Сабактын темасы: “Китеп – доордун күзгүсү”
Сабактын максаты:
1. Китептин пайда болуу тарыхы менен таанышышат, сырларын, кызыктуу жана пайдалуу жактарын билишет.
2. Макалдарды, учкул сөздөрдү айтып, китептин адам жашоосундагы ролун түшүнүшөт.
3. Китепке болгон кызыгуусун арттырып, китепти сүйүүгө, таза сактоого,терең билим алууга ,руханиятын өнүктүрүүгө тарбияланышат.
Кутүлүүчү натыйжа:
1. Китептин пайда болуу тарыхы менен таанышышса, сырларын, пайдалуу жактарын билишсе.
2. Макалдарды, учкул сөздөрдү айтып, китептин адам турмушундагы ролун билишсе.
3. Китепке болгон кызыгуусун арттырып, китепти сүйүүгө, урматтоого таза сактоого ,терең билим алууга ,китеп жасагандардын ,жазгандардын эмгегин баалоого тарбияланышса.
Сабактын тиби: Аралаш сабак.
Сабактын ыкмасы: Интерактивдүү метод.
Сабактын жүрүшү: Уюштуруу.
Мугалим: Саламатсынарбы балдар? Маанайыңар кандай? Сабакка кандай даярдыкта келдиңер?
Окуучулар: Саламатсызбы эжеке. Сабакка эң жакшы даярдык менен келдик.
Мугалим: Азаматсыңар балдар, бүгүн кайсыл күн?
Окуучулар: Бүгүн 23-март.
Мугалим: Азаматсыңар балдар! Туура айтасыңар.
Мугалим: Менин акылдууларым, билебиз э балдар президентибиз Жапаров Садыр Нуркожоевич тарабынан 2022-2027-жылдар аралыгында улуттук наркты сактоо жана өнүктүрүү жөнүндө улуттук прорамма бекитилди. Биз мекенибизди, улуттук наркыбызды өнүктүрүү үчүн руханий жактан өнүккөн инсан болушубуз керек, билим деңгээлибиз жогору, элибиздин тарыхын мыкты билген, башка улуттун наркын, үй-бүлөлүк баалуулуктарын жана ишенимдерин сыйлаган, башка тилдерди билген, Кыргызстандын мыкты жараны болуп өсуп барышыбыз керек. Мына ошондо гана өзүбүздүн нарк-насилибизди сактап, күчтүү мамлекетти кура алабыз.
Кана эмесе балдар бүгүнкү сабакта мекенибизди жаз алдында жашылдандыруу максатында ар бирибиз бирден көчөт эгип чыгууга аракет кылабыз. Кантип эгебиз, кайдан алабыз деген суроо ойлондуруп атабы? Азыр эки топко бөлүнөбүз жана сабакта топтор менен иштеп, акыл маданиятыбызды, күчүбүздү сынап, жарышабыз. Мен ар бир суроого туура жооп берген жана тапшырманы так аткарган топко бирден көчөт беремин. Анан сабактын акырында кайсы топ көп көчөт эккендигин санап ошого жараша баалайбыз.
Анда сабагыбыздын биринчи шартын үйгө берилген тапшырманы текшерүү менен баштайбыз.
Үй тапшырмасын суроо:
Үй тапшырмасы эмне болгон эле, балдар? Өнөрлүү өлбөйт деген темада элдик кол өнөрчүлүктөрдүн аталыштарын билип, өнөр эмгек темасындагы макалдардан жаттап келүү болгон.
Азаматтар, туура айтасы туура айтасыңар. Келгиле анда тапшырманы математика сабагына байланыштырып “Тарсия” ыкмасы аркылуу текшерип алабыз. (балдарга тарсия ыкмасындагы карточкалар берилет, андагы берилген суроолорду жооптору менен дал келтирип топтоштуруу керек.)
Баалоо иретинде топторго бирден көчөт берилет.
Жаңы темага өбөлгө түзүү. “Ийгиликтүү угарман” оюну аркылуу.
