Paxta xomashyosini xavo oqimi yordamida uzatish texnologiyasi aerodinamikasini tahlili.

Ergashov Yu

Farg‘ona politexnika instituti ,,Tabbiy tolar‘‘ kafedrasi dotsent

[email protected]

Urishev M.M

Farg‘ona politexnika instituti ,,Tabbiy tolar‘‘ kafedrasi , assistenti.

[email protected]

Paxta xomashyosini xavo oqimi yordamida uzatish texnologiyasi aerodinamikasini tahlili.

Annotatsiya: Ushbu maqolada paxta xomashyosini xavo oqimi yordamida tashishning aerodinamikasini xom ashyo sifatiga tasirini nazariy jihatdan tahlili keltirilgan bo‘lib ,xavo oqimini texnologik jarayonlarga bo`lgan tasiri o`rganilgan.

Kalit so`zlar: Havo quvuri, xomashyoni zichligi,xavoni tezligi,quvur diametri, texnologik zvenolar.

Paxtani dastlabki ishlash soxasida keyingi yillarda davr talabiga ko‘ra yuz bo`layotgan o‘zgarishlar, joriy etilayotgan yangi texnika va texnologiyalar, paxtani dastlabki ishlashda ko‘proq va sifatli tola ishlab chiqarish bilan tannarxini kamaytirish ishlari olib borilmoqda. So‘nggi yillarda paxta-to‘qimachilik klasterlari faoliyati samaradorligini yanada oshirish, paxta xomashyosini chuqur qayta ishlash quvvatlarini ko‘paytirish, ularni modernizatsiyalash va texnik qayta jihozlash, ushbu jarayonga ilmiy asoslangan usullar va intensiv texnologiyalarni keng joriy etish orqali rentabelligini oshirish, yuqori qo‘shilgan qiymatga ega tayyor mahsulot ishlab chiqarish va yangi ish o‘rinlarini yaratish borasida salmoqli ishlar amalga oshirildi.[1]

Paxta xomashyosini tayyorlangan garamlardan kerakli texnologik zvenolarga uzatish uchun xavo oqimi yordamida amalga oshiriladi .Buning uchun maxsus uzatuvchi kuvurlardan foydalaniladi. Quvurlarning (doira) diametrlari uzatiladigan maxsulotning mikdori va uni uzatish tezligiga bog‘liq bulib, uzatmaning ish unumdorligiga bevosita bog‘liq bo‘ladi. Undagi paxta xomashyosining zichligi ( ), quvurdagi uning tezligi , quvur radiusi ( ) va uzatmaning maxsulot uzatish imkoniyati ( ) (qiskacha uzatma ishunumdorligi) orasida quyidagi bog‘lanish mavjud bo‘ladi.

Agar maxsulot quvurda statsionar xarakatda bo‘lsa, u xolda birbirlik vaktoraligida quvurning ixtiyoriy kesimidan o`tadigan maxsulotning massasi o`zgarmas bo`lib, quyidagi tenglik (massaning saqlanish qonuni) o`rinli bo`ladi.[2]

Bu yerda , biror kesimda maxsulotning ma’lum bulgan zichligi va tezligi, , - ularning quvurning ixtiyoriy kesimidagi qiymatlari. Bu tenglikdan maxsulot zichligi va uning tezligi orasidagi bog‘lanish xosil bo‘ladi

Formula odatda tarkibi yaxlit (yoki shu ko`rinishga keltiriladigan) maxsulotdan, iborat bulgan muxitlar uchun urinli bulib, kuvur kesimida maxsulot birxil tezlik kaega bulishi zarurligini talabkiladi. Bu bog`lanishni aralashma ko`rinishdagi maxsulotga kullaniladigan bulsa, u xolda keltirilgan kattaliklardan foydalanish lozim buladi. ukin kuvuruki buylab yunaltiramiz. Faraz kilaylik muxitikki turdagi maxsulot aralashmasidan (xavova paxtaxomashyosi) tarkib topgan bulsin. kesimdan muxitning govakligi , komponentalaring zichliklari mosravishda , va tezliklari , ga teng bulsin.Xarbir komponentaning( maxsulotning) xakikiy zichligi mos ravishda , bulsin. Yukorida baenetilgan ma’ruzadagi natijalarga asoslanib kuyidagi tengliklarni yozish mumkin.[3]

