Gagauz dili hem literatura\Söz teması: Haydar: dün, büün, yaarın. Dil teması: İşhallıklar bizim sözümüzdä

Gagauz dili hem literatura

Bu dünnedä insanın yaşaması basamak-basamak olur olsun. (inandırın bakışınızı)

Uroon neetleri

İnandır bakışını

Göz äl kız

Göz äl lafeder

Adam işinn än şannı olêr

• İnsan, kırnak, tertip, isl ää , zanaat, maal ä, zaamet, iş, işlemää, zor, kolay, olmaa, kaçmaa, küü, yırak, yazmaa,

Kurmaa /uydurmaa lafbirleşmelerini

Ayırmaa iki direc ää: nışannıkları hem işhallıkları.

İşin sebepini göster än

İşin nekadarlıını yorumlayan

İşin zamanını annadan

İşhallıın bölümneri

İşin neetini annadan

İşin halını yorumlayan

İşin erini göster än

Orada, burada, bıldır, buyıl, hanidän, çabuk, yaarın, ötää dooru, ileri dooru

Dualar!

Adamaklar!

Yıl-yıldan

Herkerä

büün

Gecä-gündüz

Sabaa

Baştan-başa

Birerdä

İstär-istemäz

Barabar

Ozaman

Taa islää

Gün-gündän

Kurmaa cüml ä.

Lafet ist ӓrseydin rusça, İ st ӓrseydin gagauzça, lafet kӓӓr englezça, sade yaşama dizçӓ. Bulgarca, osmanca, sade olsun insanca P.A.Çebotar

Tanı yortuyu. Uydur işhallıkları/kur lafbirleşmelerini.

göz äl

demekli

dooru

Tanı yortuyu.

https://m.youtube.com/watch?v=LyhtlZ-wo9E&feature=share

Türlü kaynaklardan biz hep taa çok bilgi kablederiz gagauzların adetleri, önemni dataları hem olayları için. Butakım adetlerdän biri çekiler taa o zamannara, açan gagauzların dedeleri Büük kır alanında göçücülük edärdilär şindiki türk halkların dedelerinnän. Dedelerimizin yaşamasında ozaman büük er kaplardı hayvancılık. Bu durum okadar derin iz braktı gagauzların hem kimi balkan halkların millet akılında, ani erleştiynän hem çiftçilää başladıynan da, hristiannaa geçtiynän dä, atılmadılar adettän nışannamaa hayvannarın uzun kıştan sora kıra çıkmasını.

Burada biz göreriz belli bir örnek haklın kultura-istoriya bilincindä, nicä yılı pay edärdilär iki dönemä - yaza hem kışa. Bu dönemlerin başlantısı oldu hristiannıkta çok sayılan iki ayozun - Ay Görginin Hederlezdä (yaz dönemin başlantısı) hem Ay Dmitriyin Kasımda (kış dönemin başlantısı), günneri. Cümnenin yaşamasında soţial-ekonomika sferasında Hederlez nışannêêr ilkyaz kır işlerin sonunu hem kuzuların koyunnardan ayırılmasını, açan ilk kerä saalan süttän piinir yapêrlar. Üülen-Gün duusu Evropa halkların çoyu, onnarın arasında gagauzlar da, bakêrlar Hederlez yortusunu. Eveldän kuruldu, ani gagauzlar hem Gagauziya hayvan otlatma sezonunu başlêêr en büük ayoz birinin, Ay Görginin, günündä, angısı bakılêr may ayın 6-sında. Büün bu yortu girer Gagauziya Halk Topluşu kararınnan "Gagauziya (Gagauz Eri) teritoriyasında yortu hem önemni günnerin kuruluşu için" avgustun 12-sindä 2004y., belli edili günnerin sayısına girer hem dinnenmäk günü sayılêr.

Zamandaş gagauz halkın istoriyasında Hederlez yortusunu tutmaa başlêêr 1989 yılda, açan MSSR-nda hem Sovet Birlii halkların çoyunda başladı millet-kultura dirilmäk proţesleri. Diriltmää gagauz halkın millet adetlerini ideyasını hem ilk kerä Hederlez yortunun bakılmasını teklif etti o zamannarda eni kurulu "Gagauz halkı" akıntısının öndercileri, ozaman onun baş öndercisiydi aaraştırıcı-gagauzolog Stepan Bulgar, bu akıntının 30-uncu yıldönümü nışannandı may ayında 2019 yılda. İlk Hederlez yortusu geçtiydi Gagauz avtonomiyanın baş kasabasında - Komrat kasabasında, neredä geçtiydi konkurs gagauz dilindä ya da gagauz temasında en ii yaratmaya.

Yıllarlan iniţiativa genişlendi, adetçä hem taa yaygın oldu. Büün gagauz halkı hem Gagauziya için Hederlez - bu taa bir kolaylık diriltmää hem korumaa gelän evlad boylarına zengin hem unikal mirası, yapıp onu dünnä istoriya hem kultura mirası. Adetçä avtonomiyada hem onun sınır aşırısında heryılın geçiriler kultura olayları, angıların yardımınnan desteklenerlär patriotların, dedelerin kultura adetlerin dirilmesinä hem korunmasına doorudulu, başlamakları.

