Татар сугышчыларының батырлыгына күренекле полководец Л. А. Говоров менә ничек бәя бирә: “Татар сугышчылары сугыш кырларында татар халкының иң яхшы сыйфатларын - Ватанга чиксез бирелгәнлек, дошманга аяусыз нәфрәт һәм теләсә нинди авырлыкларга да түзү сыйфатларын гәүдәләндерделәр. Алар Ватаны алдындагы хәрби бурычларын намус белән үтиләр”.
Сорау:
Сез Бөек Ватан сугышында катнашкан язучылардан кемнәрне беләсез? Кемнәр сугыш кырында ятып калган? Кайсылары кайткан?
Кем күбрәк белә?
Әхмәт
Исхак
Әхмәт
Ерикәй
Фатих
Кәрим
Сибгат
Хәким
Абдулла
Алиш
Шәйхи
Маннур
Гадел
Кутуй
Муса
Җәлил
Нур
Баян
Ил күгенә кара болыт килде, Җир белән күк бергә тоташты, Җан өләшеп йөрде кешеләргә Авыр елның шәфкать туташы.
Мәгүбә Сыртланова
Син яшәмә җирдә файдасыз бер
Түмгәк булып тигез урында.
Янып калсын гомрең маяк булып,
Үзеңнән соң килгән буынга.
(М. Җәлил)
Дәреснең эпиграфы:
Муса Җәлил җирдә аз яшәде,
Күпне күрде, күпне кичерде.
Үз гомерен сүнмәс ялкын итеп,
Мәңге үлмәс җырга күчерде.
Сораулар:
1. Муса Җәлил кайчан һәм кайда туган? Кайларда укыган?
2. Беренче шигыре нинди исемдә, кайда һәм нинди имза белән басылып чыга?
3. Кайда эшли?
4. Ул кайчан сугышка китә? Шул чор тормышы турында белгәннәрегезне сөйләгез.
5. Сугыш чоры иҗаты турында ниләр беләсез?
Ягез, уйлагыз әле!
1906
туа
1922
1927
Мәскәү
университетына
укырга керә
Казанда
рабфакта
укый
Муса
Җәлилгә
бәйле
саннар
1931
1938
Мәскәү
университетын
тәмамлый
Казанда опера һәм
балет театрында
эшли башлый
1944
вафат
була
Кем күбрәк белә?
“ Җырларым”
“ Соңгы җыр”
“ Дуска ”
Муса Җәлил
әсәрләре
“ Вәхшәт”
“ Серле йомгак”
“ Имән”
“ Бүреләр”
1. Туган илдән, туганнардан, дуслардан, сөйгән ярлардан аерылу һәм көрәшкә өндәү темасы.
2. Туган ил һәм ирек темасы.
3. Үлем һәм яшәү фәлсәфәсе.
4. Фашизмга нәфрәт темасы.
5. Дуслык темасы.
6. Иҗади хезмәт темасы.
7. Җиңү таңы.
8. Мәхәббәт темасы.
9. Балалар темасы.
10. Ана һәм бала мәхәббәте.
11. Юмористик шигырьләр
Менә шушында инде җәлилчеләрнең гомере киселгән.
Гайнан Курмашев
Фоат Сәйфелмөлеков
Абдулла А лиш
Фоат Бу латов
Муса Җә лил
Гариф Шабаев
Ә хм ә т Симаев
Абдулла Батталов
Зинн ә т Х ә с ә нов
Ә х ә т Атнашев
Сәлим Бухаров
Башлау
1 нче сорау:
Беренче шигыре нинди имза белән басылып чыга?
Кечкенә Җәлил
Бәләкәй Җәлил
Нәни Җәлил
1 нче сорау:
Беренче шигыре нинди имза белән басылып чыга?
Кечкенә Җәлил
Нәни Җәлил
Бәләкәй Җәлил
Сезгә яхшырак тыңларга кирәк …
1 нче сорау:
Беренче шигыре нинди имза белән басылып чыга?
