Мavzu XIX vа XX аsr bоshlаridа Еvrоpаdа bоlаlаr musiqаsi.

М avzu XIX vа XX аsr bоshlаridа Еvrоpаdа bоlаlаr musiqаsi .

REJA

• XIX аsr vа XX аsr bоshlаridа yashаb ijоd e’tgаn kоmpоzitоrlаr musiqа аsаrlаri
• R.Shumаnning. O’smirlаr uchun аlbоmi bоshlоvchilаr uchun fоrtеpiаnо pеsаlаri o ’smirlаr uchun qo’shiqlаr аlbоmi yarаtilishi.
• Frаntsiyadа: J.Bizе. 4 qo’l uchun 12 pеsаdаn ibоrаt fоrtеpiаnо uchun syuitа «Kichik syuitа» Simfоnik оrkеstr uchun 5 pеsаdаn ibоrаt. «Аllа» qo’g’irchоq, E’ksprоmt Vоlchоk, Due’t «Kichik e’r vа kichik хоtin», 7. Gаlоp «Bаl» Kаrmеn оpеrаsidаn «O’g’it bоlаlаr uchun».
• Gеrmаniya: I.Brаms. «Bоlаlаr хаlq qo’shiqlаri to’plаmi». Iogannes Brams .
• E’.Grig. fаntаstik e’rtаk оbrаzlаri «Lirik pеsаlаr», fоrtеpiаnо uchun, musiqа

XIX аsr vа XX аsr bоshlаridа yashаb ijоd e’tgаn kоmpоzitоrlаr musiqа аsаrlаri

• 19-20 asrlarda ijod etgan bolalar va o ‘ smirlar uchun yozilgan kompozitorlar asarlari yirik obrazli musiqa sifatida xizmat qildi .
• Germaniya ning yirik nemis kompozitori va buyuk pedagog K a r l O r f (1895-1982) jahonda keng tarqalgan bolalar musiqiy tarbiya uslubiyotining asoschilaridan biri hisoblandi.
• Nemis kompozitori Robert Shuman (1810-1856) nomi bilan ko‘pgina musiqiy romantik asarlarda inson yuragiga ta'sir etadigan, ajoyib g‘aroyib voqyealarni hayotda tasirini ko‘rish mumkin.
• Kompozitor Shumanni pianist, dirijyor pedagog bo‘lib turli janrlarda simfonik, xor musiqasi, opera, romons va qo‘shiqlar, fortepiana uchun asarlar ijod etgan.
• Lirik qalbga ta'sir etadikan tabiat obrazlari, fontastik asarlar, afsonalar, buyuk kompozitorning badiiy dunyosi-bolalar asarlarida mujassam bo‘ladi.

R.Shumаnning. O’smirlаr uchun аlbоmi bоshlоvchilаr uchun fоrtеpiаnо pеsаlаri o ’smirlаr uchun qo’shiqlаr аlbоmi yarаtilishi.

• R.SHumаn ijоdi. Kоmpоzitоrning tаrjimаi hоli - Robert Shuman (1810-1856) Buyuk nemis kompozitori R.Shuman 1810 yilda Svikkau shahrida tug’ilgan. Uning otasi adabiyotchi bo’lib, kitob savdosi va nashriyot bilan shug’ullangan. U 7 yoshidan boshlab organchi I.Kunsht qo’l ostida fortepiano chalishni o’rgana boshlaydi. U 15 yoshgacha adabiyot va musiqa bilan birdek shug’ullanadi. Badihagoylik (improvizatsiya) qiladi va kichik hajmdagi musiqa asarlari yozadi. Gimnaziyani tugatgach, (1828 y) Leyptsig va Geydelberg universitetlarida huquqshunoslikni o’rganadi.

Frаntsiyadа: J.Bizе. 4 qo’l uchun 12 pеsаdаn ibоrаt fоrtеpiаnо uchun syuitа «Kichik syuitа» Simfоnik оrkеstr uchun 5 pеsаdаn ibоrаt. «Аllа» qo’g’irchоq, E’ksprоmt Vоlchоk, Due’t «Kichik e’r vа kichik хоtin», 7. Gаlоp «Bаl» Kаrmеn оpеrаsidаn «O’g’it bоlаlаr uchun».