(Доскада жаңы темага байланышкан учкул сөздөр жазылган. Окуучулардын бирөөсү учкул сөздөрдү окуп, тизилген абалда турушкан досторуна айтат. Акырындагы окуучу уккан учкул сөзүн кагазга түшүрөт.)
Элдик оозеки чыгармачылык.
Жаңы тема: Баарыңар мыктысыңар. Көңүлүнөрдү слайдка бурайын. Кандай сүрөттөрдү көрүп жатасыңар? Балдар ушул сүрөттөр аркылуу сабактын темасын табууга аракет кылып көргүлөчу. (слайдтан сүрөттөр берилет, балдар сүрөттөргө карап, ой жүгүртүү менен сабактын темасын табууга аракет кылышат).
Азаматсыңар, туура жоопторду айтып атасыңар. Демек бүгүнкү сабагыбыздын темасы “Китеп –доор күзгүсү”
Менин кучтүүлөрүм, ыймандууларым бүгүнкү сабагыбызда улуу орус сынчысы, публицист Виссарион Григорьевич Белинскийдин “Китеп- доордун күзгүсү. Анын карыга да, жашка да бирдей керек” экендигин айкындаган учкул сөзүнө таянып, китеп жөнүндө кызыктуу маалыматтарды берүү аркылуу сиздердин “Ата-энелер мектебинин негиздөөчүсү” Гапыр Мадаминов агайыбыз айтмакчы “баш казаныңыздарды” пайдалуу маалыматтар менен толтурууну максат кылдым.
Кандай маалыматтарды алабыз:
- Китептин пайда болуу тарыхы.
- Китептин түрлөрү.
- Китептер дүйнөсүнө саякат. (слайд көрсөтүлөт)
Китеп – бул маалыматты сактоонун, аны муундан-муунга өткөрүп берүүнүн бир формасы. Адамдар эң алгач таштарга жана жыгачтарга жазышкан. - Териден китеп жасашкан.
Андан кийин папирус жалбырагынан жасашкан. Цай Лунь кагазды 105 – жылы ойлоп тапкан.
Алгачкы китепти алгачкы вавилондуктар, ассириялыктар ылайдан жасашкан. Вавилондуктар китепти эң алгач ылайдан жасашкан. Ал эми кытайда алгачкы китептер бекем жипке кабатталып өткөрүлгөн жука бамбук тактачалар түрүндө болгон. Кийинчерээк кытайлар кыл калемди тушка малып жибекке жазышкан. Китеп даярдоо биздин заманга чейинки 11-кылымда Кытайда пайда болгон. 13-кылымда Европада негизги жазуу материалы катары кагаз колдонулуп , 15-кылымда темирден тамгаларды немис Иоганн Гутенберг ойлоп чыгарган . Ал китеп басарда темир тамганы боекко салып пресстеп баскан. 15-кылымдын 70- жылынан тартып китеп басуу ишинде түрдүү боек
колдонула баштаган. 20-кылымдан баштап техниканын өнүгүшү менен интернетке жайгаштырылган жана компьютердин эсинде сакталуучу китеп фонддору пайда болду. Электрондук форматта жазылгын китеп электрондук китеп, ал эми аудио форматтагысы аудиокитеп деп аталат.
- Китептин түрлөрү.
Бийиктиги бир жарым метрге жеткен ,бир адам көтөрө алгыс өтө чоң жана өтө кичинекей ,почта маркасындай болгон китептер да бар.
Кыргызстанда эң алгачкы элдик китепкана 1902 –жылы 14-майда Кара-колдо ачылган. Андан бери көптөгөн заманбап китеп дүкөндөрү ачылып, ар кандай кызыктуу китеп окуу конкурстарын уюштуруп келет.
Атай кетсек биздин мектепте дагы мугалимдер, окуучулар жана кайдыгер карабаган ата-энелер тарабынан “Бир адамдан бир китеп” долбоору уюштурулуп, китепканабыз бир топ жаңы китептер менен толукталды.
Китеп жөнүндө кызыктуу маалыматтар.
