«Бос уақыт - бұл берілген уақыттан
пайдалы бірдеңе жасау»
Б. Франклин
Сабтақтың тақырыбы: Менің бос уақытым
Грамматикалық Тәуелденген сөзге табыс септігінің жалғануы.
тақырыбы: Келер шақ.Барыс септік.
Сабақтың мақсаты: Тіл үйренушінің өтілген материалды толық
меңгеруіне, ойын еркін жеткізуіне,
тыңдаушының шығармашылық ізденістерін
арттыруына ықпал ету. Тыңдаушы өзінің
бос уақыты туралы әңгімелеп беруге,
ойын толық және жазбаша түрде сауатты
жазуға дағдыландыру.Ауызекі сөйлеу тілдерін
дамыту.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, түсіндіру, салыстыру, көрнекілік
әдістері, ассоциограмма.
Сабақта қолданылатын Үлестірмелі парақшалар,қазақ тілін меңгерудің
көрнекі құралдары: тақырыптық лексикалық минимумы, слайд,
компьютер,интерактивті тақта.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі
Бүгінгі сабақтың тақырыбы бойынша ассоциограмма құрыңыз.
Бос уақыт
ІІ. Коммуникативтік тренинг
А) Бос уақыт дегеніміз не?(Тыңдаушылар ойларын ортаға салады)
1.Сіздер өздеріңіздің бос уақыттарыңызды жоспарлай аласыздар ма? 2.Жұмыстан кейінгі бос уақыттарыңызды қалай пайдаланасыздар?
3.Уақытты бағалау дегенді қалай түсінесіздер?
Б) Бос уақытыңызда не істейсіз?(Сөз тіркестерімен айтып шығу)
1. Кітап оқимын.
2. Спортпен шұғылданамын.
3. Велосипедпен серуенге шығамын.
4. Тамақ істеуді жақсы көремін, сол үшін де тамақ істеп үйреніп жатамын.
5. Шет елдерді көруді жаным жақсы көреді.
6. Теледидар көремін.
7. Интернетте бос уақыт өткіземін.
8. Супер/Гипермаркеттерді аралап, тамашалаймын.
9. Аң аулауға шығамын.
10. Шомылуға барамын.
11. Әуен тыңдағанды ұнатамын.
ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру
Сөздерді жаттау. Күн тәртібін жазу
ІІ. Жаңа сабақ
Қызығушылықты ояту кезеңі.Тақырып бойынша ой шақыру. Синквейн әдісі.
Бос уақыттың әрбір минуты қымбат. Келісесіздер ме? Иә. Қалай ойлайсыздар, осы бір минутта не істеуге болады?(Тыңдаушылар ойларын ортаға салады.)
Бір минутта атырапқа көз салып , жайнаған гүлдерді тамашалап , көк шалғыннан , сылдыраған мөлдір бұлақтан ләззат табасыз.
Бір минут жұмсап жым-жырт тыныштыққа құлақ түресіз немесе шырқата ән саласыз.
Бір минут уақытта жаңа бір дос таба аласыз.
Бир минутта жауапкершіліктің ауырлығын , біреуді күтудің мазасыздығын, үмітсізденген шарасыздықты, жалғыздықтың қасіретін, сәтсіздіктің азабын, жеңістің шаттығын сезінесіз.
Бір минутта біреуді жігерлендіресіз, басыңызға өміріңізді өзгертетін тамаша ойлар келеді.
Бір минут ішінде біреуге сүйіспеншілік бағыштай аласыз,ортақ ләззатқа, кешірімге ие боласыз,ойыңыздағыны іздейсіз, күтесіз, сенімге ие болып, жеңіске де жете аласыз.
Лексикалық минимум
Бос уақыт – свободное время
босқа өткізу – зря без пользы проводить
таза ауадасеруендеу – прогуляться на свежем воздухе
шетелгесаяхатжасау - путешествовать за границу
жағажай – пляж
табиғаттытамашалау – любоваться природой
шипажай – санаторий
демалыстыжоспарлау – планировать отдых (отпуск)
еңбекдемалысы–трудовой отпуск
барғымкеледі–хочу поехать
спортпенайналысу,шұғылдану – заниматься спортом
демалу – отдыхать
көркемәдебиет оқу – читать художественную литературу
достарымменкездесу - встречатьсяс друзьями
отбасымменбіргеөткізу - проводить вместе с семьей
балық аулау – ловить рыбу
шырқау-громко петь, распевать
шырқай жөнелу-запеть
ыдыста өсіп тұрған гүл-цветок растущий в горшке
1-тапсырма. Мәтінді оқыңыз.Мәтін мазмұнына бірнеше сұрақ құрастырып жазыңыз.
Бос уақыт дегеніміз не?
« Бос уақыт» - адамның шаршауынан арылуға, күш-қуатын қалыпқа
келтіруге, ағзаның тынығуына арналған уақыт.
«Бос уақыт» - маңызды рөлдерді, қызықты іс-әрекеттер түрлерін еркін таңдау арқылы әр тұлғаның дарындылығын шыңдау, рухани өсуіне жағдай туғызу уақыты.
