Металлдар боюнча жалпы маалымат

У.Салиева атындагы зээнд// балдардын жатак- лицейи

Химия мугалими:Пайзилдаева Айжаркын

Сабактын темасы:

Металлдар

Б\г\н сабакта:

• Металлдар
• Металлдардын классификациясы
• Металлдардын касиеттери
• Металлдардын алынышы
• Металлдардын колдонулушу

Мезгилдик система

Металлдардын классификациясы

• 1А группанын элементтери
• 2А группанын элементтери
• 3А группанын элементтери(В –бордон башка)
• 4А группанын элементтери (C,Si ден башка)
• 5А группасынан Sb,Bi
• 6А группасынан Po
• D жана F элементтердин баары

Бардык химиялык элементтердин ичинен металлдардын пайызы

Жаратылышта кездешиши

Кээ бир металлдар бирикме

т\р\ндъ кездешет

  Кээ бир металлдар таза

т\р\ндъ кездешет.

к\м\ш,алтын,платина,жез

Эмне \ч\н металл?

• Химиялык элементтер эё сыртындагы электрондорун берип оё ионго айланышат

Металлдардын ъзгъчъ касиеттери

• Валенттик электрондору 1,2,3( Ge,Sn,Pb -4, Sb,Bi -5, Pb- 6)

• Калыбына келтиргич касиетке ээ(электрондорду берет)

• Атомдук радиусу чоё

• Терс электрд\\л\г\ 0.7-1.9 га чейин болот

• Кээ бир металлдар амфотердик касиетке ээ

Химиялык байланышы металлдык (Ме жана куймаларда)

Металлдардын алынышы

• Коррозия
• Пирометаллургия

• Электролиз

• Карботермия
• алюминотермия

Коррозияга учураган металлдар

Коррозия

• Сырткы чъйрън\н таасири астында металлдык буюмдардын дат басып бузулушу коррозия деп аталат.

Химиялык

• Газдардагы:абада
• Газдардагы:абада

Электро-химиялык

• Электролиттер:электр тогу
• Электролиттер:электр тогу

Металлдардын коррозияга жъндъм\

Металлдардын алынышы

Гидротермия

Электролиз

WO 3 +3H 2 =W+3H 2 O

Na + +e - =Na 0 |2

2CL — 2e - =CL 2 |1

2Na + +2CL - =2Na 0 +Cl 2 0

2NaCl =2Na 0 +Cl 2 0

Алюминотермия

Cr 2 O 3 +2AL=AL 2 O 3 +2Cr

Карботермия

• FeO+C=Fe+CO
• Fe 3 O 4 +4CO=3Fe+4CO 2

Физикалык касиети

• Ийилгич
• Металлдык жалтырактыкка ээ
• Электр тогун жана жылуулукту жакшы ъткърът.

Металлдардын физикалык касиети

тыгыздыгы

катуулугу

Ме \н\

Ме

Балкуу,кайноо температурасы

Ток ъткър\мд\\л\г\

Ме жалтырактыгы

Жылуулук ъткър\мд\\л\г\

Металлдардын жалпы касиети

Металлдардын химиялык касиети

Кычкылтек менен болгон реакциясы

Металлдардын кислота жана туздар менен болгон реакциясы

Металлдардын колдонулушу

Химиялык касиеттер боюнча билимиёерди текшергиле? Тъмънк\ заттардын кайсылары реакцияга кирет?

Кън\л бурганыёарга рахмат!