Бәләкәй Җәлил
Кечкенә Җәлил
Нәни Җәлил
Тагын бер тапкыр уйлап карагыз әле…
1 нче сорау:
Беренче шигыре нинди имза белән басылып чыга?
Җавап:
Беренче шигыре Кечкенә Җәлил имзасы белән басылып чыга.
Дөрес!
Алдагы сорау
18
2 нче сорау:
Муса Җәлил кайчан сугышка китә?
1941 елның
13 июлендә
1942 елның
13 июлендә
1941 елның
13 августында
2 нче сорау:
Муса Җәлил кайчан сугышка китә?
1942 елның
13 июлендә
1941 елның
13 августында
1941 елның
13 июлендә
Ю-юк…
2 нче сорау:
Муса Җәлил кайчан сугышка китә?
1942 елның
13 июлендә
1941 елның
13 июлендә
1941 елның
13 августында
Тагын бер мөмкинлек бирәм…
2 нче сорау:
Муса Җәлил кайчан сугышка китә?
Җавап:
Муса Җәлил 1941 елның 13 июлендә сугышка китә.
Дөрес!
Алдагы сорау
3 нче сорау:
М. Җәлил ничә көн тоткынлыкта яши ?
971
380
3 нче сорау:
М. Җәлил ничә көн тоткынлыкта яши ?
971
380
Юк-юк-юк…
3 нче сорау:
М. Җәлил ничә көн тоткынлыкта яши?
971
380
Яхшылап уйлагыз әле…
3 нче сорау:
М. Җәлил ничә көн тоткынлыкта яши ?
Җавап:
М. Җәлил 791 көн тоткынлыкта яши.
Дөрес!
Алдагы сорау
4 нче сорау:
“ Вәхшәт” шигырендә нинди тема яктыртылган?
Фашизмга нәфрәт
Дуслык
Балалар
4 нче сорау:
“ Вәхшәт” шигырендә нинди тема яктыртылган?
Балалар
Фашизмга нәфрәт
Дуслык
Ай-яй…
4 нче сорау:
“ Вәхшәт” шигырендә нинди тема яктыртылган?
Дуслык
Фашизмга нәфрәт
Балалар
Юк бит…
4 нче сорау:
“ Вәхшәт” шигырендә нинди тема яктыртылган?
Җавап:
“ Вәхшәт” шигырендә фашизмга нәфрәт темасы
яктыртылган
Дөрес!
Алдагы сорау
5 нче сорау:
Ул кайчан фашистлар тарафыннан вәхшиләрчә җәзалап үтерелә?
1943 елның
25 нче августында
1944 елның
25 нче августында
1944 елның
25 нче июлендә
5 нче сорау:
Ул кайчан фашистлар тарафыннан вәхшиләрчә җәзалап үтерелә?
1943 елның
25 нче августында
1944 елның
25 нче августында
1944 елның
25 нче июлендә
Шулаймы?
5 нче сорау:
Ул кайчан фашистлар тарафыннан вәхшиләрчә җәзалап үтерелә?
1944 елның
25 нче августында
1943 елның
25 нче августында
1944 елның
25 нче июлендә
Син дөрес җавапны беләсең бит…
5 нче сорау:
Ул кайчан фашистлар тарафыннан вәхшиләрчә җәзалап үтерелә?
Җавап:
Ул 1944 елның 25 нче августында фашистлар тарафыннан вәхшиләрчә җәзалап үтерелә.
Дөрес!
Син һаман да безнең йөрәкләрдә,
Син һаман да йөрәк түрендә.
Син кадерле, Муса, һәр кешегә,
Син яшисең, Муса, бүген дә.
Үлсәң дә син, палач балтасыннан
Исән калды йөрәк моңнарың.
Дошманнарны җиңеп, Туган илгә
Кайтты синең йөрәк җырларың.