Қазақстандағы білім беру жүйесіндегі өзгерістер енгізудің қажеттілігі. Қазіргі заманғы Қазақстандағы жаңа білім беру жүйесін қалыптастыру

ҚР Білім және ғылым министрлігі

Халел Досмұхамедов атындағы АтМУ

Қазақстандағы білім беру жүйесіндегі өзгерістер енгізудің қажеттілігі. Қазіргі заманғы Қазақстандағы жаңа білім беру жүйесін қалыптастыру

Баймағамбетов Ерлан Русланұлы

Жоспар

• ҚР Президентінің “Рухани жаңғыру” мақаласы
• Білім берудегі үш тұғырлы тіл саясаты
• Білім берудегі латын қарпіне көшу
• Білім беру жүйесі туралы түсінік
• Елбасының Ұстаз жалақысын көтеру тапсырмасы
• Білім берудегі педагогикалық мониторинг жасау
• Ұлттық тәрбие беру
• Білім беру жүйесін ақпараттандыру
• Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты
• Қазіргі заманғы білім беру жүйесінің жаңашылдығы
• 12 жылдық білім беру
• Оқыту технологиясы
• Жоғары білім берудегі инновациялық процестердің қарқынды өрлеуі
• Ұстаздарға қойылатын талаптар
• Білім беру жүйесіндегі жаңа ақпараттық технологиялар

Ұлттық тәрбие – рухани жаңғырудың негізі

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында «Біз жаңғыру жолында бабалардан мирас болып, қанымызға сінген, бүгінде тамырымызда бүлкілдеп жатқан ізгі қасиеттерді қайта түлетуіміз керек» деп айтылған. Біздің университеттің тәрбие жұмыстарының негізгі мақсаты: рухани дүниесі бай, денсаулығы мықты, азаматтылығы гуманизммен ұштасқан, инновациялық, әлеуметтік-мәдени өзгерістерге қабілетті XXI ғасырға лайықты, тұлғаның патриоттық сана-сезімін қалыптастыру мен дамытуға жағдайлар жасау.  

ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Жолдауында мұғалімдердің жалақысын 30-50 %-ға көбейтуді тапсырды

• «2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап мұғалім мәртебесін арттыру мақсатымен білім берудің жаңартылған мазмұнына көшкен ұстаздардың лауазымдық жалақысын 30 %-ға көбейтуді тапсырамын», - деді Мемлекет басшысы.
• Жаңартылған мазмұн дегеніміз – халықаралық стандарттарға сай келетін және Назарбаев зияткерлік мектептерінде бейімделуден өткен заманауи оқу бағдарламалары.
• Мұндай жаңашылдық балаларға қажетті функционалдық сауаттылық пен сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дарытады.

Мұғалім - өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, ал оқуды, ізденуді тоқтатқанмен оның мұғалімдігі де жойылады. К.Д.Ушинский.

Елбасымыздың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Халқына Жолдауында: “Тілдердің үштұғырлығы мәдени жобасын кезеңдеп жүзеге асыруды қолға алуды ұсынамын. Қазақстан бүкіл әлемге халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар - қазақ тілі - мемлекеттік тіл, орыс тілі - ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі - жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі»,– деген болатын. Қазір күлі әлем ортақ тіл – ағылшын тілінде ақпарат алмасады. Ақпараттар ағымы қарқынды дамыған сәтте көштен қалып қоймау керек. Мұғалімдер үшін ең басты мәселе бұл тіл деңгейі мен оқыту әдісінің орнықты болмауы. Яғни, толық жетілмеген немесе ізденіссіз жасалған әдіс бұл жерде қиындық туғызады. Назарбаев Зияткерлік мектебінің мұғалімдері тілді тез меңгеру үшін CLIL (Content and Language Integrating Learning) және “Team teaching” әдістерін қолдануға кеңес берді. CLIL – бұл кезде сабақ немесе сабақтың бір бөлігі тілді тез үйрену мақсатында өзге тілде өткізлетін арнайы әдіс.

