учитель панă ыйтусене тулли хурав пама.

Содержание курса

Букварь умĕнхи тапхăр вĕçленнĕ тĕле ачасен çакăн пек аслайсене хăнăхмалла:

- Ӳкерчек тăрăх учитель пулăшнипе çыхăнуллă калав йĕркелеме;

- калава предложенисем çине уйăрма, вĕсен хисепне палăртма;

- предложение сăмахсем çине, сăмаха сыпăксем çине уйăрма, вĕсен шутне палăртма;

- сăмахри сасăсене, вĕсен йĕркине палăртма, вĕсем уçă е хупă сасăсем пулнине калама;

- ансат сăмахлă предложенисене учитель каланă хыççăн фишкăсемпе палăртма;

- предложение пысăкран пуçласа çырнине, ун вĕçне чарăну палли лартмаллине калама;

- вуланă калавсен, юмахсен содержанине учитель пулăшнипе каласа пама;

- саспаллисен пайĕсене тĕрĕс çырма, çăмăл ӳкерчĕксем тума;

- учитель панă ыйтусене тулли хурав пама.

Букварь тапхăрĕн ĕçне тăватă пая уйăрма пулать.

Пĕрремĕш тапхăрта ачасене хытă уçă тата хытă хупă сасăсемпе тата сас паллисемпе паллаштармалла: Аа,Уу, Аа, Нн, Лл, Мм, Тт, Пп, Шш, Рр, Ыы, Вв, Хх. Ку тапхăрăн тĕп тĕллевĕ – вĕренекенсене çак сасăсемпе вĕсен сас паллийĕсене пĕр-пĕринпе çыхăнтарса тӳнтер тата тӳрĕ сыпăксене, сăмахсене вулас вăртăнлăхĕсене аталантармалли никĕс хывасси.

Иккĕмĕш тапхăрта ачасем çемçе уçă тата хупă сасăсемпе, вĕсен сас паллийĕсемпе, çемçелĕх паллипе (ь) паллашаççĕ, вĕсене çырма вĕренеççĕ: Ии, Ее(э), Ее, Сс, Кк, Уу, Сс, Чч.

Виççĕмĕш тапхăрта ачасем Йй, Юю, Яя, Ее (йэ)(э) сас паллисемпе паллашаççĕ.

Хутла вĕрентес ĕçĕн тăваттăмĕш тапхăрĕнче ачасене вырăс чĕлхинчен кĕнĕ сăмахсенче тĕл пулакан сасăсемпе тата сас паллисемпе (Оо, Ёё(о), Бб, Гг, Дд, Зз, Жж, Фф, Цц, Щщ), уйăракан (ь, ъ) паллăсемпе паллаштармалла.

Календарно-тематическое планирование

1 класран веренсе тухакан ачасен пелевесем, аслайесемпе ханахавесем:

1 класс пĕтернĕ тĕле кашни ача таван челхери теп сасасене, веене палартмалли саспаллисене пелмелле, сасапа саспалли хушшинч уйрамлаха анланмалла (сасса калатпар, илтетпер; саспаллине-çыратпар, куратпар, вулатпар)

Веренекенсен çакан пек аслайсене ханахса çитмелле:

- самахри сасасене, весен йеркине палартма, весем уçа е хупа сасасем пулнине калама;

- хыта тата çемçе сасасене самахра та, уйрамшаран та терес паллама, çырура палартма;

- самах пуххи предложени маррине чухлама;

- пĕчек тата пысак саспаллисене, вĕсен çыхăнăвĕсене, сăмахсене тĕрĕс, таса та илемлĕ евĕрлесе çырма;

- сăмахсемпе предложенисене çырса илме; çырнине тĕрĕслеме;

-уйрăм сăмахсене, 3-4 ансат сăмахлă предложенисене илтнĕ вĕççĕн тĕрĕс çырма;

-предложение пысăк саспаллипе пуçласа çырма, унăн вĕçĕнче пăнчă лартма;

-пĕр-пĕр темăпа çыхăннă 2-4 предложени туса калама; калăпăшĕпе пысăк мар, ансат сюжетлă, тĕрлĕ жанрлă хайлавсене тимлĕн тăнласа тата вуласа ăнланма.

Букварь тапхăрĕ вĕçленнĕ тĕле ачасен çакăн пек пĕлӳсем, аслайсем, хăнăхусем пулмалла:

1. Учитель панă ыйтусене туллин хуравламалла.

2. Ӳкерчĕксем тăрăх панă ыйтусем çине учитель пулăшнипе хуравласа кĕске çыхăнуллă калав тума, курни – илтни çинчен çыхăнуллă каласа пама.

3. Сасăсене илтнипе уйăрса илме, вĕсенчен хăшĕ уçă сасă, хăшĕ хупă сасă пулнине калама, çырура кирлĕ сас паллисемпе палăртма; сăмахри сассен йĕркине палăртма, сăмахсене касса кăларнă сас паллисенчен пухма.

4. Сасăпа сас палли хушшинчи уйрăмлăха ăнланма, сас паллисене пĕр-пĕринчен уйăрма.

5. Букварьти сăмахсене, предложенисене, пысăках мар текстсене тĕрĕс ăнланса, тикĕс (йывăр сăмахсене сыпăкăн-сыпăкăн), тĕрĕс пусамласа, чарăну паллисене пăхăнса вулама.

6. Вуланă калавсен содержанине учитель панă ыйтусем тăрăх каласа пама.

7. Вĕреннĕ сăвăсене пăхмасăр каласа пама.

8. Доска çинчен кĕске предложенисем çырса илме тата çырса илнине сыпăкăн-сыпăкăн вуласа тĕрĕслеме.

9. Ансат сăмахсене, 2-3 сăмахран тăракан предложенисене итлесе çырма.

10. Предложенисене, çын ячĕпе хушаматне, выльăх ячĕсене пысăк сас паллипе пуçласа çырма тата предложени вĕçне точка лартма.

11. Япаласене вĕсен тĕп паллисем тăрăх уйăрма тата ушкăнлама пĕлмелле.

Литература

1. Артемьева Т.В., Сергеев Л.П. Чаваш букваре 1 класс. Шупашкар. Чаваш кенеке издательстви. 2007 .

2. А.А.Ермошкина . Чаваш азбукипе ирттермелли уроксен планесем. Шупашкар. 2004.

3. Тăван челхе программи. Чаваш шкулен 1-4 класесем валли. Т.В.Артемьева, О.И.Печников.- Шупашкар . 2008.