СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Европадагы 51олко. таблица ввп

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«Европадагы 51олко. таблица ввп»

Официальдуу аталышы

Борбору

Башкаруу формасы


Мамлекет башчысы

Экономикасы ИДП, дуйнолук рейтингде

Кен байлыктары

Ондурушу

Кызыктуу маалыматтар

Андорра королдугу


Андорра-ла-Веллья

Парламенттик монархия

Вивес-и-Сисилья, Жоан Энрик

Өтө өнүккөн чакан европалык постиндустриалдык мамлекет.Өлкө бюджетинин негизги киреше статьясы туризм болуп саналат, ал өлкөнүн ИДПсынын 80% түзөт


Темир кендеринин, коргошундун, минералдык суулардын жана токойлордун, гидроэнергетикалык ресурстардын запасы бар

.

банк купуялуулугунун жогорку деңгээлинен улам, Андорра "салыктын бейиши" болуп саналат. Элиталык товарлардын соодасы гүлдөп жатат.



Белару́сь Республикасы


Минск

Президенттик республика

Александр Лукашенко

Беларуссия - орто деңгээлде өнүккөн индустриалдык-агрардык мамлекет. ИДП (номиналдык)

• Бардыгы (2019) 63,085 миллиард доллар [7] (74-орун)

Экспорттун негизги бөлүктөрү нефть продуктулары, калий жер семирткичтери


Машина куруу, химия жана тамак-аш өнөр жайынын продукциясы



Ватика́н шаар мамлекети


Ватикан

Абсолюттук теократиялык монархия

Франциск

Ватиканда коммерциялык эмес пландык экономика бар. Киреше булактары - биринчи кезекте дүйнө жүзүндөгү католиктердин кайрымдуулук каражаттары

.

Ватикандын Дин иштери институту деген ат менен белгилүү болгон өзүнүн банкы бар.


Ватиканда резервдик электр станциясы бар. 2008-жылдан бери долбоордук кубаттуулугу 100 мегаватт болгон күн электр станциясы курулуп жатат




Дания

Официалдуу Да́ния Королдугу


Копенгаген

Конституциялык монархия

Маргрете II

төмөн инфляция (2,4%) жана жумушсуздук (5%). Төлөм балансындагы ири профицит (2004-жылы 4,14 млрд. Доллар). Газдын жана мунайдын запасы. Күчтүү жана кирешелүү жогорку технологиялуу өндүрүш. ИДП (номиналдык)

• Бардыгы (2019) 347,0 миллиард [6] доллар (37-орун)


Нефть жана газ запастары.

Экспорттун негизги товарлары: инженердик продукция, эт жана эт азыктары, сүт азыктары, балыктар, дары-дармектер, эмеректер



Ирландия Республикасы


Дублин

Парламенттик республика

Майкл Хиггинс

Ирландия Республикасынын экономикалык тутуму 1995-2000-жылдары өскөн заманбап, салыштырмалуу чакан, соодадан көз каранды экономика. орточо 10%. ИДПнын айыл чарба тармагы

36 Номиналдык 366,448 миллиард доллар (31st, 2018) [1]


37 378,522 миллиард долларлык PPP (48-орун, 2018)


Ирландияда баштапкы чийки зат өнөр жайы болот, коргошун, цинк, күмүш, алюминий, барит жана гипс казып алууну камтыйт. Ушул материалдарды колдонгон оор өнөр жай Дублин, Корк жана Белфаст сыяктуу маанилүү порт шаарларында топтолгон (экинчиси Түндүк Ирландияда). Жаратылыш ресурстарга бай


2001-жылы кымбат баадагы dot-com (интернет компаниялары) рыногундагы глобалдык төмөндөө Ирландияга таасирин тийгизди - жергиликтүү dot-com рыногу эки эсеге төмөндөдү (ал эми экономика 2001 жана 2002-жылдары жалпы ИДПга карата 6 пайызга өскөн)



Исландия


Рейкьявик

Президенттик республика

 Оулавюр Рагнар Гримссон 

Иш менен камсыз кылуу түзүмүнө ылайык, Исландия өнөр жайлык өнүккөн өлкөлөргө таандык: 7,8% айыл чарбасында, 22,6% өнөр жайда, 69,6% эмгекке жарамдуу калктын тейлөө чөйрөсүндө иштешет.


