Нетрадиционный открытый урок по родной литературе в 9 классе на тему: "Сатирические произведения Жамидина"

МКОУ «Азадоглынская СОШ»

Утверждаю:

Директор школы:

Рамазанова Н.А.

«НАРЕЧИЕ ТИКРАРУН»

6-классда лезги чIалай ачух тарс

Муаллим:

Ганиева Джейран Абдурагимовна

2017 йис

Метлебар:

1.Глаголдикай ва наречидикай авай чирвилер мягькемарун.

2.Ч1алан тарсара эдебиятдикай менфят къачун.

3.Глаголар, наречияр дуьз кхьинин вердишвилер гун.

4.Аялриз эдебиятдин эсеррин куьмекдалди чIалан тарсар чирунин важиблувал къалурун.

Тадаракар: таблицаяр, эмблемаяр, слайдар, видео, мани, шикилар.

Тарсунин финиф.

1.Таре тешкилун.

-Саламалек, аялар!

-Алексалам.

2.М: Дидедин ч1алалай ширин вуч ава дуьньяда? Дидедин ч1ал дидедин нек хьиз пак я! Инсан тербияламишунин рекьяй чпихъ дерин мана-метлеб авай халкьдин мецин эсеррик акатзавай мисалар рик1ел хкин. Мисалра халкьдин камаллувал къалурнава.

«Дидедин ч1ал тийижир инсан ч1ехи бахтуникай магьрум я» - лугьуда мисалди.

Слайд 1. Куьруь суьгьбет «Зун лезги яни?» (видио къалурда)

Слайд 2. Квез лезги ч1ал чидани?

М: Ахтармишин.

Слайд 3. Ганвай гафар кьве жергедиз чара ая. Баянар це.

Физвайла, мекьила, къугьваз, фейивалди, кьилди, хканмазди, шаз, къугъвазвай.

Глаголар Наречияр

3.М: -Ядигар яз тунвай кхьинар асирривай шткиз жедач - халкьдин мисал я. И мисалдин мана-метлеб вуч я? Чаз бубайрилай ядигар, аманат яз атанвай хайи ч1алал савадлудаказ кхьиз-к1елиз чирун чи буржи я.

Гьавиляй къе вич глаголдилай алакъалу хьунал рази тушир наречидинни ва гьакъикъат дегиш тежедайди тестикьиз алахънавай глаголдикай мах.

Глаголдинни наречидин гьуьжет.

Хьана кьван, хьанач кьван маналу ч1алан паярин шагь. Адан т1вар Глагол тир. И ч1алан паярикай сад «глаголдилай зун аслу туш» лугьуз гьуьжетиз хьана. Ам наречие тир. Са юкъуз наречие глаголдин патав фена. «Зун ваз мад муьт1уьгъ жедач, я валай аслуни туш» лугьуз гьуьжетиз башламишна. Глаголди такабур Наречидиз гьихьтин жаваб гудат1а?

Н: - Зун валай аслу туш.

Г: - Лугьуз регъят я, амма кьилиз акъудиз четин.

Н: - Гьикьван алахъайт1ани, зун садавайни дегишиз хьанач.

Г: - Ша, килигин вун аслу яни, тушни?

Слайд 4: Суалар эцигиз наречияр жагъура.

Гатфариз хкведа.

Шаддиз элкъведа.

Тадиз эцигда.

Фад ацукьда.

Вучар я? (къушар).

Н: - Вуна дамахзава зал суал эцигна лугьуз. Вун килиг садра, гьик1 ч1алан паярилай гъейри, за илимрин шагь математика муьт1уьгъардат1а. (гьар ч1алан пай наречидиз элкъуьрда).

Слайд 5. Ганвай ч1алан паюникай наречияр арадал гъваш. (кхьида).

8 23 9 1 21

М: - «Вири таб я - илим гьахъ» - луьгьуда мисалди. (мана ачухарда). Вуч жаваб гуда глаголди?

Г: - «Математика - вири илимрин шагь я» -лагьанай алим Гаусса. Гила вуч лугьуда вуна?

Слайд 6. Ганвай суалрин жавабар хьелинал къалурнавайвал алк1ура.

1. За вири малуматар вахтариз дегишда, гагь инкарда, гагь тестикьда.

2. Вири крарикай хабар кьадайди.

3. Гагь дуствилелди теклифда, гагь хъел кваз эмир гуда.

4. За са гьерекатар маса гьерекатрилай аслу гьерекатар къалурда.

5. Гьерекатар акси акъвазардай шарт1 къалурда за.

6. Крар кьиле финин умуд ква зак гьамиша.

(хабардин, суалдин, буйругъдин, шарт1унин, къаршивилин, гимандин).

М: -Ибур вучар я?

-Глаголдин наклоненияр.

- Вуч арадал гьана глаголдин наклоненийри?

- Ругудпип1енди.

Глаголдин наклоненияр.

М: Аквадай гьаларай, ял тежедай чакьванрик экеч1на наречие. - И ц1ар гьи эсердай я?

- Ц1.Гьамзатан «Филни цегв» баснидай.

Н: - Пагь, пагъ, акьван кьама ялар твамир! Кьуьзуьбуру лугьудайвал, исятда за са тфенгдай кьвед ваъ, пуд къуьр яда.

Слайд 7. И ч1алан паярикай наречияр арадиз гьваш.

Существительнияр. Прилагательнияр. Т1варц1иэвезар

Няни Кич1е Ат1а

Кьил Дуьз И

Хъел Ч1уру Чи

Кьуьд Терс Вири

Н: - Гьан, элкъуьрнани сад, кьвед, пуд санал.

Г: Вун акурла, зи рик1ел «Дюймовочка» махуник квай муьнуьгъар хтана. (махунай ч1ук къалурда).

Мад вахъ зат1-мат1 амани? Гила тамаш.

Слайд 3. И тапшуругъриз жавабар лагь, хьелерал къалурнавайвал эциг.

Глагол +существительное =

Глагол + прилагательное =

Глагол + наречие =

М: - Ибур вучар я?

-Глаголдин формаяр.

-Вуч арадал гьана глаголдин формайри?

-Пудпип1енди.

7.М. Гьикьван акъажунар авуртIани, наречидивай глаголдихъ галаз гьуьжетиз жедач.

Шаз, цIи, къе, пака, кIелда.

8.КIвалин кIвалах.

Дидед чIалал «Лайлай» манидиз яб гуда. Аялри чпин фикирдиз атай, манидив кьадай гафар лугьуда. (лагьай гафарикай кьил гана, наречияр ишлемишна, куьруь суьгьбет туькIуьрда).

1. Тарсунин нетижаяр кьун.

- Квез тарс бегенмиш хьанани? Квелди? Квез вуч чир хьана?

- Къенин чи тарс акьалтI хьана.

Куьн сагьрай!

5