Массив ұғымы, түсінігі

Тере ңдетілген информатика

8 сынып

Тақырып: Жиым ( Массив ) түсінігі. Оның программалауда сипатталуы

Жиымдар (массивтер).

Жиым дегеніміз – бұл бір атаумен белгіленіп біріктірілген біртекті элемнттер жиыны. Жиымға кіретін айнымалыларды массивтің элементтері дейді. Олардың саны сипаттау бөлімінде анықталады да, программаның орындалу барысында өзгермейді. Жиым элементтерінің типі файлдан басқа кез келген (бүтін, нақты, символдық, жолдық, жиымдық т.б) тип бола алады.

Жиым тұтасымен бір атпен аталады, ал элементтерінің реті индекс арқылы көрсетіледі (а[1], x[16,1]) Жиымның типін анықтау үшін array, of қызметші сөздері қолданылады.

Жиым элементтерінің сипатталуы былай көрсетіледі:

Аты: array [ индекс өлшемі ] of integer;

• немесе

Type =array [] of

Мұндағы

- дұрыс идентификатор;

array , of – (массив, одан) түйінді сөздер ;

[] - бір немесе бірнеше индексті типтердің

тізімі, олар үтір арқылы бөлініп жазылады әрі квадраттық жақшаға алынады;

- Паскаль тілінің кез-келген типі.

Мысалы:

А: array [1..10] of integer;

С: array [0..6] of сhar;

B: array [5..-5] of real;

Мұндағы : А массив аты, 10 элементі барын[1..10] өлшемін ,

элементтерінің бүтін сандық шама екенін көреміз. Сол сияқты С

массивінде 6 элемент бар, олар таңбалар, Ал В массивінде 11 элемент

бар, олар нақты сандар.

Жиымның типі:

Жиым түрлері:

Бірөлшемді жиым ұғымы

Мысалы: көбелектер ;

гүл алқабы ;

Бірөлшемді жиым ұғымы

Бір аптаға арналған температура кестесі

Апта күндері

T [ 1: 7 ]

дб

T [1]

сс

температура

-21

T [2]

ср

T [3]

бс

-18

жм

T [4]

-7

T [5]

сб

-6

жс

T [6]

10

T [7]

18

23

Жиымдар

Жиым – ортақ атпен және типпен біріктірілген, нөмірлері бойынша реттелген мәндердің жиыны.

Жиымдар

Жиым сипаттамасы:

Жиым элементінің түрі

• Жиым элементінің түрі

Жиымның аты

• Жиымның аты

Жиымның көлемі

• Жиымның көлемі

АТЫ

[ индексі ]

A[I]

Жиымдар

жиым элементінің

НОМЕРІ

( ИНДЕКСІ )

жиым

A

3

1

2

3

4

5

15

5

10

15

20

25

A[4]

A[5]

A[2]

A[3]

A[1]

Жиым элементінің

МӘНІ

2 жиым элементінің

НОМЕРІ (ИНДЕКСІ)

A[2] =10

10 жиым элементінің

МӘНІ

Паскаль тіліндегі жиым сипаттамасы

бүтін санды жиым:

Элемент түрі

var A : array[ 1 .. 5 ] of integer ;

соңғы индекс

бастапқы индекс

аты

Константа арқылы көлем:

Const N=5;

var A: array[1..N ] of integer ;

Жиымды толтыру

Кездейсоқ сандармен

[0, M-1] интервал аралығындағы сан

random (М)

0 ден 1-ге дейінгі айқын сан

r andom

[a, b] интервал аралығындағы сан

random (b-a+1)+a

for i:=1 to 10 do

begin

a[i]:=random(101); { 1 ден 100 -ге дейінгі сан }

end;

Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

Жиымды толтыру

Формуланың көмегімен

Мысал. 10 саннан тұратын бірөлшемді жиымды b[i]:=i*3 формуласы бойынша толтыру .

var b: array [1.. 10 ] of integer;

i: integer;

begin

for i:=1 to 10 do

b[i]:=i *3 ;

end;

Ислямова Д.М. Павлодар қаласының №40 мектебінің информатика мұғалімі

№ 1 тапсырма

Ақпараттық диктант

____________ дегеніміз – бұл бір атаумен белгіленіп біріктірілген _________ жиыны. Жиымға кіретін __________________- массивтің элементтері дейді. _______ – ортақ атпен және типпен біріктірілген, ______________ реттелген мәндердің жиыны.

№ 2 тапсырма

Сұрақтарға жауап беріңдер

• Жиым ( Массив ) – деген іміз не?
• Жиым ( Массив ) ұғымын қалай түсінесіңдер?