2007-жылы БУУ Исландияны дүйнөдөгү эң мыкты өлкө деп тааныган.


2008-жылдагы дүйнөлүк каржы кризиси Исландияга дагы таасирин тийгизди. Исландиялык крона 60% га түшүп, баалуу кагаздар рыногу кескин төмөндөгөн. Өлкөнүн банк тутумунда олуттуу көйгөйлөр башталды. Өлкө чындыгында банкроттун алдында турган.

ал эми 2009-жылы өлкөнүн ИДПсынын көлөмү 6,8% га кыскарган, бул экономиканын курулуш жана кызмат көрсөтүү сыяктуу тармактарына инвестициялардын жалпы көлөмүнүн 50% төмөндөшү менен шартталган. Кризис эмгек рыногундагы кырдаалга олуттуу таасирин тийгизди, анткени жумушсуздуктун деңгээли рекорддук 9,4% га жетти. 2016-жылга карата Исландияда орточо эмгек акы айына 617,000 кр [16] (4551,18 евро) жана 428,000 кр [17] (таза 3,156,78 евро) түзөт.


Алюминиий кенине бай. Гидроэнергетика онуугуго багытталган.

Биотехнология, кен иштетуу жана балык чарпбамсы тармагында ишканалар иштейт. Банк системасы онуккон.


Косово республикасы


Приштин

Парламенттик республика

Вьоса Османи

1999-жылдан бери Косоводо ИДПнын туруктуу өсүшү байкалууда. 2008-2012-жылдардагы дүйнөлүк экономикалык каатчылык мезгилинде. Косово экономикасы жылына орто эсеп менен 4,5% туруктуу өсүшкө ээ болгон 4 европалык мамлекеттин бири болгон


Косовонун аймагында пайдалуу кендердин ири кендери бар: коргошун, цинк, никель, кобальт, боксит жана магнезит. Сейрек кездешүүчү минералдардын запасы: индий, кадмий, германий, таллий жана цеолит. Лигниттин (күрөң көмүрдүн) кендери 15 миллиард тоннадан ашык бааланат, бул Косового энергетиканы өнүктүрүп, 150-200 жыл иштетүүгө мүмкүнчүлүк берет


Косоводо заманбап фабрикалар бар: Суха дарыясындагы Флор-Эн эт комбинаты; Экспортко да, ички рынокко да бут кийимдерди массалык түрдө өндүрүүнү жолго койгон Solid бут кийим фабрикасы



Латви́я Респу́блика


Рига

Парламенттик республика

Эгилс Левитс

акыркы жылдары ИДПнын 70% тейлөө чөйрөсүнүн эсебинен түзүлөт. Өлкө туруктуу базар экономикасына карата шок терапиясында салыштырмалуу ийгиликтүү болду


Латвиянын аймагында чым, акиташ жана доломит кендери бар. Янтарь сейрек кездешет. Темир кендери болжол менен 700 м тереңдиктеги кристаллдык жертөлөдөн табылган (Лимбажский району); 1965-жылы Кулдига мунай кени ачылган


Латвиянын негизги экспорттук товарлары (2011-ж.): Электр машиналары жана жабдуулары - 6,9%, машиналар жана жабдуулар - 5,4%, темир жана легирленбеген болот - 5,2%, кесилген жыгачтар - 4,8%, фармацевтикалык продукциялар - 4,1%, темир жана болоттон жасалган буюмдар - 3,2 %, темир жана болоттон жасалган баштапкы продукциялар (гранулдуу жана порошок азыктары) - 2,8%, тоголок жыгачтар - 2,6%, трикотаж жана текстиль - 2,5%, түстүү металлдар жана алардын буюмдары - 2,5%



Литванын

Официалдуу атаолышы (Лито́вская Респу́блика)

Литва республикасы


Вильнюсь

Парламенттик республика

Гитанас Науседа

туруктуу базар экономикасына ийгиликтүү өттү. Төмөнкү инфляция (2,26%) [37]. Улуттук валюта - евро. Бирдиктүү рыноктун мүчө өлкөсү UUVP (номиналдык)

• Бардыгы (2019) 54,2 миллиард [3] доллар (81-орун).