- М. Горький бир минутанын ичинде 4000 миң сөз окуган.
- Сталин күнүнө эң аз дегенде 400 барак китеп окуган.
- Чубак ажы өмүрүнүн акырына чейин 7 тонна китеп окуган.
- Адам китепти жай ылдамдыкта окуган кезде көзү тез чарчайт.
- Адам китепти окуп жатканда көзү ар тарапты карап турат.
- Бальзак жарым саатта 200 барак китеп окуган.
- Адамдардын 95% жай окушат.
- Рубакин 250 миң китеп окуган.
- Напалеон бир минутада 2000 миң сөз окуган.
Азаматсыңар. Анда кийинки тапшырма, викторина суроо-жооптор болот.
Бышыктоо: Wordwall программасы аркылуу жасалган тест аркылуу сабакты бышыктоо.
Жыйынтыктоо: “Парето” диаграммасын пайдалануу менен окуучулардын жаңы теманы канчалык деңгээлде түшүнгөндүгүн анализдөө.+Бул ыкмада 7 суроонун негизинде анализдөө жүргүзүлөт.
Кыргыз элинде 7 саны чоң мааниге ээ болгон сан. Анткени кыргыздын жети ата теги, жетиге байланышкан учкул сөздөрү: Жетинин бири кыдыр, Жети өлчөп бир кес, Манастын жети осуяты, бир жумадагы жети күн,дүйнөнүн жети керемети ж.б.
Демек балдар силер сабакты абдан жакшы түшүнүпсүңөр, “Мурун чыккан кулактан кийин чыккан мүйүз озуптур” демекчи, келечекте сиздерден мыкты улан-кыздар, китепти сүйгөн, китеп окуганга кызыккан мыкты окурмандар чыгаарын ишеним менен айта алам.
Үйгө тапшырма: Ар бир окуучу бирден жомок окуп келүү.
Просмотр содержимого документа
«Китеп доордун күзгүсү»
Сабактын темасы: “Китеп – доордун күзгүсү”
Сабактын максаты:
1. Китептин пайда болуу тарыхы менен таанышышат, сырларын, кызыктуу жана пайдалуу жактарын билишет.
2. Макалдарды, учкул сөздөрдү айтып, китептин адам жашоосундагы ролун түшүнүшөт.
3. Китепке болгон кызыгуусун арттырып, китепти сүйүүгө, таза сактоого,терең билим алууга ,руханиятын өнүктүрүүгө тарбияланышат.
Кутүлүүчү натыйжа:
1. Китептин пайда болуу тарыхы менен таанышышса, сырларын, пайдалуу жактарын билишсе.
2. Макалдарды, учкул сөздөрдү айтып, китептин адам турмушундагы ролун билишсе.
3. Китепке болгон кызыгуусун арттырып, китепти сүйүүгө, урматтоого таза сактоого ,терең билим алууга ,китеп жасагандардын ,жазгандардын эмгегин баалоого тарбияланышса.
Сабактын тиби: Аралаш сабак.
Сабактын ыкмасы: Интерактивдүү метод.
Сабактын жүрүшү: Уюштуруу.
Мугалим: Саламатсынарбы балдар? Маанайыңар кандай? Сабакка кандай даярдыкта келдиңер?
Окуучулар: Саламатсызбы эжеке. Сабакка эң жакшы даярдык менен келдик.
Мугалим: Азаматсыңар балдар, бүгүн кайсыл күн?
Окуучулар: Бүгүн 23-март.
Мугалим: Азаматсыңар балдар! Туура айтасыңар.
Мугалим: Менин акылдууларым, билебиз э балдар президентибиз Жапаров Садыр Нуркожоевич тарабынан 2022-2027-жылдар аралыгында улуттук наркты сактоо жана өнүктүрүү жөнүндө улуттук прорамма бекитилди. Биз мекенибизди, улуттук наркыбызды өнүктүрүү үчүн руханий жактан өнүккөн инсан болушубуз керек, билим деңгээлибиз жогору, элибиздин тарыхын мыкты билген, башка улуттун наркын, үй-бүлөлүк баалуулуктарын жана ишенимдерин сыйлаган, башка тилдерди билген, Кыргызстандын мыкты жараны болуп өсуп барышыбыз керек. Мына ошондо гана өзүбүздүн нарк-насилибизди сактап, күчтүү мамлекетти кура алабыз.