«Бос уақыт»- жеке тұлғаның мәдени деңгейіне, қызығушылықтарымен қабілетіне сәйкес іс-әрекет таңдап өткізетін, қажетті істерді орындауға бөлінген уақыттан тыс уақыт.
«Бос уақыт»- жеке тұлғаның рухани-адамгершілік және физиологиялық даму, бос уақытты белсенді демалыс сауықтыру уақытына айналдыру, мәдени деңгейін көтеру, өзін-өзі дамыту, жетілдіру, өз мүмкіншіліктерін іске асырудың факторы болып табылады.
Қажетті демалыссыз адамның күш-қуаты төмендеп, жоғары деңгейдегі іс-әрекетті орындауға мүмкіншілігі болмайды.
Демалыс уақытын – тынығумен (пассивтік) немесе өзің ұнататын іспен айналысу, жаттығулар жасау, қарым-қатынас жасау арқылы өткізуге болады.
«Бос уақыттағы іс-әрекет» - жеке тұлғаның өзін-өзі және қоршаған әлемді танып білуіне бағытталған, негізгі жұмыс уақытынан тыс уақытта іске асырылатын саналы әрекеті.
«Бос уақытты» ұйымдастыру педагогикасының негізгі ұғымдары: «босуақыт», «демалыс уақыты», «іс-әрекет», «бос уақыттағы іс-әрекет», «рекреация».
«Бос уақытты» тиімді пайдалана білу үшін, адам ең алдымен оның маңыздылығын түсініп, әр іске шыдамдылықпен, табандылықпен қарауы қажет. Өмірде мүмкін емес нәрсе жоқ, сондықтан бос уақытты ұтымды жұмсай алатын әр адам үлкен жетістіктерге жете алады.
2-тапсырма. Мәтіннен қандай ой түйдік?
Грамматикалық тақырып
Тәуелді табыс септіктің сұрақтары
Ержан анасы-н мейраммен құттықтады.
кімін?
Болат балалары-н балабақшаға апарды.
кімдерін?
Мен қазақтың әндері-н ерекше жақсы көремін.
несін?
Сен көршілеріңнің аттары-н білесің бе?
нелерін?
Келер шақ қимылдың, іс-әрекеттің әлі орындалмағанын, сөйлеп тұрған сәттен, мезгілден кейін болатынын білдіреді.
Қайсар бүгін күндізгі сағат үште келеді.
Барыс
септік
Ол жұмыс-қа барады.Мен Руслан-ға алма бердім
Кімге? Неге?
-ға,-ғе; -қа,-ке;
Барыс септігіндегі сөз қимылдың кімге, қай жаққа бағытталғанын білдіреді.Сондай-ақ барыс септігі төмендегідей мәндерді білдіреді:
Алтай атасымен амандасу-ға келді
-іс-әрекеттің мақсатын:
Конференция екі күн-ге созылды.
-іс-қимылдың мөлшерін:
-неге арналғанын,
қызметін:
Айтар-ға сөзі жоқ. т. б. білдіреді.
3- тапсырма. Сөз тіркестерін дұрыс құрастыр. Сызықшамен қос.
1. Қымбат | А. күн тәртібі |
2. Екі | Б. Уақыт |
3. Уақытты | В. уақыты |
4. Бос уақытты | Г. Ауысым |
5. Оның | Д. жоспарлау |
6.Жұмыс | Ж. Көремін |
7. Ғаламторда | З. бағалай біл |
8. Теледидар | К. отыру |
4-тапсырма.Өзіңіз үшін маңызды/маңызды емес істер (бір күн көлемінде немесе бір апта ішінде) тізімін жасап, кестені толтырыныздар.
Маңызды емес істер
1.
2.
3.
4.
4.
Маңызды істер
1.
2.
3.
4.
4.
ТЫҢДАЛЫМ (С1) № 14
5- тапсырма.Мәтінді тыңдаңыз.
5-тапсырма. Сәйкестендіріңіз.
1 | Сіздің бір тәулікте қанша бос уақытыңыз болады? | Пайдалы ақпарат алынса,пайдалы, қазіргі кезде электронды оқулықтар да бар. |
2 | Сіз бос уақытыңызды өзіңізге пайдалы өткізесіз бе? | Бастысы пайдалы және ұнайтын жұмыспен айналысқан дұрыс. |
3 | Бос уақытта немен айналысқан дұрыс? | Жоқ. Бармаймын. |
4 | Театрға, мұражайға, көрмелерге барасыз ба? | Жұмыс күндері 2 сағаттан артық емес, демалыс күндері 6-7 сағат. |
5 | Интернетте отыру пайдалы ма? | Иә. Дене шынықтырумен айналысамын. |
6-тапсырма. Өзіңді ғана емес , өзгені де таны!
(Әр тыңдаушы өз бос уақыты туралы жазады.)