Литвада жаратылыш ресурстары деңиздин жээгинде янтарь, батыш аймактарында жана Литванын Балтика деңизинин шельфинде мунай жана жаратылыш газы, чым, курулуш материалдары, гранит, акиташ, темир рудасы, чопо, мрамор жана таш тузу үчүн казылып алынат.

Литванын экономикасында олуттуу үлүштү кайра иштетүүчү химия өнөр жайы, текстиль өнөр жайы, прибор жасоо жана мунайды кайра иштетүү сыяктуу тез өнүгүп жаткан тармактар ​​ээлейт.



Лихтенште́йн Князьдыгы



Вадуц

Конституциялык монархия

Ханс-Адам II

Лихтенштейн өнүккөн, каржылык кызмат көрсөтүү сектору өнүккөн жана жашоо деңгээли жогору өлкө. Лихтенштейндин ИДПсы 2014-жылы киши башына ИДПнын көлөмү 4,978 миллиард долларды түзгөн - 2009-жылы 139 миң доллар (дүйнөдө 1-орун)


Лихтенштейн княздыгында акиташ, ак чопо жана алебастр казылып алынат.


Экономиканын негизги тармагы - иштетүү өнөр жайы: металл иштетүү, приборлорду так жасоо, оптика, вакуумдук технологияларды өндүрүү, электрондук тутумдар, микропроцессорлор.



Люксембург



Официальдуу —Улуу Люксембу́рг Герцогдугу


Люксембург

Конституциялык монархия

Анри (Генрих)

жашоо деңгээли жогору Европанын эң бай өлкөлөрүнүн бири. Көпчүлүк ЕС уюмдары Люксембург шаарында жайгашкан. Ыңгайлуу шарттар жана оффшордук аймактын жардамы менен [13], болжол менен 1000 инвестициялык фонддор жана 200дөн ашуун банктар борбордо жайгашкан - бул дүйнөнүн башка шаарларына караганда көбүрөөк.

.

Люксембургдун түштүк чек арасына жакын жерде (кенен Лотарингия бассейнине таандык) темир рудасынын (674 км²) ири кенинин жайгашкандыгынан улам, темир рудасы казылып жатат, темир жана чоюн өндүрүлүүдө.


Банк иши Люксембургдун экономикасында маанилүү орунду ээлейт, телекоммуникация тармактарын түзүүгө жана аудио жана видео жабдыктарын чыгарууга олуттуу көңүл бурулган. Химиялык продукциялар, машиналар, пластмасса, текстиль, айнек, фарфор чыгарылат. Көптөгөн жаңы ишканалар АКШнын ири фирмалары тарабынан түзүлгөн. Чет элдик компаниялар үчүн жергиликтүү жумушчулардын бир нече тилде сүйлөгөнү абдан жагымдуу.




Тундук Македо́ния Республикасы


Скопье

Парламентик республика

Стево Пендаровский

Экономикалык өнүгүү начар. Бул жерде хромиттер, жез, коргошун-цинк жана темир кендери, марганец казылып алынат. Кара жана түстүү металлургия, машина куруу, химия-фармацевтика, жеңил жана тамак-аш өнөр жай ишканалары бар


Македония хромит, асбест, күмүш, күкүрт, лигнит кендерине бай. Гостивар менен Кичевонун аймагында темир рудасынын кендери бар. Бирок Экинчи Дүйнөлүк Согуштан кийин гана ушул минералдардын кендерин иштетүү боюнча олуттуу аракеттер көрүлгөн.


Кара жана түстүү металлургия, машина куруу, химия-фармацевтика, жеңил жана тамак-аш өнөр жай ишканалары бар.



Ма́льта Республикасы


Валлетта

Парламенттик республика

Джордж Велла

Мальта - өнүккөн өнөр жайы, соода, каржы жана тейлөө тармактары бар өлкө. Статистика

Gdp

14,56 миллиард доллар (номиналдык наркы, 2018-жыл) [1]

21,48 миллиард доллар (PPP, 2018)


Мальтада күн жана шамал энергиясын иштеп чыгуу мүмкүнчүлүгү бар болсо дагы, өлкө электр энергиясынын дээрлик бардыгын мунай заттын жардамы менен өндүрөт, аны толугу менен импорттойт.


