Добро пожаловать
на открытый урок
Табасаранского языка
Хулан ляхин ахтармиш
апIуб §43; 203 илчI.
Фицдар гафариз омонимар кIуру?
Омонимар фуну чIалнан паяр вуди шулу?
Шар
ЙицIиурчIвудпи март
Классдин ляхин
деветIан ягълиб,
агъу тIан кьутIкьлиб,
йиччв тIан меълиб
Агъу – йиччв
кьутIкьлиб - меълиб
Гьаму гафар гьаз жара дапIна?
Фуну чIалнан паяр ву гьаму гафар?
Гафнан мянайикан фу пуз шулу?
Фици кIуру гьамцдар гафариз?
Дарснан тема:
Антонимар §44
Дарснан метлебар:
- Урхурайидариз антонимар кIуру гафарикан мялуматар тувуб.
- Гаф ва гафнан мяна, табасаран чlалнаъ айи синонимарикан ва омонимарикан вуйи аьгъювалар текрар апIуб.
- Баяр-шубарин чlал ккатIабццуб, кIул’инди вуйи ляхин тамам апIуб.
Дарснан меселйир:
1.Чlалнахьна вуйи ккунивал артухъ апlуб.
2.Чан культурайикан ва аьдатарикан вуйи фикрар яркьу апIуб.
3.ЧIалнакан вуйи аьгъювалар артухъ апlуб.
4. Ихь чIалнан девлетариз артухъ фикир тувуб ва заан кьимат дивуб.
Антонимар фтиз кIуруш аьгъянчвуз?
Гафарихьна антонимар агуз аьгъянчвуз?
Шиклиз дилигну антонимар дикlай.
Антонимар: Аьхю - бицlи; мичlи - аку; ягъли - исчlли; гагул -арчул; кьуватлу - зяиф; кьаби - жигьил; гъебццу - кьяши; ацlу - гъариб .
Шиклиз дилигну синонимар дикlай.
Фицдар гафариз синонимар кIуру?
Антонимар: Аьхю - бицlи; мичlи - аку; ягъли - исчlли; гагул -арчул; кьуватлу - зяиф; кьаби - жигьил; гъебццу - кьяши; ацlу - гъариб .
Синонимар:- ацIуб-чагъуб; усал-гъариб,ипни; бицIи- исчIли; аьхюб- зурба ; уччвуб-гюрчег,
Халкьдин мисалар урхай ва дурарин мяна ачухъ апlинай. Дурариъ айи антонимар агай.
- Гъи апlру ляхин, закуриз мигъибтан.
- Ляхнин улихь, гафнан кьяляхъ йихь.
- Дюз гафар кlурур машназ лигур, кучlал апlрур – ликариз.
- Гьюрматнан гизаф - цlиб даршул.
5) Шид – бицlидариз, йишв – аьхюриз.
Гафарин ляхин : зегьмет, ляхин, кеспи, пише, ваз, йишв, хьад, чвул, хьадукар .
Зиихъ тувнайи гафарикан гафнан ибарйир вая предложенйир дюзмиш апlинай.
Месела: Кьюрд гъафи. Мани йишв. Хьадукран садпи йигъ. (доскайик)
Тувнайи халкьдин мисалар ккудукI. Антонимар улуп.
Гъабраъ айиб ……………
Жарари гъапIуб хилариз рягьят ……
Дуст дисуб рягьят ву ………..
Аькьюл бачкIиъ ваъ ………
ДацIаркну деъ ……………
Закурин аштIан …………
КIубнир сабан йикIур …………
АбцIу танхлиъ …………
Хандин улхьан мягъян………..
Гъюбгъю лик я жикъи шул………….
Улхьан удуч1ву ибарт1ан………….
Жарарин гьяйвниин элеур………..
Релаксация
Тувнайи гафарикан дюзди вуйи ибарйир апlинай. Гафарик антонимар ва синонимар каш улупай.