Қазақстан Президенті бұл реформа басқа тілдердің дамуына нұқсан келтірмей, азаматтардың құқықтарын бұзбауға тиіс екеніне ерекше тоқталды. - Қазақ тілінің латын қарпіне көшуі орыс тілді азаматтардың құқықтарын, орыс тілі мен басқа да тілдердің мүмкіндіктерін шектемейді. Орыс тілінің кирилл қарпінде қолданылуы өзгеріссіз қалады. Ол бұрынғыдай қызмет атқара беретін болады. Жаңа әліпбиге көшу қазақ тілін меңгеруді жеңілдетеді, - деді Нұрсұлтан Назарбаев. Елбасы латын қарпіне көшу күрделі үдеріс екенін, сондай-ақ оның мақсаты тілімізді дамыту және оны әлемдік ақпараттық кеңістікке шығару үшін жағдай жасау болып табылатынын атап өтті. Бұдан бөлек, Мемлекет басшысы жаңа әліпбиді білім беру жүйесіне енгізу үшін мұғалімдер мен әдістемелік базаны дайындау қажеттігін айтып, Үкіметке оны кезең-кезеңімен енгізу жөніндегі жоспар әзірлеуді тапсырды. Соңында Нұрсұлтан Назарбаев қазақ әліпбиін реформалауға қолдау білдіріп, оны іске асыруға белсенді атсалысқан барша қазақстандықтарға, ғалымдар мен тілтанушыларға алғыс айтты.

№ 1 Білім беру жүйесі

• Білім беру жүйесі  - сабақтастығы бар білім беру бағдарламалары мен әр түрлі деңгей мен бағыттағы мемлекеттік білім беру стандарттары жүйесінің, оларды әртүрлі ұйымдастыру құқықтық формадағы, типтегі және түрдегі білім беру мекемелерінде іске асырушы тармақтардың, сонымен бірге білім беруді басқару органдары жүйесінің жиыны.

«Қазақстан-2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында «Білім және кәсіби машық - заманауи білім беру жүйесінің, кадр даярлау мен қайта даярлаудың негізгі бағдары. Бәсекеге қабілетті дамыған мемлекет болу үшін біз сауаттылығы жоғары елге айналуымыз керек. Барлық жеткіншек ұрпақтың функционалдық сауаттылығына да зор көңіл бөлу қажет»

Елбасы Н.Ә.Назарбаев

№ 2

Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман дайындау. Мектеп – үйрететін орта, оның жүрегі - мұғалім. Ізденімпаз мұғалімнің шығармашылығындағы ерекше тұс - оның сабақты түрлендіріп, тұлғаның жүрегіне жол таба білуі. Ұстаз атана білу, оны қадір тұту, қастерлеу, арындай таза ұстау - әр мұғалімнің борышы. Ол өз кәсібін, өз пәнін , барлық шәкіртін , мектебін шексіз сүйетін адам.Өзгермелі қоғамдағы жаңа формация мұғалімі – педагогикалық құралдардың барлығын меңгерген, тұрақты өзін-өзі жетілдіруге талпынған, рухани дамыған, толысқан шығармашыл тұлға құзыреті.Жаңа формация мұғалімі табысы, біліктері арқылы қалыптасады, дамиды. Нарық жағдайындағы мұғалімге қойылатын талаптар : бәсекеге қабілеттілігі, білім беру сапасының жоғары болуы, кәсіби шеберлігі, әдістемелік жұмыстағы шеберлігі.

Осы айтылғандарды жинақтай келіп, жаңа формация мұғалімі- рефлекцияға қабілетті, өзін-өзі жүзеге асыруға талпынған әдіснамалық , зерттеушілік, дидактикалық - әдістемелік, әлеуметтік тұлғалы,коммуникативтілік, ақпараттық және тағы басқа құдыреттіліктердің жоғары деңгейімен сипатталатын рухани- адамгершілікті, азаматтық жауапты, белсенді, сауатты, шығармашыл тұлға.

Нәтижеге бағытталған білім моделі мен басқарудың жаңа парадигмасы аясында жекелеген ұғымдар мен нормаларды және тиімді педагогикалық технологияларды меңгеру үшін педагогтардың кәсіби мәдениетін дамытуға бағытталған оқу қажеттіліктері туындылап отыр.