Туризм чоң мааниге ээ (жылына 1 миллиондон ашык адам), бул өнөр жайдан кийинки экинчи валюта булагы. Жан башына ИДП $ 8712 (1995).



Официальдуу — Мона́ко князьдыгы




Монако

Конституциялык монархия

4 адамдан турган кенештик башкаруу

Монаконун экономикасы негизинен туризм, оюн бизнеси, жаңы резиденциялардын курулушу, ошондой эле княздыктардын үй-бүлөсүнүн жашоосун чагылдырган медиа каражаттарынын эсебинен өнүгүүдө.


Монаконун экономикасы негизинен туризмдин, кумар оюндарынын, ... пайдалуу кендердин жана карьерлердин эсебинен өнүгүүдө.


Экономиканын негизги тармактары туризм, курулуш, фармацевтика, химия жана электрондук өнөр жай, банк жана каржы тармактары. Өлкөдө катталган компаниялардын жылдык жүгүртүүсү 9 миллиард евродон ашат.



Норвегия королдугу

Осло

Конституциялык монархия

Харальд V

Норвегияда стратегиялык тармактарда мамлекеттик сектордун олуттуу үлүшү бар өнүккөн аралаш экономикасы бар. Дүйнөлүк экономикалык циклдерге сезимтал болгону менен, Норвегиянын экономикасы өнөр жай доору башталгандан бери туруктуу өсүштү көрсөттү


Норвегиянын мунай жана газ запастарынын бардыгы Түндүк деңиздин шельфинде жайгашкан. Резервдерди чалгындоо ишин баштоо демилгеси мамлекетке эмес, ири трансулуттук компанияларга таандык болгон. Биринчи өтүнмө 1962-жылы америкалык Phillips Petroleum тарабынан берилген


Мунайгаз комплекси Норвегиянын бүткүл экономикасынын негизи болуп саналат. Анда түздөн-түз 74 миңден ашуун адам иштейт. (Иштегендердин 3%), ал эми кыйыр түрдө дагы 220 миң.





Португа́лия Респу́бликасы


Лиссабон

Парламенттик республика[

Марселу Ребелу ди Соза

Португалиянын экономикасы МЖӨ боюнча ИДПнын көлөмү боюнча дүйнөдө 54-орунда турат, ал 2013-жылы 243,3 миллиард долларга бааланган


В Португалии из полезных ископаемых наибольшее значение имеют месторождения вольфрамовых и оловянных руд. Также в стране есть запасы пирита, меди, железа, урана, берилла, имеются небольшие месторождения каменного и бурого угля.

Тоо-кен тармагы: пириттерди, вольфрамды, уран, калай, темир рудасын, көмүрдү казып алуу.


Кара жана түстүү металлургия;


Машина куруу (кеме куруу жана кеме оңдоо, унаа жыйноо, электротехника);


иштеп чыгуу:


химия, мунайды кайра иштетүү жана мунай химиясы;

цемент өнөр жайы;

айнек-керамика (көк плиткаларды өндүрүү) өнөр жайы.



Росси́я Федера́циясы


Москва

Аралаш республика

Владимир Путин

ИДПнын көлөмү боюнча Россиянын экономикасы дүйнөдөгү өлкөлөрдүн ичинен 6-орунду жана Европа өлкөлөрүнүн ичинен 2-орунду ээлейт (Германиядан кийин), 2018-жылы 4,2 триллион долларды түзгөн [174] [175]. Россиянын ИДПсынын номиналдык көлөмү 2019-жылы 1702 миллиард долларды түзгөн - бул көрсөткүч боюнча Россия дүйнөдө 11-орунда турат [176]. Калктын жан башына эсептелген МЖӨ боюнча ИДПнын көлөмү боюнча Россия 2018-жылы 50-орунда турат.


Өлкө ар кандай минералдарга бай. Мунайдын запастары өлкөнүн көптөгөн аймактарында, тактап айтканда, Тюмень облусунда, Сахалинде, Башкортостанда, ошондой эле текчелерде табигый газдын запастары Ямало-Ненецк автономдук округунда бар экендиги изилденген.