Türlü kaynaklardan biz hep taa çok bilgi kablederiz gagauzların adetleri, önemni dataları hem olayları için. Butakım adetlerdän biri çekiler taa o zamannara, açan gagauzların dedeleri Büük kır alanında göçücülük edärdilär şindiki türk halkların dedelerinnän. Dedelerimizin yaşamasında ozaman büük er kaplardı hayvancılık. Bu durum okadar derin iz braktı gagauzların hem kimi balkan halkların millet akılında, ani erleştiynän hem çiftçilää başladıynan da, hristiannaa geçtiynän dä, atılmadılar adettän nışannamaa hayvannarın uzun kıştan sora kıra çıkmasını.

Burada biz göreriz belli bir örnek haklın kultura-istoriya bilincindä, nicä yılı pay edärdilär iki dönemä - yaza hem kışa. Bu dönemlerin başlantısı oldu hristiannıkta çok sayılan iki ayozun - Ay Görginin Hederlezdä (yaz dönemin başlantısı) hem Ay Dmitriyin Kasımda (kış dönemin başlantısı), günneri. Cümnenin yaşamasında soţial-ekonomika sferasında Hederlez nışannêêr ilkyaz kır işlerin sonunu hem kuzuların koyunnardan ayırılmasını, açan ilk kerä saalan süttän piinir yapêrlar. Üülen-Gün duusu Evropa halkların çoyu, onnarın arasında gagauzlar da, bakêrlar Hederlez yortusunu. Eveldän kuruldu, ani gagauzlar hem Gagauziya hayvan otlatma sezonunu başlêêr en büük ayoz birinin, Ay Görginin, günündä, angısı bakılêr may ayın 6-sında. Büün bu yortu girer Gagauziya Halk Topluşu kararınnan "Gagauziya (Gagauz Eri) teritoriyasında yortu hem önemni günnerin kuruluşu için" avgustun 12-sindä 2004y., onaylamasınnan belli edili günnerin sayısına girer hem dinnenmäk günü sayılêr.

Zamandaş gagauz halkın istoriyasında Hederlez yortusunu tutmaa başlêêr 1989 yılda, açan MSSR-nda hem Sovet Birlii halkların çoyunda başladı millet-kultura dirilmäk proţesleri. Diriltmää gagauz halkın millet adetlerini ideyasını hem ilk kerä Hederlez yortunun bakılmasını teklif etti o zamannarda eni kurulu "Gagauz halkı" akıntısının öndercileri, ozaman onun baş öndercisiydi aaraştırıcı-gagauzolog Stepan Bulgar, bu akıntının 30-uncu yıldönümü nışannandı may ayında 2019 yılda. İlk Hederlez yortusu geçtiydi Gagauz avtonomiyanın baş kasabasında - Komrat kasabasında, neredä geçtiydi konkurs gagauz dilindä ya da gagauz temasında en ii yaratmaya.

Yıllarlan iniţiativa genişlendi, adetçä hem taa yaygın oldu. Büün gagauz halkı hem Gagauziya için Hederlez - bu taa bir kolaylık diriltmää hem korumaa gelän evlad boylarına zengin hem unikal mirası, yapıp onu dünnä istoriya hem kultura mirası. Adetçä avtonomiyada hem onun sınır aşırısında heryılın geçiriler kultura olayları, angıların yardımınnan desteklenerlär patriotların, dedelerin kultura adetlerin dirilmesinä hem korunmasına doorudulu, başlamakları.

• Şkolacı, aklında tut!
• İst ärseydin köprü düzmää,
• Yıldızların kaymasını görmää,
• Kırlarda maşına aydamaa,
• Gök üzünä uçakları çıkarmaa,
• İslää çalış şkolada
• Hem käämil üüren orada!

Bul işhallıkları! Sırala zanaatları.

• Şkolacı, aklında tut!
• İst ärseydin köprü düzmää,
• Yıldızların kaymasını görmää,
• Kırlarda maşına aydamaa,
• Gök üzünä uçakları çıkarmaa,
• İslää çalış şkolada
• Hem käämil üüren orada!

Bul işhallıkları! Sırala zanaatları.

Söleyişl ärlän iş.

• İş insanın aynası
• Zorun önünd ä kolay da varmış
• İş benzeer gözäl kadına: ikisi dä sevmeer beklemää
• Aş becerenä, iş kotarana
• Hayırsızları ekmäzmişlär, onnar kendi büüyarmiş
• Üşenän örümää, doymazmış kaçmaa.
• Çok gezän çok bilirmiş. Çok kaçan çok kazanırmış.
• Kim tuzlu iyer, o su da içer.

Eveld ӓn kalma zanaatlar

Dünneyi aydınnadêr güneş, ama adamı – bilgi.

Nasaatlar!!!

Danışmak mektubu

Gimnaziyanın direktoruna

Haydarın Primarına

Gagauziyanın Başkanına

Moldovanın Prezidentinä

Kendi - kendini kantarlamak

Evdeki iş

• Katılmaa gagauz dilindä flêşmobun hazırlamasına.
• Bulmaa gagauz dilini sevän hem gagauzça lafedän uşakları hem büükleri.
• Belli etmää neredä hem respondetlerdän „Bän beenerim gagauzça lafetmää» temasına görä vțdeo yazmaa

Saa olun!!!

İi saatlan!!!

İİ BAŞARILAR!!!