Менің бос уақытым
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
САБАҚТЫ БЕКІТУ
Ой қозғау
7-тапсырма. Берілген сөздерді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Христофор Колумб қандай жаңалық ашты? Солтүстік Америка
2. Ол қай ғасырда өмір сүрді?Оңтүстік Америка
3.Оның туған күні,айы, жылы? ХYIII ғасырда
1451 жылы 26 тамыз
8-тапсырма. Мәтіннен табыс септікте тұрған 9 сөзді және тәуелді табыс септіктегі 3 сөзді табыңыз.
ХРИСТОФОР КОЛУМБТЫҢ ТАПҚЫРЛЫҒЫ
Христофор Колумб өмірінің соңғы жылдарын Испанияда өткізеді.
Атақты саяхатшыны халық мақтан етеді.Мендоза Колумбтың құрметіне ас береді. Оған қаланың ақсүйектерін шақырады. Кардинал саяхатшыны қатты мақтайды. Колумбты мақтағаны ақсүйектерге ұнамайды. «Американы табу онша қиын емес» дейді олар. Сонда Христофор кардиналдың қызметшілерін шақырады.
Олар Христофор Колумбқа бір жұмыртқаны әкеледі. «Бұл жұмыртқаны кім үстелдің үстіне тікесінен қоя алады?» - деп сұрайды. Қонақтар қоя алмайды. Саяхатшы жұмыртқаны қолына алады да, домалақ жағын ұрып жарады. Жұмыртқа үстелдің үстіне тік тұрады. Бұны көрген қонақтар : «А-а, бұл өте жеңіл», - дейді. Сол кезде саяхатшы: «Жақсы.Онда неге осылай істемедіңдер?» - дейді.
9-тапсырма . Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
Христофор Колумб қандай жаңалық ашты ?
Алғашында Кардинал Мендозаның үйіндегі қонақтардың атақты саяхатшыға деген көзқарасы қандай болды?
Колумб қонақтарға қандай тапсырма ұсынды?
Христофор Колумб тапқырлығын қалай байқатты?
10-тапсырма.Жақша ішіндегі сөздерді пайдаланып, сұрақтарға қысқа жауап беріңіз.
1.Спортшылар қайда кетті? (жаңа стадион) стадионға
2.Сен қайда барасың? (кітапхана) ........................................
3.Айжан кімге кеңес берді? (Сәуле) ....................................
4.Ол кеше қайда барды? (дәріхана) .......................................
5.Сәрсенбіде олар қайда барады? (мұражай)...........................
6. Сіз жексенбіде қайда барасыз? (саябақ)...............................
11- тапсырма. Монолог құрастырып жазыңыз.
Егер менің бос уақытым
жеткілікті болса, мен....
ЖАҒДАЯТТЫҚ ТАПСЫРМА
12- тапсырма
А) Сіз Алматыға үш күнге іссаппарға келдіңіз. Бос уақытыңызды
қалай өткізесіз?
Ә) Арманның ертеңге жоспары
ҚАПЕРІҢІЗДЕ ЖҮРСІН!
Бос уақытты тиімді пайдалану үшін не істеу керек?
1. Өзіңіз ұнататын іспен айналысыңыз.
2. Жоспарыңыздың орындалуын тездететін істермен ғана айналысыңыз. .
3. "Бүгін және дәл қазір қандай жұмыстар маған пайда әкеледі?"
4. Егер сіздің өмір сүруіңізге 1 жылдан аз уақыт қалса, не істейсіз?
5. Жоспар құру.
6. Алдымен бір істі бітіріп қана келесі іске көшіңіз.
7. Тізімді басымдылығы бойынша құру қажет.
8. Күнделікті атқарылған істерге талдау жасаңыз.
9. Жұмыстарды кейінге қалдырмаңыз.
10. Толыққанды жұмыс істеу үшін өзіңізге көңіл бөліңіз.
«ЖҮРЕКТЕН-ЖҮРЕККЕ »МЕН СІЗГЕ ... ТІЛЕЙМІН.
(Әр тыңдаушы тілектері жазылған жүрекшелерді арнаған әріптестеріне сыйлайды.)
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ: Бос уақыт туралы қанатты сөздер жазып келу
РЕФЛЕКСИЯ
Қандай жаңа ақпарат алдым?
Не қызықты болды?
Мен өзімді қалай сезіндім?
Қандай қиыншылықтар болды?
Өзім үшін не білдім , не алдым?
Оқытушы:Құрметті семинарға қатысушылар,уақыт қашанда адам баласы үшін қымбат нәрсе болып келеді. Ойыңыздағы арманыңыз бен мақсатыңызға жету үшін бос уақытты тиімді пайдалануды дағды етіңіз. Бос уақытты тиімді пайдалану дегеніміз — жақсылыққа ұмтылу.
Біз әрдайым уақытқа кіріптар екенімізді ұмытпайық. Берілген бос уақытқа бейғам қарамай, бір игі іс жасауға дағдыланайық. Сонымен, құрметті әріптестер, өз уақытымызды өзіміз аялап, текке өткізбейік. Өйткені, уақытты кейінге айналдыру мүмкін еместігін сіз де, біз де білеміз.