Россияда өндүрүштүн өндүрүшүнүн көлөмү боюнча түзүмү (2009-жылдын маалыматтары) [193]:


Тамак-аш өнөр жайы - 19,3%

Машина куруу - 19,1%

Кокс жана мунай заттарын өндүрүү - 18,5%

Металлургия - 16,7%

Химиялык өндүрүш, резина жана пластмасса буюмдарын өндүрүү - 10,0%

Жыгачты иштетүү жана жыгачтан буюмдарды өндүрүү, целлюлоза-кагаз өндүрүү; басмаканалык жана полиграфиялык иш - 5,0%

Башка металл эмес минералдык продуктуларды өндүрүү - 4,8%

Жеңил өнөр жай - 1,3%



Румыния Республикасы


Бухарест

Президенттик –парламенттик республика

Клаус Йоханнис

экономикалык өнүгүү деңгээли салыштырмалуу жогору, АӨИ деңгээли өтө жогору, жогорку квалификациялуу жумушчу күчү бар индустриялык-агрардык өлкө. Румыниянын экономикасы ЕБ өлкөлөрүнүн ичинен ИДПнын көлөмү боюнча 13-орунда турат, бирок ИДПнын деңгээли киши башына эсептегенде Европанын орточо көрсөткүчүнүн 69% түзөт. Румыния Европа Биримдигинин сатып алуу жөндөмү боюнча 7-өлкө


Румыния нефть, жаратылыш газы, алтын, күмүш, туз, боксит, марганец рудасын жана көмүрдү өндүрөт.


Жаратылыш газы Трансильвания платосунда жана Карпат тоолорунун этектеринде өндүрүлөт. Күрөң көмүр Румыниянын түштүк-борбордук бөлүгүндөгү Крайова жана Плоештинин жанынан казылып алынат. Битуминдүү көмүр Команестиде түндүк-чыгышта жана Клужге жакын түндүк-батышта казылып алынат


Румыния дүйнөдө биринчилерден болуп мунайды өндүрүүнү жана кайра иштетүүнү өздөштүргөн. Экономиканын ири тармактарынын бири мунай өндүрүү болуп саналат, рыноктун олуттуу үлүшүн Ромпетрол ээлейт, бирок мунайдын запасы анчалык чоң эмес жана аны өндүрүү тынымсыз кыскарууда.




Сан-Мари́но Республикасы


Сан-Марино

Парламенттик республика

Алессандро Карделли

Мирко Дольчини

Сан-Марино карликтердин штатынын экономикасы өлкөнүн ИДПсынын 36,4% деңгээлинде (2008-жылга карата) өндүрүш сектору тарабынан кошулат; банк сектору жана камсыздандыруу 18,6% түзөт; мамлекеттик башкаруу сектору - 14,3%; соода - 8,6%; тейлөө чөйрөсү - 11,3%; курулуш - 5,5%.


Бул жерде эки гана кен бар - күкүрт жана акиташ. Өлкөдө нефть, газ жана көмүр жок; өлкө ушул үч энергия ташуучу каражатты Италиядан алат.


Италиянын машина куруу жана башка фирмаларынын филиалдары, текстиль, цемент, кагаз, булгаары, металл иштетүү жана химия өнөр жай ишканалары Сан-Маринодо жайгашкан.

Кол өнөрчүлүк айнек, майолика, металл, керамика, фарфор жана эмерек өндүрүү салттуу деп эсептелет.



Се́рбия Республикасы


Белград

Парламенттик республика

Александр Вучич

Сербиянын экономикасы айыл чарбасынын, өнөр жайдын жана кызмат көрсөтүүлөрдүн ар кайсы тармактарына негизделген.

Жан башына ИДП: 7 243 ▲ (2018)

ИДПнын өсүшү: ▲ 2,7% (2016)

ИДП боюнча позиция: 82-орунда

ИДП: .3 48,3 млрд (2018)


Сербияда олуттуу минералдык ресурстар бар. Алардын арасында жез, коргошун, цинк кендери бар. Ошондой эле молибден, алтын, күмүш, темир кендери, хром, платиноиддер, никель, кобальт, вольфрам, сурьма, селен, литий, бор, боксит кендери белгилүү. Өлкөнүн түндүк бөлүгүндө мунай жана газ кендери бар. Күрөң көмүрдүн жана лигниттин бир нече ири бассейндери бар.