№ 3 Білім беру үрдісіндегі жаңа ақпараттық технологиялар

Бүгінгі заман талабы білім беру жүйесінің алдына жаңа міндеттер қойып отыр. Өркендеп бара жатқан əлемдік мəдениетпен иық теңестіре алатын ел болу үшін ұлттық рухтағы қағидалары мен əлемдік білім беру технологияларын ұштастыра қолдану қажеттігі туындап отыр. Қазіргі білім берудің стратегиялық мақсаты өз жауапкершілігін сезіне алатын, өздігінен əрекет етуге қабілетті, барлық істе сауатты (іскер) тұлғаны тəрбиелеуді қамтамасыз ету болып табылады. Сондықтан қазіргі білім беру жүйесінде жаңа технологияларды енгізу күннен күнге басты талапқа айналып, осы əдістерді жетілдіре түсу қажеттігі күшейіп келеді.

Мəдениетті қоғамның қазіргі кезеңі ақпараттандыру үрдісімен сипатталады. Қоғамды ақпараттандыру дегеніміз — глобалды əлеуметтік процесс. Қазіргі қоғамды ақпараттандыру үрдісінің бағыттарының бірі білім беруді ақпараттандыру болып табылады. Білім беруді ақпараттандыру — бұл білім беру ортасын оқытудың, тəрбиенің психологиялық-педагогикалық мақсаттарына бағытталған ақпараттық технологияларды қолайлы пайдалану мен өңдеу тəжірибесімен жəне əдістемесімен қамтамасыз ету процесі.

Əлемдегі технологиялық даму тұрақты технологиялық жаңару есебінен қоғамның дамуы деп түсіндіріледі. Қазіргі заманғы ақпараттық қоғам оның мүшелерінің ақпараттық технологияларды қолдануға дайын болуларын талап етеді.

Білім мен техниканың дамуымен жаңа технологиялар пайда болды, мысалы, орасан зор оқыту ресурстары бар электрондық, ақпараттық. Сол кезде пайда болатын сапалық өзгерістер үйреншікті оқыту процесі дəстүрлі əдістемелермен, оқыту құралдарымен жəне сонымен бірге оқытушының жеке қабілеттерімен шектелмейтінін көрсетеді. Жаңа техникалық, ақпараттық, полиграфиялық, аудиовизуалды құралдар пайда болып жатыр. Ол құралдардың білім беру процесіне белгілі бір өзгешеліктерді енгізе отырып, сол процестің ажыратылмайтын компоненттері болатын өзіндік əдістемелері бар.

Білім беру үрдісіндегі жаңа ақпараттық технологиялар

• «E-learning» электрондық оқыту
• Мақсаты:
• Білім беру процесінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету.
• Міндеті:
• Оқу процесін автоматтандыруды енгізу үшін жағдай жасау.
• Нысаналы индикатор:
• Білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесі қолданылады (2015 жылы – 50 %, 2020 жылы – 90 %).

• Білім беру менеджменті
•   Мақсаты:
• Білім беруді басқарудың мемлекеттік-қоғамдық жүйесін қалыптастыру.
• Міндеттері:
• 1. Білім берудегі менеджментті жетілдіру, оның ішінде корпоративтік басқару принциптерін енгізу, білім беруде мемлекеттік-жеке әріптестік жүйесін қалыптастыру.
• 2. Білім беруді дамытудың мониторинг жүйесін жетілдіру, оның ішінде халықаралық талаптарды ескере отырып, ұлттық білім статистикасын құру.

Инклюзивті білім  жүйесін дамыту

• 2020 жылға қарай мектептерде мүгедек балалар үшін көтергіш жабдықтар, пандустар, санитарлық бөлмелерде арнайы құралдар орнату, тұтқалармен, арнайы парталармен, үстелдермен және басқа да арнайы компенсаторлық құралдармен жарақтандыру арқылы «кедергісіз аймақтар» құрылады.
• 3030 мектепте мүмкіндіктері шектеулі балаларды оқытуға және тәрбиелеуге тең қол жеткізу үшін жағдайлар жасалады (мектептерде педагог-дефектологтардың, балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің, арнайы жеке техникалық және компенсаторлық құралдардың болуы).