аьхю бай
пионерин йигъ
халкь кlажар
бабан чlал
гьарарин гату
мани Табасаран
кlару галстук
Мурадлин китаб
лизи йишв
мичlи йиф
Кроссворд
Цlарнаан тина:
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
1
2
2
3
4
5
4
6
7
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
2
3
4
5
4
6
7
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
к
е
с
2л
а
и
к
3
4
5
4
6
7
Кроссворд
Цlарнаан тина:
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
к
е
с
2л
а
и
к
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
4
5
4
6
7
Кроссворд
Цlарнаан тина:
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
к
е
с
2л
а
и
к
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
5
4
6
7
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
к
е
с
2л
а
и
к
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
р
н
5о
м
о
и
а
4м
6
7
Кроссворд
Цlарнаан тина:
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
к
е
с
2л
а
и
к
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
р
н
5о
м
о
и
а
4м
и
6ч
ч
в
7
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1
м
1м
я
2 л
и
к
е
с
2л
а
и
к
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
р
н
5о
м
о
и
а
4м
и
6ч
ч
в
с
7а
у
л
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1у
м
1м
я
2 л
и
р
х
у
к
е
с
2л
а
и
к
р
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
й
и
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
д
а
р
н
5о
м
о
и
а
4м
р
и
6ч
ч
в
с
7а
у
л
Кроссворд
Цlарнаан тина:
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3
1у
м
1м
я
2 л
и
р
е
х
у
к
е
с
2л
а
и
к
р
с
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
й
к
и
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
д
л
а
р
н
5о
м
о
и
а
4м
р
г
и
6ч
ч
в
я
с
7а
у
л
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3к
ь
1у
и
м
1м
я
2 л
и
р
м
е
х
у
к
е
с
2л
а
и
к
р
т
с
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
й
к
и
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
д
л
а
р
н
5о
м
о
и
а
4м
р
г
и
6ч
ч
в
я
с
7а
у
л
Цlарнаан тина:
Кроссворд
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3к
ь
1у
и
м
1м
я
2 л
и
р
м
е
х
у
к
е
с
2л
а
и
к
р
т
с
3а
м
н
т
о
н
и
р
а
й
к
и
4с
о
и
и
а
н
н
р
м
д
л
а
р
н
5о
м
о
и
а
4м
р
г
я
и
6ч
ч
в
н
я
с
7а
у
л
Кроссворд
Цlарнаан тина:
1)Бицlидариз дарс улупрур фуж ву?
2)Чlалнаъ айи вари хазнайиз саб йишв- инди фу кlуру?
3)Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз аькси вуйи гафариз фу кlуру?
4)Мяна жигьатнаан сабстар вуйи, вая лап багахьлу вуйи гафариз фу кlуру?
5)Сесериз лигну чпин арайиъ тафавутра адру, амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафар вуйи гафариз фу кlуру?
6)Багахьлу гафарик варидарик кайи уртахъ вуйи пайназ фу кlуру?
7)Аьхир хътабгъган гъубзрайи гафнан пайназ фу кlуру?
Заълан исина:
1) Школайи айи баяр-шубариз фуж кlуру?
2) Чlалнан лексика аьгъю апlру илимдиз фу кlуру?
3) Ученикарин «4», «5» фу кlуру?
4) ) Гафар саб-сабдихьан фит ’инди жара шулу?
3 К
Ь
1 У
И
М
1 М
Я
2 Л
И
Р
М
Е
Х
У
К
2 Л
Е
С
А
К
И
Р
Т
С
3 А
М
О
Т
Н
Н
А
Р
И
Й
К
И
4 С
Н
О
Н
И
И
А
Р
М
Д
Л
А
Р
Н
М
5 О
О
И
4 М
А
Р
Г
Я
И
Ч
В
6 Ч
Н
Я
7 А
с
у
л
Кlул’инди апlру ляхин.
- Гьар гафнаъ айи гьярфарикан цlийи гафар дикlай.
Месела : Бицlидарикан ( биц1ир,адар,дар,нир,
нар,а,ракин,ц1икаб,кинц1,ц1иб……)
2) Гъуландариз
Тамаши « Кругдиъ» (мелз.) табасаран чlалназ гафар илтlикIай
(игра)
(день) - (гусь) – (небо) – (месяц) – (перо) – (телёнок) – (вниз) – (свинья)– (у родника) – (два) – (мальчик).
Тамаши « Кругдиъ» (мелз.) табасаран чlалназ гафар илтlикIай
(игра)
(день) - (гусь) – (небо) – (месяц) – (перо) – (телёнок) – (вниз) – (свинья)– (у родника) – (два) – (мальчик).
Йигъ – гъаз – зав – ваз – зик – кIари – ис – сил – латакк – кьюб – бай
Китабдикан апIру ляхин
207 илчIихуб
Кьабул гъабхьунчвуз
дарс ?
Дарснан итогар:
Фу аьгъю гъабхьну ухьуз
гъи ? Фицдар гафариз
кIуру антонимар ?
кьиматар дивуб.
Хулан ляхин;
44§; 210 илчIихуб
КIул’инди апlру ляхин. Сочинение.
Тувнайи гафарикан текст бикlай.
Ригъ, багъ, гьяйван, швеъ, кьюрд, йиф, Уьсман, аьхъю, гъафи, ккудукIну, чвул, лигура, ертуз, жил, мярхяр, хуб, цlийи.