Кана эмесе балдар бүгүнкү сабакта мекенибизди жаз алдында жашылдандыруу максатында ар бирибиз бирден көчөт эгип чыгууга аракет кылабыз. Кантип эгебиз, кайдан алабыз деген суроо ойлондуруп атабы? Азыр эки топко бөлүнөбүз жана сабакта топтор менен иштеп, акыл маданиятыбызды, күчүбүздү сынап, жарышабыз. Мен ар бир суроого туура жооп берген жана тапшырманы так аткарган топко бирден көчөт беремин. Анан сабактын акырында кайсы топ көп көчөт эккендигин санап ошого жараша баалайбыз.
Анда сабагыбыздын биринчи шартын үйгө берилген тапшырманы текшерүү менен баштайбыз.
Үй тапшырмасын суроо:
Үй тапшырмасы эмне болгон эле, балдар? Өнөрлүү өлбөйт деген темада элдик кол өнөрчүлүктөрдүн аталыштарын билип, өнөр эмгек темасындагы макалдардан жаттап келүү болгон.
Азаматтар, туура айтасы туура айтасыңар. Келгиле анда тапшырманы математика сабагына байланыштырып “Тарсия” ыкмасы аркылуу текшерип алабыз. (балдарга тарсия ыкмасындагы карточкалар берилет, андагы берилген суроолорду жооптору менен дал келтирип топтоштуруу керек.)
Баалоо иретинде топторго бирден көчөт берилет.
Жаңы темага өбөлгө түзүү. “Ийгиликтүү угарман” оюну аркылуу.
(Доскада жаңы темага байланышкан учкул сөздөр жазылган. Окуучулардын бирөөсү учкул сөздөрдү окуп, тизилген абалда турушкан досторуна айтат. Акырындагы окуучу уккан учкул сөзүн кагазга түшүрөт.)
Элдик оозеки чыгармачылык.
Жаңы тема: Баарыңар мыктысыңар. Көңүлүнөрдү слайдка бурайын. Кандай сүрөттөрдү көрүп жатасыңар? Балдар ушул сүрөттөр аркылуу сабактын темасын табууга аракет кылып көргүлөчу. (слайдтан сүрөттөр берилет, балдар сүрөттөргө карап, ой жүгүртүү менен сабактын темасын табууга аракет кылышат).
Азаматсыңар, туура жоопторду айтып атасыңар. Демек бүгүнкү сабагыбыздын темасы “Китеп –доор күзгүсү”
Менин кучтүүлөрүм, ыймандууларым бүгүнкү сабагыбызда улуу орус сынчысы, публицист Виссарион Григорьевич Белинскийдин “Китеп- доордун күзгүсү. Анын карыга да, жашка да бирдей керек” экендигин айкындаган учкул сөзүнө таянып, китеп жөнүндө кызыктуу маалыматтарды берүү аркылуу сиздердин “Ата-энелер мектебинин негиздөөчүсү” Гапыр Мадаминов агайыбыз айтмакчы “баш казаныңыздарды” пайдалуу маалыматтар менен толтурууну максат кылдым.
Кандай маалыматтарды алабыз:
Китептин пайда болуу тарыхы.
Китептин түрлөрү.
Китептер дүйнөсүнө саякат. (слайд көрсөтүлөт)
Китеп – бул маалыматты сактоонун, аны муундан-муунга өткөрүп берүүнүн бир формасы. Адамдар эң алгач таштарга жана жыгачтарга жазышкан. - Териден китеп жасашкан.
Андан кийин папирус жалбырагынан жасашкан. Цай Лунь кагазды 105 – жылы ойлоп тапкан.