• 2015 жылға қарай аталған міндетті шешу үшін:
• мүмкіндіктері шектеулі балаларды біріктіріп оқытудың модульдік бағдарламалары;
• мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім беретін ортада біріктіріп оқыту ережесі әзірленеді, түрлі кемістігі бар балалар үшін бірігу нысандары анықталады;
• мүгедек балаларға қашықтықтан білім беруді ұйымдастыру қағидалары әзірленеді.

Мектептегі тамақтану

• 2011 жылдан бастап облыстардың, Астана және Алматы қалаларының білім беру органдарының жанынан мектепте тамақтануды ұйымдастырудың, оның ішінде білім беру ұйымдарының білім алушылары мен тәрбиеленушілерінің тамақтану сапасы мен қауіпсіздігінің мониторингі бойынша ведомствоаралық сарапшы топтар құрылады.
• Мектеп оқушыларын тегін тамақтанумен қамту көрсеткіші барлық деңгейдегі әкімдер рейтингін бағалауға енгізіледі: 2012 жылы – табысы аз отбасылардан шыққан оқушыларға, 2020 жылы – бастауыш және мектепалды сыныптар оқушыларына.

• 2015 жылға қарай табысы аз отбасы оқушыларының 100 %-ы және                    2020 жылға қарай мектептердің бастауыш және мектепалды сыныптар оқушыларының 100 %-ы ыстық дәруменд ірілген тамақпен тегін қамтамасыз етіледі.
• 2020 жылға қарай орта жалпы білім беретін ауыл мектептерінің                     100 %-ында күрделі жөндеуден өткен және жаңа жабдықтармен жарақтандырылған толық кезеңдік асхана жұмыс істейтін болады.
• 2020 жылға қарай мектептің барлық оқушысы мектептерде стационарлық су тазартқыштар, спенсерлер, диспенсерлер  және басқа да құралдар орнату арқылы экологиялық таза ауыз сумен қамтамасыз етіледі.

" Жаманнан жарты қасық ас қалар". Десе де ата-аналар мектептегі тамақтың 60-70 пайызының тіпті мал екеш мал жемейтіндей дәмсіз деп шулап жатады. Бәріне бірдей топырақ шашпасақ та, дауға ұласқан оқиғалар көп. Неге? Тағамның сапалы пісірілуін кім қадағалайды? Қабылданған қаулыға сай мектептегі ас мәзірі қандай болу керек?

Елімізде мектеп жасындағы балалар арасында ас қорыту жүйесі ауруларының көбейгеніне назар аударған жөн. 14 жасқа дейінгі жасөспірімдердің 21,5 пайызы, яғни әрбір бесінші жас жеткіншек артық салмақтың зардабын тартып отыр. Оның бәрі дұрыс тамақтанбағаннан туындап отырған мәселе екенін мамандар алға тартады.

Сондай-ақ, мектепте тағам рационы бойынша бірыңғай стандарттың енгізілгеніне екі жыл болса да, ол туралы оқушы түгілі ата-ана білмейді. Төрт апталық ас мәзірі туралы не білеміз? Іздедік. Таптық. Әуелі өзгерістерді шолып өтейік.

Батыс Қазақстан, Атырау, Астана қалаларының бастауыш сынып оқушылары тегін тамақтана алады. Ата-ана баласының қандай тағам жегенін біліп отырады.

Өмір бойы оқу

• Өмір бойы оқу білім алудың барлық деңгейінде адамның білім алуға деген қажеттіліктерін қанағаттандырудың түрлі мүмкіндіктерін жасау есебінен жүзеге асырылады.
• 2020 жылға қарай өмір бойы оқу үшін жасына, білімі мен кәсіби біліктілік деңгейіне қарамастан жағдайлар жасалатын болады.

• Мақсаты:
• Өмір бойы білім алу жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету.
•   Міндеті:
• Баршаға арналған білім, өмір бойы білім алу үшін жағдай жасау.
•   Нысаналы индикатор:
• Барлық жастағылар үшін білім берудің әртүрлі нысандары мен типтерін енгізу.

Тәрбие жұмысы және жастар саясаты

• Нысаналы индикатор:
• Жастар саясаты саласындағы іс-шараларды іске асыруға белсенді қатысатын жастардың олардың жалпы санынан үлесі (2015 жылы – 27 %,                     2020 жылы – 55 %).
•  
• Жастар саясатын іске асыру қазақстандық патриотизмді, рухани-адамгершілік мәдениетті тәрбиелеу, ұлттық сәйкестікті қалыптастыру негізінде жүзеге асырылады.

