Интегрированное мероприятие МО ЕМЦ конспект

План проведения внеклассного мероприятия методического объединения ЕМЦ

Тема: интегрированное занятие «Картофель»

Класс: 7-8

Учителя: Борисова Т.Я. – учитель физики, руководитель МО

Свешникова С.С. – учитель математики

Саввина А.А. – учитель биологии и химии

Ушницкая Е.П. – учитель информатики

План мероприятия:

1. Вступительное слово руководителя МО (2 мин)

2. Азимут (3 мин)

3. Происхождение картофеля. Лекция с презентацией. (БТЯ) (5 мин)

4. Строение и систематика картофеля. Игра (САА) (5 мин)

5. Нахождение плотности картофеля. Измерительные работы (БТЯ) (5 мин)

6. Решение задач (ССС) (7 мин)

7. Получение крахмала (САА) (5 мин)

8. Презентация. (10 мин)

9. Заключительная часть (3 мин)

Үтүө күнүнэн күндү үөрэнээччилэрбит, коллегаларбыт. Бүгүн естественно математическай предметтэр методическай холбоһуктарын аһаҕас мероприятия ыытаары кэлэн турабыт математика учуутала Саргылана Семеновна, химия биология учуутала Алена Алексеевна, информатика учуутала Екатерина Петровна уонна мин математика физика учуутала МО салайааччыта Туяра Яковлевна.

Бастатан туран оҕолор 3 хамаандаҕа арахсыххытын наада. Бүгүн эһиги бэйэ бэйэҕитин кытта күрэхтэһиэххит. Элбэх саҥаны билиэххит, урут билбиккитин хатылыаххыт, билиигитин туһаныаххыт диэн эрэнэбит.

Биһиги мероприятиябыт тематын эһиэхэ эппэппит. Эһиги бэйэҕит булан этиэххит. Ол курдук бастакы түһүмэҕинэн буолар теманы таайыы. Эһиэхэ биһи компас, координаталары уонна оскуола былаанын биэрэбит. Ким бастакы булан аҕалбыт очко ылар

История картофеля

1536 сыллаахха военнай экспедиция Соҕуруу Америкаҕа киирэ сылдьан Сорокота диэн Перу аттынааҕы дэриэбинэҕэ сир анныгар үүнэр тэллэйгэ (трюфель) маарынныыр дьиибэ ас сии олороллорун көрбүттэр. Көрбүттэр эрээри аахайбатахтар.

1565 сыллаахха ол трюфель дии санаабыт астара Италияҕа кэлэр. Бастаан кинини көннөрү үүнээйи эрэ быһыытынан үүннэрэ сылдьыбыттар. Онтон туһаныахха баар эбит диэн сибиннэлэригэр сиэтэр буолбуттар. Ол кэмҥэ дьадаҥы норуот аччыктаан ол астарыттан амсайан көрбүттэр. Бастаан билбэккэлэр отугар үүнэр кыра күөх отон курдугун сиэбиттэр. Онтуойдара амтана куһаҕанын ааһан дьааттаах буолан биэрбит. Ол да буоллар санааларын түһэрбэккэ аны сир анныгар үүнэр аһын амсайан көрбүттэр да эмиэ астымматахтар. Тоҕо? Сиикэйдии сиэбиттэр. Онтон дьэ уокка үтэн, ууга буһаран сиир буолбуттар. Дьэ ол кэннэ 15 сыл буолан баран хортуоска аан дойдуга тарҕанар.

Бастаан хортуосканы перуанский трюфель, перуанский земляной орех диэн ааттыыллар эбит. Онтон итальянскай тылга трюфель тартуффолли диэн эбит. Германияҕа кэлэн картуффол диэн буолар. Онтон биһиэхэ Россияҕя картофель диэн ааттаммыт.

Россияҕа хортуосканы аан бастаан Петр Первый аҕалбыт. Граф Шереметьевка голландияттан биир куул хортуоска ыытан баран маны олот диэн бирикээстээбит. Бастаан хортуопуйу баай эрэ дьоннор бырааһынньыктарга сииллэрэ. Отон 1766 сылтан ылата бука бары олордор буолбуттар.

Билигин хортуопуйа суох биһи биир да күммүт ааспата буолуо.

Хортуоскаҕа анаан Мариинск куоракка 2000 сыллаахха памятник арыйбыттар.

Бельгияҕа хортуоска музея баар эбит

Ван Гог диэн улуу художник хортуоскаҕа анаан «Едоки картофеля» диэн ааттаах картина уруһудаабыт

Сорох дойдуга хортуосканы харчы оннугар тутта сылдьыбыттар эбит

Хортуоскаҕа анаан араас элбэх хоһоон ырыа анаммыт

Иоганн Себастьян Бах хортуоскаҕаанаан музыка суруйбут

2008 сылы ООН аан дойдутааҕы хортуоска сылынан биллэрбит

Аан дойдуга «La Bonnotte» диэн саамай ыарахан сыаналаах хортуоска сорта баар эбит. Нуармутье диэн островка олорор дьон ити сорту сылга 100 тоннаны хомуйаллар. Ити сорт биир киилэтин сыаната 500 евро эбит.

1995 сыллаахха хортуосканы космоска олордон көрбүттэр. Онон хортуоска космоска тахсыбыт бастакы оҕуруот аһа буолар

Аны тылы биэрэбин биология учууталыгар Алена Алексеевнаҕа.