Կարմիր ջրիմուռների կառուցվածքային առանձնահատկությունները

ԿԱՐՄԻՐ ՋՐԻՄՈՒՌՆԵՐԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ (ԿԵՆՍԱԲԱԶՄԱԶԱՆՈՒԹՅՈՒՆ) ԱՌԱՐԿԱՅԻ ԲՈՒՀԱԿԱՆ ԴԱՍԸՆԹԱՑՈՒՄ

Ջրիմուռները (լատ.՝ Algae),հիմնականում ստորակարգ, ավտոտրոֆ սննդառություն, քլորոֆիլ պարունակող բույսերի էկոլոգիական խումբ են, որոնց գերակշռող մասը տարածված է և բնակվում է ջրային, խոնավ միջավայրում, որտեղ նրանք կազմում են բուսական զանգվածի հիմնական մասը։ Ջրիմուռները հարմարված են ցամաքային կյանքին, հանդիպում են հողում, ծառերի կեղևի վրա։ Ջրիմուռները, որպես էկոլոգիական խումբ համախմբված են ըստ իրենց ապրելակերպի։ Բաժինները տարբերվում են՝

• պիգմենտների հավաքակազմով,

• պաշարանյութերով,

• մտրակային ապարատի կառուցվածքով,

• քրոմատոֆորի կառուցվածքով

Ջրիմուռների կարևոր բաժիններից է՝ կարմիր ջրիմուռները:

Նրանք հիմնականում տարածված են մերձարևադարձային ծովերում, ապրում են մեծ խորություններում և կլանում են 100−200 մ և ավելի խորը թափանցող արևի կապտականաչ, կանաչ և դեղին ճառագայթները:

Հայտնի է 600 ցեղ, 3750 տեսակ։

Կարմիր ջրիմուռները հիմնականում համարվում են ծովային , ջրային և խոնավ ապրելակերպ ունեցող կենսաձևեր , օրագանիզմներ , միաժամանակ նրանք կարող են բնակվել քարերի, խխունջների, և այլ ջրիմուռների վրա: Լինում միաբջիջ, գաղութային, բազմաբջիջ, սակայն համակեցություններում դոմինանտում են բազմաբջիջ ձևերը: Կարմիր ջրիմուռներո առանձնահատկությունը կայանում է նրանում, որ սրանց բջիջները բացի կարոտինից, քսանտոֆիլից և քլորոֆիլից` պարունակում են երկու լրացուցիչ պեգմենտներ` ֆիկոցիան և ֆիկո իտրին: Հիմնական պաշարվող նյութը կարմիր ջրիմուռների մոտ հանդիսանում է ֆլորիդոսիդը: Ֆլորիդոսիդը հանդիսանում է ածխաջրածին : Այն մոլեկուլ է, որը հատուկ է կարմիր ջրիմուռներին : Այն ֆոտոսինթեզով ածխածնի ամրության հիմնական արդյունքն է եւ կարող է օգտագործվել ավելի ուշ մակրոմոլեկուլների սինթեզի համար:

Բույսի վեգետատիվ մարմինը կարող է ներկայացված լինել թելիկների պարզ և բարդ համակարգով , ինչպես նաև , առաջանա թելիկների միահյուսման արդյունքում և բջիջների լայնակի և երկայնակի կիսման հետևանքով: Կարմիր ջրիմուռների բջիջները ունեն ցելյուլոզային թաղանթ, միակորիզանի են և պարունակում են բազմաթիվ քրոմոտոֆորներ: Կարմիր ջրիմուռների անսեռ բազմացումը հիմնականում տեղի է ունենում անշարժ, մտրակներից զուրկ սպորներով: Սեռական պրոցեսը օօգամիա է: Առանձնապես հետաքրքիր է այն համոզմունքը, որը արական գամետները այնստեղ անշարժ են և պասիվ կերպով տարածվում են են ջրի հոսանքով: Առանձին բջիջները իրար հետ հաղորդակցվում են ծակոտիների միջոցով: Իգական սեռական օրգանը կազմված է երկու բջիջներից:

Անսեռ բազմացումը հիմնականում իրականանում է անշարժ տետրասպորներով: Թալոմը կազմված է գլխավոր առանցքից և նրա վրա օղակաձև նստած ճյուղերից: Թփիկը կազմված է տարբեր տեսակի բջիջներից, որոնց մի մասը կատարում է ասիմիլացիա և պարունակում է խոշոր քրոմատոֆոր: Նման բջիջները կոչվում են ասիմիլյատորներ: Ասիմիլյատորների վրա զարգանում է անսեռ բազմացման օրգանները` մոնոսպորանգյումները, որոնց մեջ զարգանում են մոնոսպորները: Սեռական օրգանները նույնպես զարգանում են ասիմիլյատորների վրա: Իգական կարպոգոնը կազմված է մեկ բջջից, որի ստորին մասը լայնանում է և նրա մեջ գտնվում են մեկական ձվաբջիջ: Բջջի վերին մասը երակարացված է և կոչվում է արիխոգեն: Արակական սեռական օրգանները անթերիդիումները նույնպես առաջանում են ասիմիլյատորների վրա: Արակական գամետները զուրկ են մտրակներից, անշարժ են և կոչվում են սպերմացիաներ: Դուրս գալով ջրի մեջ նրանք պասիվ կերպով ջրի հոսանքով բեկվում են արիխոգինի մոտ և սոսնձվում է նրա վրա: Այնուհետև նրանց միջնապատերը տարալուծվում են և սպերմացիայի ցիտոպլազմատիկ բաղադրությունը արիխոգինի միջոցով անցնում է դեպի ձվաբջիջ և միաձուլվում է նրա հետ: Բեղնավորումից հետո կարպոզոնի ստորին մասում առաջանում է ելուստեր` այսպես կոչված ցիտոկարպիումներ, իսկ տրիխոզինը մահանում է: Ցիտոկարպիումի յուրաքանչյուր բջջում առաջանում է մեկական կարպոսպորներ: Այս դասին պատկանում է ծովերում լայնորեն տարածված ցեղը, որը նույնպես ունի ճյուղավորված թփի տեսք և հանդիպում է մեզ մոտ` Աև ծովի մերձափնյա զոնայում: Թփիկի առանձին ճյուղերը դիխատոմիկ ճյուղավորվում են:

Կարմիր ջրիմուռներին են պատկանում պորֆիրան, խոնդրուսը, էուտորան և այլն:

Բրածո ձևերը գտնվել են կավճի հասակի նստվածքներում։ Պորֆիրա տեսակն օգտագործվում է որպես սնունդ։