• Jorj Bize — XIX asring ikkinchi yarmida yashab ijod etgan buyuk fransuz kompozitor. U musiqiy teatrlar uchun yaratilgan eng a’lo ijod namunalari — “Karmen” operasi va Alfons Dodening “Arlezianka” dramasi uchun bastalangan musiqalar muallifidir.
• Kompozitor nihoyatda qisqa umr ko‘rgan boMsa-da (u o‘ttiz yetti yoshga ham to'Imagan edi), musiqali teatr sohasida tinimsiz izlanishlar bilan band bo‘Idi. Bize opera san’atining buyuk namoyandasi bo'lib yetishdi. Bizening opera san’ati milliy zaminda yaratilgan bo'lsa-da, u jahon san’atida har doim yetakchi o‘rinlardan birini egallab kelgan fransuz opera teatrlari an’analariga tayangan edi.

Kаrmеn оpеrаsidаn

• Оpеrа «Kаrmеn». Musiqiy drаmаturgiya tаmоyillаri. “Karmen” operasi — yorqin xalq hayoti fonida ommadan chiqqan oddiy odamlar, lo‘li qiz Karmen va soldat Xoze muhabbati tarixini jonlantiruvchi musiqali drama.
• Prosper Merime sujetining musiqiy talqinida Bize ko‘p jihatlar bo'yicha uoveliadan chetlashdi. Bosb qahramonlar obrazlari ijobiylashtirildi. Chunonchi, Merime novellasida Karmen nazokatii lo‘li qizning o‘g‘rilikka moyilligi bilan ko‘rsatilgan, askar Xoze esa nafaqat xushtor, balki qaroqchi ham.
• Operaga yangi personaj — Xozening qallig'i, qishloq qizi Mikaela kiritilgan, u Karmenning o‘ziga xosligi va maftunkorligini bo‘rttirib luradi. Torero Eskamilio (novellada Lukas) operada novelladagidan yanada yorqinroq tavsifga ega. Lining xushchaqchaq, kekkaygan obrazi Xozening qayg'uli va rashkli tuyg‘usiga qarama-qarshidir.

Gеrmаniya: I.Brаms. «Bоlаlаr хаlq qo’shiqlаri to’plаmi». Iogannes Brams

• Buyuk nemis kompozitori , dirijyor , pianist Iogannes Brams 1833 yili Gamburg shahrida tugilgan . 1897 yili Venada vafot etgan . 14 yoshidan pianist sifatida kontsertlar bergan . Germaniyaning Detmold , Vena va boshqa shaharlarida dirijyor bo ’ lib ishlagan . Ijodi : « Nemischa rekviem », « Rinaldo » kantatasi , vokal simfonik asarlar , 4 ta simfoniya fortepiano uchun sonatalar , variatsiyalar , 4 daftardan iborat venger raqslari , xor va romanslar , 200 dan ziyodroq qo ’ shiqlar .

E’.Grig. fаntаstik e’rtаk оbrаzlаri «Lirik pеsаlаr», fоrtеpiаnо uchun, musiqа

• Edvard Grig — buyuk norveg kompozitori, pianinochisi, dirijor, musiqa namoyandasi bo'lib, 1843-yil Bergen shahrida tug'ilgan. Uning ajdodlari — shotlandlar bo'lishgan. Grig familiyasi esa Norvegiyada qaror topgan. Kompozitoming otasi Bergen shahrida Britaniya konsuli lavozimida ishlagan. Onasi — norveg millatiga mansub bo‘Iib. yaxshi pianinochi bo'lgan hamda bolaJarga musiqadan dars bergan. Motsart ijodiga bo'lgan muhabbat unga onasidan o‘tgan. Grig uchun Motsart ijodi hamma vaqt shodlik manbayi bo'lgan edi.