Аддзел адукацыі, спорту і турызму Маладзечанскага райвыканкама ДУА «Плачанская сярэдняя школа Маладзечанскага раёна»
СЦЕЖКАМІ СЛАВУТЫХ ЗЕМЛЯКОЎ
(віртуальная экскурсія)
Аўтар:
Мяцельскі Віталій Юр’евіч,
вучань 11 класа
аг. Палачаны
2016
Мэта: вызначыць месца, ролю, задачы і напрамкі грамадзянска-патрыятычнага выхавання праз турысцка-краязнаўчую дзейнасць
Задачы:
- распрацаваць турысцка-краязнаўчы маршрут, праграму і сцэнарый экскурсіі;
- пазнаёміць экскурсантаў з прыроднай і гісторыка-культурнай спадчынай малой радзімы;
- садзейнічаць выхаванню ў падрастаючага пакалення пачуццяў грамадзянскай адказнасці за сучаснасць і будучыню свайго народа, любві да роднай зямлі
Славутая палачанская зямля… Як і любы куток, мілы і дарагі кожнаму яго карэннаму жыхару, палачанскі край таксама вылучаецца сваёй адметнасцю і непаўторнасцю.
З гэтай зямлёй звязаў калісьці свой лёс слынны беларускі паэт Янка Купала, які з 1906 па 1907 гады працаваў памочнікам вінакура на бровары ў пана Любанскага ў в. Яхімоўшчына.
Звязаны лёсам з палачанскай зямлёй такія відныя дзеячы, як Леанард Ходзька, гісторык, публіцыст, бібліёграф, асабісты сакратар М.К. Агінскага; польскі паэт Тамаш Зан; контр-адмірал рускага флоту Іван Канаржэўскі; кавалер 4-х Георгіеўскіх крыжоў Лукаш Сільвановіч, старшыня Палачанскай воласці ў 20-х гг. ХХ ст.; Герой Сацыялістычнай працы Іван Дзяржынскі; член Саюза мастакоў Беларусі Кастусь Харашэвіч; крытык, публіцыст, краязнаўца Міхась Казлоўскі і многія іншыя.
Гісторыя палачанскай зямлі даволі старажытная, яе карані бяруць пачатак аж з ХV стагоддзя, а па некаторых афіцыйных дадзеных – з сярэдзіны ХІV стагоддзя.
Упершыню ў афіцыйных дакументах вёска Палачаны ўпамінаецца ў 1434 годзе. Архіўныя дакументы сведчаць, што калісьці гэтая зямля была паўднёвай ускраінай Полацкага княства. Адсюль і пайшла назва Палачаны.
Лукаш Сільвановіч
Леанард Ходзька
Міхась Казлоўскі
Кастусь Харашэвіч
Іван Дзяржынскі
Картасхема маршруту
Груздаўская царква св. Пятра і Паўла. Пабудавана ў 1434 г. на ахвяраванні смаленскага князя А.Саковіча. Да нашага часу будынак той царквы не захаваўся. Была адбудавана занава па першснаму праекту ў 1871 годзе. У 1995 г. храм рэстаўрыраваны. З’яўляецца помнікам архітэктуры драўлянага дойлідства.
Страчаная архітэктурная спадчына
Будынак касцёла ўзведзены ў 1773 годзе князем Ф.Агінскім. Касцёл з’яўляўся помнікам народнага драўлянага дойлідства з элементамі барока. Касцёл быў вельмі прыгожы, двухвежавы, прамавугольны ў плане, з пяціграннай апсідай і бакавымі прыбудовамі. Нартэкс, над якім размяшчаліся хоры, фланкіравалі дзве капліцы: святога Роха і святога Тадэвуша. У ХІХ стагоддзі тэрыторыю касцёла абнеслі бутавай агароджай з трохпралётнай брамай з чырвонай цэглы і бутавым абрамленнем . Да нашага часу захавалася толькі касцёльная брама і некалькі цікавых шляхецкіх надмагілляў ХІХ стагоддзя.