Алгачкы китепти алгачкы вавилондуктар, ассириялыктар ылайдан жасашкан. Вавилондуктар китепти эң алгач ылайдан жасашкан. Ал эми кытайда алгачкы китептер бекем жипке кабатталып өткөрүлгөн жука бамбук тактачалар түрүндө болгон. Кийинчерээк кытайлар кыл калемди тушка малып жибекке жазышкан. Китеп даярдоо биздин заманга чейинки 11-кылымда Кытайда пайда болгон. 13-кылымда Европада негизги жазуу материалы катары кагаз колдонулуп , 15-кылымда темирден тамгаларды немис Иоганн Гутенберг ойлоп чыгарган . Ал китеп басарда темир тамганы боекко салып пресстеп баскан. 15-кылымдын 70- жылынан тартып китеп басуу ишинде түрдүү боек
колдонула баштаган. 20-кылымдан баштап техниканын өнүгүшү менен интернетке жайгаштырылган жана компьютердин эсинде сакталуучу китеп фонддору пайда болду. Электрондук форматта жазылгын китеп электрондук китеп, ал эми аудио форматтагысы аудиокитеп деп аталат.
Китептин түрлөрү.
Бийиктиги бир жарым метрге жеткен ,бир адам көтөрө алгыс өтө чоң жана өтө кичинекей ,почта маркасындай болгон китептер да бар.
Кыргызстанда эң алгачкы элдик китепкана 1902 –жылы 14-майда Кара-колдо ачылган. Андан бери көптөгөн заманбап китеп дүкөндөрү ачылып, ар кандай кызыктуу китеп окуу конкурстарын уюштуруп келет.
Атай кетсек биздин мектепте дагы мугалимдер, окуучулар жана кайдыгер карабаган ата-энелер тарабынан “Бир адамдан бир китеп” долбоору уюштурулуп, китепканабыз бир топ жаңы китептер менен толукталды.
Китеп жөнүндө кызыктуу маалыматтар.
М. Горький бир минутанын ичинде 4000 миң сөз окуган.
Сталин күнүнө эң аз дегенде 400 барак китеп окуган.
Чубак ажы өмүрүнүн акырына чейин 7 тонна китеп окуган.
Адам китепти жай ылдамдыкта окуган кезде көзү тез чарчайт.
Адам китепти окуп жатканда көзү ар тарапты карап турат.
Бальзак жарым саатта 200 барак китеп окуган.
Адамдардын 95% жай окушат.
Рубакин 250 миң китеп окуган.
Напалеон бир минутада 2000 миң сөз окуган.
Азаматсыңар. Анда кийинки тапшырма, викторина суроо-жооптор болот.
Бышыктоо: Wordwall программасы аркылуу жасалган тест аркылуу сабакты бышыктоо.
Жыйынтыктоо: “Парето” диаграммасын пайдалануу менен окуучулардын жаңы теманы канчалык деңгээлде түшүнгөндүгүн анализдөө.+Бул ыкмада 7 суроонун негизинде анализдөө жүргүзүлөт.
Кыргыз элинде 7 саны чоң мааниге ээ болгон сан. Анткени кыргыздын жети ата теги, жетиге байланышкан учкул сөздөрү: Жетинин бири кыдыр, Жети өлчөп бир кес, Манастын жети осуяты, бир жумадагы жети күн,дүйнөнүн жети керемети ж.б.
Демек балдар силер сабакты абдан жакшы түшүнүпсүңөр, “Мурун чыккан кулактан кийин чыккан мүйүз озуптур” демекчи, келечекте сиздерден мыкты улан-кыздар, китепти сүйгөн, китеп окуганга кызыккан мыкты окурмандар чыгаарын ишеним менен айта алам.
Үйгө тапшырма: Ар бир окуучу бирден жомок окуп келүү.
№34 Н. И. Мешков атындагы жалпы орто билим берүүчү мектеби
Тарбиялык сабактын темасы:
“5-май конституция күнү”
Класс жетекчи: Таалайбек кызы Марипат.
2022-2023-окуу жылы
4
19
261 960 