Сербиянын энергетикалык тармагынын негизин көмүрдүн олуттуу запасы түзөт - 18,1 миллиард тоннага чейин, анын 17,3 миллиард тоннасы күрөң көмүр. Көмүр өндүрүү 37 миллион тоннага жетет (2010).


Сербиянын мунай жана газ запастары 400 миллион тоннага чейин бааланат, 60 миллион чалгындалган



Словакия Респуликасы



Братислава

Парламенттик республика

Зузана Чапутова

2008-жылы Словакияда экономикалык өсүш 4% га төмөндөгөн, ал эми ИДПнын өсүшү 6,4% ды түзгөн

ИДПнын өсүшү: 3,9% (2018)

ИДП боюнча орун: 39-орун (МЖӨ) / 40-орун ...

Жан башына ИДП: GDP 37,268 доллар (МЖӨ, 2 ...

ИДП: ▲ 203 миллиард доллар (PPP) ▲ 112 миллиард доллар


Словакияда мунайзат, жаратылыш газы жана күрөң көмүр алынат, алар эл чарбасынын муктаждыктары үчүн колдонулат. Мунай ички энергия муктаждыгынын 1%, газ - 3%, күрөң көмүр - болжол менен 80% жабат. Калганы Чехиянын импорту менен компенсацияланат. Өлкөдө уран, көмүр жана сланец газынын запасы бар, бирок учурда алардын кымбаттыгынан улам иштетилбей жатат. Өлкөдө металл эмес материалдардын ири запасы бар.


Учурда Словакияда төмөнкү тармактар ​​өнүккөн: автомобиль, электроника, машина куруу, химия өнөр жайы, маалыматтык технологиялар. Автоунаа тармагы, биринчи кезекте, Volkswagen, Peugeot жана Kia Motors компанияларынын ири инвестицияларынын эсебинен, Словакиядагы эң тез өнүгүп келе жаткан тармактардын бири. 2006-жылы 295 миң, 2011-жылы дээрлик 640 миң унаа чыгарылган.



Украина Республикасы


Киев

Парламенттик-президенттик республика

Владимир Зеленский

Украинанын экономикасы МЖӨ боюнча ИДПнын көлөмү боюнча дүйнөдө 40-орунда турат - 561 миллиард доллар (2019-жылга ЭВФтин маалыматтары). Калктын жан башына эсептелген МЖӨ боюнча ИДПнын көлөмү боюнча Украина 2018-жылы Европа өлкөлөрүнүн ичинен Молдовадан гана алдыда, дүйнөдө 111-орунда турат. [21] Украинанын экономикасынын негизин көп тармактуу өнөр жай, айыл чарба жана тейлөө чөйрөсү түзөт.


Украинанын ичегисинде минералдардын 117 түрүнүн 20 миңге жакын кендери жана көрүнүштөрү аныкталды. Анын ичинен минералдык чийки заттын 94 түрүнүн запасы бар 8172 кен чыккан жери өнөр жайлык мааниге ээ. Өнөр жайын өнүктүрүүгө 2868 кен чыккан жерлер тартылган, анда 2 миңден ашык тоо-кен иштетүүчү жана кайра иштетүүчү ишканалар иштешет.


Негизги өндүрүш борборлору:


цемент өнөр жайы: Балаклея, Амвросиевка, Здолбунов, Бахчисарай, Николаев;

темир-бетон конструкцияларын өндүрүү: Харьков, Днепр, Запорожье, Кривой Рог, Чернигов, Киев, Донецк, Сокиряны, Каховка;

дубал материалдарын өндүрүү: Сумы, Киев, Хмельницкий, Черновцы, Чернигов;

айнек өнөр жайы: Киев, Стрый, Константиновка, Львов

ф


Финля́ндия Респу́блика


Хельсинки

Унитардык парламенттик республика

Саули Ниинистё

Финляндиянын экономикасынын негизги тармактары: токой чарбасы, маалымат жана телекоммуникация, металлургия, энергетика, бизнес кызматтары, саламаттыкты сактоо, машина куруу, тамак-аш, курулуш.

