Просмотр содержимого документа
«Гинкго и Секвоядендрон»
Гингко, Зарнаб, Секвойя, Секвойядендрон, Метасеквойя, Таксодий, Криптомерия туркумларидаги манзарали дарахт турларини биоэкологияси
Гингко
(Ginkgo Biloba) – Гинкго двулопастный–Гинтжо итсио- хитой тилида «ўрдак панжаси» маъносини билдиради. Немис табиатшуноси Энгельберт Кемпфер томонидан нотўғри ёзилиши кейинчалик бу номнинг Карл Линней томонидан бу хатонинг такрорланишига сабаб бўлганГинкгодошлар оиласига мансуб ягона реликт ўсимлик ҳисобланади. Хитой, Япония ва Кореяда ёши 1000 дан ўтган кўп сонли дарахтлар сақланиб қолган.
Гинкго барг тўкувчи баландлиги 30 метрдан ўтадиган дарахт. Дарахтнинг барглари манзаралилик хусусиятига эга. Таркибида фловоноидлар, гинкгозидамин моддаси сақлайди. Тиббиётда кенг қўлланилади. Осиё давлатларида табобатда 5000 йилдан бери қўлланилади. Палеоботаниклар томонидан гикгодошлар оиласига мансуб қазилма қолдиқлар кўплаб аниқланган. Европага дастлаб доктор Кемпфер томонидан олиб борилган. Шарқий Хитойда гинкго ўрмонзорлари барпо қилинган. Хитой ва Японияда гинкгони “кумуш ўриклар” деб аташади. Шу давлатларда гинкгодан бонсай ўсимлиги сифатида ҳам фойдаланишади. Маданий шароитда гинкго уруғи ва қаламчаларидан кўпайтирилади. Мумтоз Хитой табобатида гинкго дарахти дориворлик хусусиятига кўра худди женшень сингари қадрланади.
Гинкго билоба навлари
Гинкго билоба- Тит
Певе Марибо
Випинг Ванде
Гинкго вариегата
Гинкго бонзай
Гинкго билоба- Тролл
Гинкго барча нинабаргли дарахтларнинг аждоди ҳисобланади.
Тиббий хусусияти қон томирлар элатиклигини оширади. Томирларда қоннинг ҳаракатланишини яхшилайди. Капиляр қон томирларда қон айланишини яхшилайди. Гинкго билобанинг яқин қариндоши саговниклар хисобланади.
Гинкго билоба тез ўтадиган дарахт, нисбатан 20 даражагача совуққа бардошли. Кўп мамлакатларда ўсимлик баргидан тайёрланган дамлама хотира ва мия фаолиятини яхшиловчи восита сифатида қўлланилади. Лимфа тизимига ҳам ижобий таъсир кўрсатади. Юрак мушакларига яхши таъсир кўрсатади. Шу сабабли ҳам бу дарахтдан тайёрланган дориларни умрни узайтирувчи ва ёшартирувчи восита сифатида қўллашади. Ҳозирга келиб гинкго билобанинг кўплаб манзарали навлари яратилган бўлиб, улар бир биридан баргларининг шакли ва ранги билан фарқланади. Шохланиши пирамидал, цилинрсимон ва мажнунтолни эслатувчи навлари ҳам яратилган. Сотувда уруғлари ва кўчатлари кенг етиштирилади. Гинкго билоба 25-30 ёшга етганда мева беришни бошлайди. Меваси майда ўрик катталигида, ҳиди ёқимсиз. Тиббий йўналишда олиб борилган тадқиқотлар натижасига кўра, ўсимликдан меъёрдан ортиқ фойдаланилганда инсулт ҳавфи ортиши аниқланган. Шундай бўлсада ҳар йили Германия ва Францияда ҳар йили миллионлаб қадоқланган дори препаратлари сотиб олинади. Дарахт баргларидан тайёрланган Билобил, Танакан, Гинкгоум, Гинос ва яна кўплаб препаратлар ажратиб олинган.
Палеоботаник тадқиқотлар натижасида аниқланган турлар
- Ginkgo adiantoides
- Ginkgo apodes
- Ginkgo cranei
- Ginkgo digitata
- Ginkgo dissecta
- Ginkgo gardneri
- Ginkgo ginkgoidea
- Ginkgo huoiinhensis
- Ginkgo buttonii
- Ginkgo yimaensis
- Ginkgo biloba L, 1771 — Гинкго двухлопастный
Táxus baccáta-Тис ягодный-Зарнаб
Зарнаб лабиринтлари
Энг кекса зарнаб-Шотландия
Секвойя - Seguoia sempervirens Endl.
Seguoiadendron gigenteum
Metaseguoia glyptostroboides Mu.et.Cheng.
Taxodium distichum
Cryptoméria japónica
ЭЪТИБОР УЧУН РАҲМАТ