"Номдар"технологическая карта

Урочы нысантæ.

1.Номдарæй рацыд æрмæг бафидар кæнын.

2.Ныхасы рæзтыл бакусын.

3.Мадæлон æвзагмæ уарзондзинад гуырын кæнын.

Урочы хуыз.

Рацыд æрмæг фæлхат кæныны урок.

Урочы ахуырадон фæстиуджытæ.

Предметон: предметæй зонындзинæдтæ,арæхстдзинæдтæ райсын

Метапредметон: хъомыл кæнын хибарæй ахуыр кæныны,ахуыры нысантæ бæрæг кæнын.

Удгоймагон: ахуырмæ бæрнон цæстæнгас дарын.

Ахуыры методтæ æмæ формæтæ.

Иртасæн-абарсты метод, проектон метод, индивидуалон, къордгай куыст.

Æххуысгæнæг фæрæзтæ.

компьютер, интерактивон фæйнæг, магнитофон, чиныг /ахуыргæнæн,таблицæтæ

дидактикон æрмæг

Урочы этаптæ

Ахуыргæнæджы архайд.

Скъоладзауты куыст.

УАА

Мотиваци.

(ахуыргæнæг дæтты ног темæ бамбарынæн æххуыс чи у ахæм æрмæг.)

- Нæ урок райдайæм дзырдбыдæй.

- Дзырдбыд та цы у?

- Нæ дзырдбыдыл кусгæйæ сбæрæг кæнæм нæ урочы темæ дæр. (Слайд)

Райдайæм:

1. Адæймаг куы райгуыры, уæд ын æнæмæнг раттынц цавæрдæр …(НОМ).

2. Ирæтты райгуырæн бæстæ куыд хуыйны? (ИРЫСТОН)

3. Хъобаны чи цард, ахæм адæмон хъайтары ном (ЧЕРМЕН)

4. Адæймаг кæм райгуыры, уыцы зæхх куыд фæхоны? (ФЫДЫБÆСТÆ)

5. Адæймаджы цæрæн бынат. (ХÆДЗАР)

6. Нарты гуыппырсартæй æппæты тыхджындæры ном. (БАТРАЗ)

- Уæдæ нæ абоны темæ у-… ( слайд)

дзуапп дæттынц.

НОМДАР.

Регулятивон

удгоймагон

Актуализаци

(къуылымпытæ кæм æмæ цæмæн æййафдзысты, уый сбæрæг кæнын.)

- Нæ урочы хъуамæ æрдзурæм, номдарæй цы базыдтам, ууыл.

Номдары тыххæй мах зонæм: ( слайд)

- цы у номдар

- номдары грамматикон категоритæ

- номдары синтаксисон функцитæ

- номдарты нысаниуæг нæ ныхасы

- номдары морфологион æвзæрст

Арæхсæм:

- тексты номдартæ ссарын

- номдары грамматикон категори базонын

- номдары морфологион æвзæрст

- номдартæ раст фыссын, ныхасы сæ раст пайда кæнын

дзуапп дæттынц

Зонадон

удгоймагон

Ног æрмæгыл куыст.

Къордты куыст

- Дарддæр кусæм къордгай. Алы рæнхъ дæр у хицæн къорд (æртæ къорды)

Алы рæнхъæн дæр – хицæн хæс. (Хæслæвæрдтæ райуарын)

1-аг рæнхъы хæс: аргъауы текстыл бакусын (слайд)

2-аг рæнхъы хæс: хауæнты фæрстытæ раст рафыссын (слайд)

Номон х. Кæйау? Цæйау? Куыд?

Гуырынон х. Кæмæн? Цæмæн?

Дæттынон х. Чи? Цы?

Иртæстон х. Кæй? Цæй? Кæм? Цæм?

Арæзтон х. Кæмæ? Цæмæ? Кæдæм?

Æддагбынатон х. Кæимæ? Цæимæ?

Цæдисон х. Кæуыл? Цæуыл?

Хуызæнон х. Кæмæй? Цæмæй? Кæцæй?

Аргъау.

Нæма райгуырд, афтæмæй хъуыды кодтой, цы йыл сæвæрой. Куы райгуырд, уæд æй схуыдтой…

Райгуырди æмæ ссис .

Тынг хæларзæрдæ уыд, йæ фыццаг дзырд дæр уыд «Айс», æмæ йæ схуыдтой…

Тынг хорз иртæста хорз æмæ æвзæр, æмæ йæ схуыдтой…

Къухæй тынг дæсны кæй уыд, уымæ гæсгæ йæ райдыдтой хонын…

Хæдзары æппындæр нæ бадти. Уарзта бæстæтыл зилын, фæндыд æй дуне фенын. Æмæ йæ уый тыххæй схуыдтой…

Æмгарджын кæй уыд, уый тыххæй йæ хуыдтой…

Йæ ныййарджыты халдих кæй рауад, уый тыххæй та йæ рахуыдтой…

Фæйнæгыл / халдих – тынг æмхуызон

3-аг рæнхъы хæс: уæлдай цæджындз ссарын (слайд)

Фарн Æхсар Радзырд

Фæсивæд Зæнæг Æфсымæр

Уарзт Дзерассæ Хъæу

Арв Цард Цæугæдон

 Сбæрæг кæнæм уæ дзуæппытæ.

(къордты дзуæппытæм байхъусын)

дзуапп дæттынц

Дзуапп дæттынц

Зонадон

коммуникативон

удгоймагон

Ног зонындзинæдтæ фидар кæнын.

4.  слайды хæслæвæрд иууылдæр иумæ æххæст кæнынц.

Хæс: цавæр хауæнты æвæрд ис тексты дзырд «мæсыг»? Хауæнтæй кæцы ферох кодтам?

Нæ фыдæлты царды мæсыгæн уыд стыр ахадындзинад.

Мæсыг амадтой бæрзонд бынаты, цæмæй иу мæсыгæй иннæ мæсыг зындаид.

Знаг-иу куы ’рбацæйцыд, уæд-иу мæсыгмæ схызтысты æмæ-иу йæ сæрыл арт скодтой. Кæд-иу искæйы мæсыгыл арт фæзынд, уæд-иу базыдтой – тыхгæнæг æрбацæуы. Æмæ-иу уæд уыцы мæсыгау иннæ мæсгуыты сæр дæр æртытæ скодтой.

Афтæ, мæсыджы фæрцы кæрæдзийæн хабар хъусын кодтой.

5. слайды хæс баххæст кæнын.

Ахуыргæнæг: Дзырдтæ фæпырх сты баххæст-ма кæнæм хæслæвæрд.

Хæс. Дзырдтæ дыууæ цæджындзыл адих кæнут. Фыццаг цæджындз – æнæуд предметтынæмттæ, дыккаг – удджын предметты нæмттæ.

Нана Горæт

Ахуыргæнæг Алтъами

Постхæссæг Скъола

Æфсымæр Кæрт

Франк Бæрз

Кусынц æмæ дзуапп дæттынц

Регулятивон

коммуникативон

удгоймагон

Рефлекси.

- Цы базыдтам абон ногæй номдары тыххæй?

Номдар канд дзырды ном зæгъынæн нæ хъæуы, фæлæ ма æххæст кæны æндæр хæстæ дæр. Номдар у тексты хъуыдыйæдтæ кæрæдзиуыл бæттæг фæрæз.

Зонадон

коммуникативон

Хæдзармæ куыст.

Номдары тыххæй æрхъуыды кæнын чысыл грамматикон аргъау.

фыссынц