Кызмат көрсөтүү чөйрөсү үстөмдүк кылган секторго айланды, ал ИДПнын 60% дан ашыгын түзүп, анын ИДПдагы үлүшүн тиешелүүлүгүнө жараша эки эсеге көбөйттү.


Финляндияда ванадийдин, хромдун, апатит рудаларынын (Европада Украинадан кийин экинчи, 1998), кобальттын (Европада үчүнчү), ошондой эле чым, темир, жез, цинк, никель жана металл эмес минералдардын олуттуу запасы табылган.


Индустриялаштыруу процесси металлургия, машина куруу, химия жана энергетиканын өнүгүшүнө негизделген. 1990-жылдардын аягында, 50-жылдардын башына салыштырмалуу, кошумча наркта машина куруунун үлүшү 25% дан 36% га, химиянын үлүшү 7% дан 10% га чейин өстү



Франция Респу́блика


Париж

Аралаш демократиялык республика

Эмманюэль Макрон

жогорку өнүккөн өлкө, атомдук жана космостук күч. Экономиканын жалпы көлөмү боюнча өлкө Европа Биримдигинде экинчи орунду ээлейт (Германиядан кийин) [4] жана дүйнөдөгү туруктуу ондуктун катарына кирет

ИДП 2,716 триллиона USD (2019 г.)

Франциянын минералдык ресурстары Франциянын ичегиси ар кандай минералдарга бай. Батыш Европа өлкөлөрүнүн ичинен Франция уран, темир рудасы, литий, ниобий, танталдын запасы боюнча алдыңкы орунду ээлейт. Бокситтин, алтындын, калайдын, флюориттин, бариттин, тальктын жана башкалардын бир топ запастары изилденген.


Өнөр жай өндүрүшү ИДПнын олуттуу бөлүгүн камсыз кылат - 20%, ал жумуш орундарынын 30% дан ашыгын, инвестициялардын 40%, экспорттун 80% камсыз кылат. Франциянын өнөр жайы 1978-жылы 5,5 миллион адамдан 2003-жылы 3,9 миллион адамга чейин иштеген жумушсуз адамдардын санынын төмөндөө тенденциясы менен мүнөздөлөт.



Хорватия

Официальдуу турдо — Хорва́тия Республикасы


Загреб

Парламенттик республика

Зоран Миланович

Бириккен Югославия Республикасынын алкагында Хорватия өнөр жайын өнүктүрүү жана калктын жан башына өндүрүш көлөмү боюнча Словениядан кийинки экинчи орунду ээледи. Хорватиянын экономикасы тоо-кен (боксит, мунай, көмүр), кемечилик жана туризмге негизделген.


Бокситтин эң баалуу ири кендери Далматияда, аралдарда жана Истрияда кездешет. Хорватия ошондой эле цемент өнөр жайы үчүн негизги чийки зат болгон мергель кендерине бай. Көмүр жана күрөң көмүр, мунай жана жаратылыш газынын запастары аз


Хорватиянын бүткүл экономикасы сыяктуу эле Хорватиянын өнөр жай тармагы да тез өзгөрүп жатат. Бул сектордун масштабдуу эффекттери жана стратегиялык жактан ойлонулган реструктуризациясы көптөгөн чөйрөлөрдө байкалат. Тактап айтканда: менчиктештирүү, Батыш базарларында экспортту күчөтүү, жаңы өнүмдөрдү иштеп чыгуу жана иштеп жаткан өнүмдөргө жана өндүрүш процесстери инновацияларды колдонуу



Черногория Республикасы


Подгорица

Парламенттик республика

Мило Джуканович

Черногория өткөөл экономикасы бар өлкөлөрдүн типине кирет. Мамлекет Югославиядагы согуштардын кесепеттеринен, Югославиянын кыйрашынан келип чыккан өнөр жай рецессиясынан жана БУУнун экономикалык санкцияларынан кутулууда. Акыркы отуз жылдын ичинде туризм Черногория экономикасынын негизги тармагы болуп калды.