Мақсаты:

• Жастардың бойында белсенді азаматтық ұстанымды, әлеуметтік жауапкершілікті, отансүйгіштік сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру.
•   Міндеті:
• Жастарды отансүйгіштікке тәрбиелеу және олардың азаматтық белсенділігін, әлеуметтік жауапкершілігін және әлеуетін ашу тетіктерін қалыптастыру жөніндегі шаралар кешенін іске асыру.
•  

Болжамды қаржы шығындары (күрделі және ағымдағы)

• 2011 жылы – 59,7 млрд. теңге;
• 2012 жылы – 62,3 млрд. теңге;
• 2013 жылы – 52,8 млрд. теңге;
• 2014 жылы – 145,9 млрд. теңге;
• 2015 жылы – 140,4 млрд. теңге.
• Бағдарламаның іс шараларын жергілікті бюджеттен қаржыландыру  жыл сайын тиісті жергілікті бюджеттерден білім беру жүйесін дамытуға бөлінетін қаражат шеңберінде жүзеге асырылатын болады.
• *2011 – 2015 жылдарға арналған Бағдарламаны қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық бюджетті бекіту кезінде нақтыланатын болады.

• Шығын құрылымында АКТ мен электрондық оқытуды дамытуға,    3 ауысымды және апатты жағдайдағы мектептердің орнына бейіндік, «Назарбаев зияткерлік мектептерін» салуға, жетекші ЖОО-ларға шетелдік ғалымдар мен консультанттарды тартуға, магистратура мен докторантураға  қабылдау бойынша мемлекеттік білім беру тапсырысына шығындар басым.
• Бағдарламаның бірінші кезеңін республикалық бюджеттен қаржыландырудың қосымша көлемі 461,1* млрд. теңгені құрайды, оның ішінде:

Қазіргі заманғы білім беру жүйесінің жаңашылдығы

Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы бүгінгі басты міндеттерінің бірі– жастарға терең білім беру. Ал, оның негізі техникалық және кәсіптік білім берудің оқыту үрдісін жақсартуға жаңа технологияларды енгізу болып табылады. Оқу тәрбие үрдісіне жаңа инновациялық әдіс тәсілдерді енгізу оқушылардың білімге деген қызығушылығын, талпынысын арттырып өз бетімен ізденуге шығармашылық еңбек етуге жол салады. Оқушылар терең де жүйелі білім және әдістемелік тәсілдерді жетік меңгерген болуы тиіс. Пәндерді оқытуда тиімді әдіс – тәсілдерді пайдалана отырып, сабақты қызғылықты да тартымды өткізу мұғалімнің шеберлігіне байланысты. Қoғaм дaмығaн сaйын, бaрлық құрылым бiргe дaмиды.  Қазіргі таңда кәсіптік және технологиялық білім беру үрдісінде кеңінен қолданылып жүрген бірнеше инновациялық технологияларды атап көрсетуге болады.

Қазақстан Республикасының 12 жылдық білім бер

Қазақстан Республикасының 12 жылдық білім беру тұжырымдамасында педагог кадрлардың кәсіби - тұлғалық құзыреттілігін қалыптастыру басты мақсат екендігін атай келе, 12 жылдық білім беруде педагог төмендегідей құзыреттіліктерді игеруі міндетті деп көрсетілген.

Арнайы құзыреттілік- өзінің кәсіби дамуын жобалай білетін қабілеті.

Әлеуметтік құзыреттілік- кәсіптік қызметімен айналысу қабілеті.

Білім беру құзыреттілігі - педагогикалық және әлеуметтік психологияның негііздерін қолдана білу қабілеті.

