Кыргызстандын айыл чарбасы

Сабактын этабы

Мугалимдин ишмердуулугу

Окуучунун ишмердуулугу

Компетенттуулук

Баалоо

НК

ПК

Уюштуруу

Жагымдуу маанай

Саламатсыңарбы балдар

Бири-бирибизге жагымдуу маанай каалайбыз

Саламатсызбы агай

Окуучулар бири-бирин карап жылмайышат

НК1

Отулгон теманы кайталоо

Кечээги сабактагы өтүлгөн темадан суроолорду берейин кол көтөрүп жооп бергиле.

Окуучулар алтын эрежени сактап жооп беришет.

НК2

ПК1

ПК2

Жаны тема

Бугунку жаны тема:

Айыл чарбасы.

Айыл чарбасы Кыргыз-стандын эл чарбасынын негизги тармактарынын бири. Ал эзелтен эле калктын жашоо турмушуна керектуу азыктарды ондуруунун негизги булагы болуп келген. 20-кылымдын 20-жылдарына чейин кыргызстанда кочмон мал чарбачылыгы окум сургон. Дыйканчылык начар онуккон. Фергана ойдунуна отурукташкан эл пахта,шалы ж.б. эгиндерди остурушкон. Айыл чарбасы ал мезгилде экстенсивдуу жол менен онугуп, мал чарбасынын продукт-туулугу жана айыл чарба осумдукторунун тушум-дуулугу ото томон болгон. Тоюттун жетишсиздиги-нен кышында жуттан кыйналышкан. Дыйканчы-лык буурсун, кетмен, оргуч-чапкыч, сапыргыч сыяктуу жонокой шаймандар менен жургузулгон. Советтик доордун акыркы жылдарында олконун айыл чарбасы уян жана чала уян жундуу кой асыроого, пахтачылыкка, тамекичиликке, кант кызылча, беденин уронун ондурууго адистешкен.

1914-жылы 640 мин га айдоо аянтынын 438,5 мин га сугат жер болсо, учурда 2247,3 мин га жер болуп, анын 1066 мин га сугарылат.

Кыргызстандын жалпы жер аянты 19,9 млн га, анын ичинен айыл чарбага жарактуу жери 10,7 млн га(53,7%), айдоо аянттары 1,3 млн га(6,5%), чоп чабык жана жайыт 9,3 млн га(46,7%) тузот. 1991-жылдан баштап жер жана агрардык реформа журо баштады. Колхоз, совхоздор жоюлуп, жер 99 жылдык моонот менен айылдык калкка берилди. Жалпысынан республиканын айыл чарбасынын негизин дыйканчылыкта дан чарбасы, жашылча, картошка, техникалык осумдукторду(пахта, тамеки, кант кызылча) остуруу, мал чарбасында уй, кой, эчки, жылкы, уй куштарын, топоз асыроо тузот. Айыл чарба дун продукциясынын 78,9% дыйканчылыкта, 21,1% мал чарбасында ондурулот. Дан эгиндеринин басымдуусу буудай, арпа, жугору. Булардан башка сулу, буурчак, таруу, куруч, кара буудай айдалат. Жалпы айдалган дан эгиндери-нин 65% буудай ээлейт.

Окуучулар жаны теманы кунт коюп угушуп, керектуу жерлерин жазып алышат.

НК1

НК3

ПК1

ПК2

ПК3

Бышыктоо

Өтүлгөн тема боюнча суроолор берилет

Окуучулар кезеги менен суроолорго жооп беришет.

НК3

ПК2

ПК3

Баалоо

Сабакка активдүү катышкан окуучуларга бааланат

Уй тапшырма

Айыл чарбасы темасын окуу. 93-106-беттер.