За апсідай касцёла над склепамі роду Дадэркаў у 1880-ыя гады быў узведзены каменны склеп. Дадэркі сталі ўладальнікамі Аборка ў 1794 годзе, з гэтага роду паходзіў першы біскуп Мінскай дыяцэзіі Якуб Дадэрка.
Страчаная архітэктурная спадчына
Касцёльная брама
Скляпенне Ходзькаў-Дадэркаў
Памятны знак на месцы сядзібы Леанарда Ходзькі – асбістага сакратара кампазітара М.К. Агінскага
Грабовец Канаржэўскіх
Палачанскія святыні
Царква святой Багародзіцы.
Пабудавана ў 1866 г.
Касцёл святога Роха.
Пабудаваны ў 2006 г.
Конна-спартыўны комплекс «Палачаны»
Палачанская конеферма была заснавана ў 1987 г. У 1993 годзе пачала працаваць конна-спартыўная школа.
За час свайго існавання школа падрыхтавала 15 майстроў коннага спорту, 32 кандыдаты у майстры спорту.
Асветніцка-культурны цэнтр
Палачанская сярэдняя школа
Палачанскі сельскі Дом культуры
Будынак чыгуначнага вакзала ст. «Палачаны»
Узведзены ў 1920 годзе. Будынак мае заходнееўрапейскі стыль і з’яўляецца помнікам архітэктуры пачатку ХХ стагоддзя
Палачанскі цудадзейны камень
Час яго ўзнікнення невядомы. Здаўна гэты крыж шанаваўся ў праваслаўнага насельніцтва як цудадзейны, і, як напісана ў архіўных дакументах, не было ў наваколлі чалавека, які б прайшоў міма крыжа, не ўкленчыўшы каля яго, ці не паклаўшы ахвяраванне. Рабілі гэтак і католікі, і праваслаўныя. Крыж высечаны з валуна ружовага колеру, мае вышыню каля 1,2 м, папярочная перакладзіна – 1 м. На плоскасці верхняга праменю выбітыя літары “Р” і “S”, ніжэй – неразборлівыя надпісы. Існуе павер’е, што калі загадаць жаданне і абыйсці тры разы вакол крыжа – яно абавязкова збудзецца.
Сядзібна-паркавы комплекс «Яхімоўшчына»
Свірны. Пабудаваны ў канцы ХІХ ст.
Бровар. Пабудаваны ў 1888 г.
Жылы дом. Пабудаваны ў 1898 г.
Афіцына. Пабудавана ў канцы ХІХ ст.
Батанічны помнік прыроды «Парк Яхімоўшчына»
Парк быў закладзены ў ХІХ стагоддзі ўладальнікамі сядзібы Сулістроўскімі. Прыгожы пейзажны парк разам з садамі меў форму правільнага прамавугольніка, плошчай каля 10 гектараў.
Адметным гонарам парку ў той час былі два невялікія вадаёмы, у якіх вадзіліся люстраныя карпы. У сучасны момант парк з’яўляецца батанічным помнікам прыроды мясцовага значэння “Парк Яхімоўшчына”.
Філіял літаратурнага музея імя Я. Купалы
У гэтыай хаце ў 1906/07 гг. жыў будучы народны паэт Беларусі – Янка Купала, які працаваў у той час памочнікам вінакура на бровары пана Любанскага ў Яхімоўшчыне.
Тут, у Яхімоўшчыне малады паэт напісаў свае вершы «А хто там ідзе?», «Гэта крык, што жыве Беларусь» і інш., якія ляглі ў аснову першага зборніка Янкі Купалы «Жалейка».
Рака Бярэзіна – правы прыток Нёмана
Палачанскія разлівы
на світанні
УСІМ
нашы найлепшыя
ПАЖАДАННІ!