Жылдар

2015 – 2016

Оқытудың 12 жылдық бағдарламасы бойынша

Оқытудың 11 жылдық бағдарламасы бойынша

1,5,11

2016 – 2017

2017 – 2018

2,3,4,6,7,8,9,11

1,2,5,6,11,12

2018 – 2019

3,4,7,8,9

1,2,3,5,6,7,11,12

2019 – 2020

4,8,9

1,2,3,4,5,6,7,8,11,12

9

1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,12

Білім беру жүйесіндегі инновациялық технологиялар

• • проблемалық оқыту;
• • дамыта оқыту;
• • деңгейлеп оқыту;
• • дәстүрлі оқыту;
• • модульдік оқыту
• • сұрақ-жауап ойындары;
• • цифрлық білім беру ресурстары.

ЖОО білім берудегі инновациялық үдерістердің қарқынды өрлеуі

Нәтижеге бағыттылған нысандар:

Нәтижеге бағытталған сабақ:

• іскер ойын;
• сабақ- лекция;
• сабақ –консультация;
• тақырыптық есеп сабақ;
• семинар сабақ;
• конференция;
• дебат сайыс

• өз бетімен, шығармашылықпен жұмыс істеуін қадағалау;
• үй тапсырмасын тексеру;
• бақылау жұмыстары;
• тақырыптық есеп;
• деңгейлік тапсырмалар;
• тоқсандық қорытынды;
• ҰБТ көрсеткіштері;
• Олимпиада нәтижесі;
• Пікірсайысқа қатысу.

• «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» технологиясы несімен өзіне баурап алды:
• кез келген ұстазға сапалы сабақ беруге мүмкіндік беретіндігімен;
• оқыту мен ұйымдастырудың тиімді əдістерінің көптігімен. Бұл бағдарламада жүзге тарта стратегия бар екені белгілі. Сол əдіс-тəсілдерді жақсылап игеріп, ішінен қажеттілерін таңдау арқылы əр сабақтың мақсат-міндеттерін тиімді де оңтайлы жолмен жүзеге асыруға мүмкіндік мол.
• «Сын тұрғысынан ойлауды дамыту» бағдарламасының өзге бағдарламалардан ерекшеліктері;
• сын тұрғысынан ойлау сабақтарының алғышарттары.

  Оқыту әдіс-тәсілдері:

     Орта білім беру құндылықтары: қазақстандық отансүйгіштік және азаматтық жауапкершілік; құрмет; ынтымақтастық; еңбек және шығармашылық; ашықтық; өмір бойы білім алу.

     Тұлғалық-бағдарланған тәсіл— педагогтің назарын оқушы тұлғасының тұтастығына, оның тек ақылойы, азаматтық жауапкершілік сезімінің ғана емес, сондай-ақ эмоционалдық, эстетикалық, шығармашылық нышандары мен даму мүмкіндіктерімен қоса рухани дамуы туралы қамқорлыққа шоғырландыруды көздейді.

     Жүйелік-әрекетті тәсіл— оқу-тәрбие үдерісінде оқушының өз бетінше білім алуына бағытталып, осы мақсатта мұғалімнің тиімді іс-әрекеттің түрлі формаларын қолдануын көздейді.

     Коммуникативтік тәсіл-бірінші кезекте оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын дамытуға, қарастырып отырған мәтін, қатысып отырған әңгіме мазмұнын түсініп, туындаған жағдаятқа сәйкес тілді қолданып үйренуге бағытталған.

     Интегративтік тәсіл-оқу үдерісін жобалау және өткізу кезінде әр түрлі оқу пәндерінің мазмұнын өзара кіріктіру есебінен оқушыда әлемнің тұтас бейнесін қалыптастыруға жәрдемдеседі.

     Зерттеу тәсілі — зерттеушілік әрекет дағдыларын дамытуға, ғылыми таным әдістерімен танысуға жәрдемдеседі, оқушыларда танымдық қызығушылық қалыптастырады.

     Интербелсенді әдіс– үйретуші мен үйренушілердің өзара әрекеттесуін оқытудың негізі деп танитын және сондай қатынасқа жағдай жасайтын әдістер. (inter – аралық, бiрнеше, action- әрекет дегендi бiлдiредi) Өзара әрекеттестiк әдетте, белгiлi бiр мәселенi шешу, ол шешiмнiң тиiмдiлiгi Бiз оқытуды және бiлiм берудi, егер сабақ барысында мұғалiм мен оқушы арасында өзара әрекеттестiктiң жоғары деңгейiне қол жеткiзсе, «интерактивтi” деп атаймыз. Интерактивтi сөзi – ағылшын тiлiнен аударғанда туралы әңгiмелесу, талқылау түрiнде өтедi.