Ixtiyoriy kesim yuqoridagi kattaliklarni mos ravishda , va deb Kabul kilinsa, kuyidagi tengliklar urinli buladi

, Agar uzatilayotgan maxsulotning xar bir komponentasi uchun ishunumdorliklarini va deb olinsa, u xolda (tenglik asosida kuyidagilarni yozish mumkin

Muxitda maxsulotning umumiy sarfi

tengliklar umumiy bo`lib, xarbir komponentava aralashma uchun o`rinli bo`ladi. Agar komponentlar bir xil tezlikka ega bo`lsa, ya’ni

,

bo`lsa, unda tenglikni quyidagi ko`rinishni oladi

Kuyidagi formular yordamida muxitning keltirilgan zachiliklari tushnchasini yozamiz

,

U xolda muxitdagi maxsulot sarfi uchun yozish mumkin

Biz bu erda paxta xomashyosi bilan sirt orasidagi Kulonning ishqalanish kuchini xisobga olamiz, unda ixtiyoriy kesimda birbirlik uzunlikdagi ishqalanish kuchi ( - ishqalanish koeffitsienti)

Formula yordamida aniqlanadi bu kuchni e’tiborga olgan xolda va tenglamalarni quyidagicha yozamiz

,

1-Rasm.

Muxit govakligi bosim , xavo oqimi tezligi , xomasho tezligi larning boshlangich govaklik va koeffitsient ning ikkita qiymatlarida quvur bo`ylab o`zgarishi.[4]

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, paxta xomashyosini xavo yordamida tashishda chigitli paxtaning sifat ko`rsatkichlariga tasiri va xavo tezligining paxtaning chizligiga tasiri o`rganildi va xavoning bosimini oshirish tolaning sifatiga va texnologik jarayonlarning unumdorliga sezilarli tasir ko`rsatishi aniqlandi.

Foydalanilgan Adabiyotlar.

[1] Yu.Ergashev, A.Sh.Khusanova, M.Babayeva. Analysis of dynamic characteristics of selective technology of sawing // FarPI Scientific-Technical Journal-Fergana 2020 №1 B.252-2555

[2] A.Sh.Khusanova. Optimization of geometric dimensions of ginning elements of selective technologies // FarPI "Journal of Scientific Technology" Issue 4. “Optimization of geometric dimensions of ginning elements of selective technologies” Fergana-2020 P.158-160

[3] A.Salimov, Sh.A.Khusanova. Analysis of experience in the introduction of modern information and communication technologies in ginneries. Republican scientific-technical conference International scientific-educational electronic journal. №A3-21.10.2020.

[4] A.Salimov, O.Salimov, Sh.Khusanova, I.Khakimov “The problems of natural fiber and textile materials on fire resistance” Saarj journal Akademicia: an international multidisciplinary research journal april-2020. https://saarj. com/wp-content/uploads/special-issue/2020/ACADEMICIA-JULY-2020-SPECIAL-ISSUE.pdf

[5] O.Sh.Sarimsaqov, N.M Sattoriv, Z.A.Siddiqov, Sh.A.Xusanova. Improvement of the Process in Disassembling of Cotton Stack and Transfering the Cotton into Pneumotransport// International Journal of Advanced Science and Technology Vol. 29, No. 7, (2020), pp. 10849-10857

[6] Yu.Ergashev, A.Sh.Khusanova, O.Sh.Sarimsaqov, X.Turdiyev, J.Oripov. Selective technologies of sawing Fergana Polytechnic Institute “Selective technologies of sawing madness” “Classic” publishing house-2020 ISBN: 978-9943-6662-7-6.