Мектепішілік сапа қызметінің (бұдан әрі – МІСҚ) жұмысы оқудың барлық сатысында білім беру процесінің сапасы туралы нақты объективті ақпаратты қамтамасыз етуді және басқарушылық ақпараттық ағымдарды реттеуді көздейді. Білімді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға бағытталған МІСҚ басқарушылық, ашықтық және ынтымақтастық қағидаттарының негізінде әрекет етеді. Басқарушылық қағидаты білім сапасын қамтамасыз ету үшін МІСҚ барлық компоненттерін: мақсаттарын, мазмұнын, нысандарын, нәтижесін жобалауды білдіреді. Ашықтық қағидаты мектеп қоғамдастығының мектебіміздің білім беру стратегиясын мектеп сайты, Күнделік, ата-аналар қоғамдастығымен кездесулер арқылы іске асыру барысы туралы хабардарлығымен қамтамасыз етіледі. Ынтымақтастық қағидаты оқушылар мен ата-аналар қоғамын білім беру қызметін бағалауға тарту арқылы іске асырылады.

Ұстаздарға  қойылатын талаптар: бәсекеге қабілеттілігі, білім беру сапасының жоғары болуы, кәсіби шеберлігі, әдістемелік жұмыстағы шеберлігі. Осы айтылғандарды жинақтай келіп, ұстаз — рефлекцияға қабілетті, өзін-өзі жүзеге асыруға талпынған әдіснамалық, зерттеушілік, дидактикалық-әдістемелік, әлеуметтік тұлғалы, коммуникативтілік, ақпараттық және тағы басқа құзыреттіліктердің жоғары деңгейімен сипатталатын рухани-адамгершілікті, азаматтық жауапты, белсенді, сауатты, шығармашыл тұлға  болу керек деп тұжырымдауға болады.Бұл бағытта  мектеп ұстаздарының біліктілігін арттыру  -басты мақсат болып табылады.

Қазақ   баласының бойында Абай  атамыз айтқандай, «Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы  жүрек болуы - өмір сүрудің басты заңдылығы болса, ол үш қасиетті шәкірттердің бойына сіңіру-  ұстаздардың міндеті екені даусыз.

Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау сабақтарында мына мəселелерге назар аударылады:

• Сабақты белсенді өткізіп, əр баладан еркін жауап алуға жағдай жасау.
• Сенімділікке тəрбиелеу үшін баланың жауабын санмен бағаламау.
• Қиялын дамыту үшін «менің ойымша» деген жауапқа дағдыландыру.
• Əр түрлі жауапқа бірдей қарау, жақсысын мадақтап, нашарын сынамау.
• Тіл байлығын дамыту үшін, қалайда жауапты соңына дейін тыңдау.
• Жауап беруге тілек білдірмеген баланы өз еркінсіз, қинап сұрамау.
• Баланың дүниетанымының кеңіп, рухани өсуіне жағдай жасау.
• Жеке тұлға ретінде «мен» деген рөлін көтеру, өз пікірін қалыптастыру.

• Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың бірі — Интернет. Интернет оқу үрдісін жеңілдетіп, сабақты қызықты, əрі тиімді ұйымдастыруға, оқу-білім сапасын көтеру үшін көптеген мүмкіндіктер береді:
• сұраныс бойынша ақпарат алу;
• Интернет тараптарында берілген пəн бойынша тапсырмалар мен жаттығулар орындау;
• пəн бойынша əр деңгейде тест жұмыстарын ұйымдастыру;
• сабақ тақырыбына байланысты ақпарат көздерін табу;
• тақырыптық жобалар дайындау;
• шетел авторларының шығармаларымен танысу;
• электронды сөздіктерді қолдану;
• электронды пошта арқылы шетелдіктермен хат алмасу;
• аудио-, бейнематериалдар қолдану.

ҚОРЫТЫНДЫ

Оқу процесінде жеке тұлғаның білікті маман етуге бағытталған оқыту тәсілдерін озық тәжірибемен сабақтастыру бүгінде күн тәртібіне шықты. Өйткені,белгілі бір оқу орнын бітіріп шыққан түлектің алған білімі жұмыс берушінің талабымен сәйкес келе бермейді. Ақыры, сол маманға мұқтаж болып отырған жұмыс беруші жас кадрды қайтадан даярлап, оқытуға мәжбүр. Бесаспап жұмысшы мамандар даярлау – бүгінгі күннің басты мәселесі. Сондықтан да кәсіптік білім беру саласында студенттерді кәсіби мамандыққа үйрету және тәрбиелеуде өндірістік оқыту шеберлері педагог болып саналады. Оқу процесін жетілдіру, оқушылардың қазіргі кезеңдегі технологиялық процестерді меңгеруі үшін өндірістік оқытуда көптеген инновациялық әдәстерді тиімді қолдана отырып, мамандығын жақсы меңгерген, білімін әрі қарай жетілдіріп отыратын білікті де, білімді кәсіби мамандар даярлауға әбден болады деп есептеймін.

Қазақстан әлемнің тиімді дамып келе жатқан елдерінің қатарына қосылу міндетін алға қойып отыр. Оның негізгі инновациялық экономиканы құруда, яғни ұлттық инновациялық жүйені қалыптастыру арқылы мүмкін болады. Білім жер бетіндегі миллиардтаған адам баласының негізгі іс-әрекетіне айналды. Білімнің қоғам өміріндегі рөлі мен орны, оның әлеуметтік функциялары мен міндеттері, мәселелері мен қарама- қайшылықтары, оны дағдарысты жағдайдан шығарудың және маңызды мәселелерін шешудің тәсілдері білім саласын зерттейтін педагогика ғылымының әдіснамасын, оның ішінде білім мен тәрбиенің әдіснамасын түбегейлі қайта қарау міндеті бүгінгі таңда маңызды мәселе болып табылады. Сондықтан білімді құндылық ретінде қарастыру басты міндеттердің біріне айналуда.

Әдебиеттер

• http://www.akorda.kz/kz/events/akorda_news/press_conferences/memleket-basshysynyn-bolashakka-bagdar-ruhani-zhangyru-atty-makalasy «рухани жаңғыру» Елбасының халыққа жолдауы
• Ишанғалиева   А.М.  Құзыреттілік — білім мен мүмкіндіктің бірігуі // Шетел тілін оқыту əдістемесі. — — № 2. — 34-б.
• Бабаев С., Қазиева К.  Педагогикалық инновациялар мен педагогикалық озат технологиялар — талапшаң мұғалім еншісі // Бастауыш мектеп. — 2011. — № 4. — 25-б.
• Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə.Назарбаевтың «Əлеуметтік-экономикалық жаңғырту — Қазақстан дамуының басты бағыты» атты халыққа жолдауы // Егемен Қазақстан., 2012. — № 41–42 (27114). — 28 қаңт.
• Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы // Қазақстан мұғалімі. — 1999. — 23 шілде. — 2–5-б.
• Полат Е.С.  Интернет на уроках иностранного языка // Иностранные языки в школе. — 2001. — № 3. 
• Государственная программа развития образования в Республике Казахстан на 2011-2020 годы /  www.edu.gov.kz/ru/zakonodatelstvo
• Об особенностях преподавания основ наук в общеобразовательных организациях (в том числе, реализующих инклюзивное образование) Республики Казахстан в 2014-2015 учебном году. Инструктивно-методическое письмо. – Астана: НАО им. И. Алтынсарина, 2014. – 181 с. http://www.edu.gov.kz/sites/default/files/mon_rk_imp_2014-2015_gg._rus_.doc
• Пригожин А.И. Нововведения: стимулы и препятствия (социальные проблемы инноватики). – М.: Политиздат, – 271 с.
• Медведев В.П. Инновации как средство обеспечения конкурентоспособности организации. – М.: Магистр, – 159 с.
• Исследовательские университеты США: механизм интеграции науки и образования / под ред. проф. В.Б. Супяна. – М.: Магистр, 2009. – 399 с.
• Кервенова М.М., Абенова К.М. Білім беру жүйесі   Білім беру   Технология Қарағанды университетiнiң хабаршысы

• Назар салып тыңдағандарыңызға алғыс білдіреміз!