Көрсөткүчү, мааниси, мезгили. ИДП көлөмү, 5,49 млрд АКШ доллары 2019. ИДП жылдык өсүш темпи, -7,5%, 4-чейрек / 20. Жан башына ИДП, 8545 АКШ доллары, 2019-жыл.


Минералдык ресурстар:

  • боксит,

  • жез,

  • коргошун,

  • туз.


Адатта, Черногориянын экономикасы кара металлургияга негизделген (борбору - Никсич), алюминий өндүрүшү (Подгорица), электр өнөр жайы (Четинье), резина, химиялык жана подшипник өнөр жайы (Котор), текстиль өнөр жайы (Бижело Полюс), кеме куруу жана кеме оңдоо. (Biela, Bar), жеңил жана тамак-аш өнөр жайы.



Че́хия Респу́блика



Прага

парламенттик республика

Милош Земан

Чех Республикасынын экономикасы өнүккөн өлкө, Европа Биримдигинин жана ОЭСРдин мүчөсү. Посткоммунисттик өлкөлөрдүн ичинен Чехия өнүккөн өлкөлөрдүн катарына кирет. Калктын жан башына ИДПнын көлөмү боюнча (номиналдык) - 23 209 доллар (2019-жылы Словения менен Эстониядан кийин 3-орун). [1] Калктын жан башына ИДПнын көлөмү боюнча (МЖӨ) - 39 088 доллар (1-орун, 2019).


Чех Республикасынын минералдары. Fe - темир рудасы, PY - пирит, PM - полиметалл рудалары, U - уран. C - таш көмүр, L - лигнит, O - мунай. G - графит, KA - каолин.


Күрөң көмүр 46 848

Көмүр

10,967 -25.94

187

Май 163



Швейца́рия Конфедера́циясы


Берн

Федеративдик-парламенттик республика (директория

федералдык кеңеш

Гай Пармелин (Президент)

Игназио Кассис (вице-президент)

Simonetta Sommaruga

Viola Amerd

Uli Maurer

Alain Beers

Карин Келлер-Саттер


Швейцария дүйнөдөгү эң өнүккөн жана бай өлкөлөрдүн бири. Швейцария интенсивдүү жогорку өндүрүмдүү айыл чарбасы бар жана минералдык ресурстардын дээрлик жоктугу бар, өнүккөн индустриялык өлкө; экономикалык атаандаштыкка жөндөмдүүлүгү боюнча дүйнөдөгү алдыңкы он мамлекеттин катарына кирет. Швейцариянын экономикасы тышкы дүйнө менен, биринчи кезекте ЕС өлкөлөрү менен тыгыз байланышта


Швейцарияда дээрлик пайдалуу кендер жок. Көмүрдүн ири запасы, темир рудаларынын кендери, графиттин жана тальктун кендери гана бар. Жогорку Рон жана Рейн дарыясынын бойлорунда Германия менен чектешкен жерде таш тузун алуу өлкөнүн муктаждыктарын жабат


1981-жылы Швейцария дүйнөдөгү эң өнүккөн өлкөлөрдүн бири болуп калган. Негизги тармактары машина куруу, текстиль, химиялык жана тамак-аш, жогорку технология жана фармацевтика.





Шве́ция королдугу


Стокгольм

Конституциялык монархия

Карл XVI Густав

Швециянын экономикасы өнүккөн, экспортко багытталган. Анын негизги байлыгы жыгач, гидроэнергетика жана темир рудасы.


Өлкөдө заманбап инфраструктура, мыкты ички жана тышкы байланыш жана жогорку квалификациялуу жумушчу күчү бар.

Аларга мышьяк, жез, алтын, темир рудасы, коргошун, күмүш, уран, цинк, вольфрам жана шпат кирет. Норвоттен жана Скеллефте Швециянын тоо-кен казып алуу боюнча алдыңкы аймактары. Темир - өлкөдөгү негизги минералдык ресурстардын бири.


Тоо-кен тармагы: Тоо-кен тармагына басым жасайт. Ошондой эле, Швеция түстүү жана баалуу металлдардын болушу менен башка өлкөлөрдөн айырмаланып турат, алардын кендери Шеллефельвен дарыясынын суу бассейнинде жайгашкан.



Эсто́ния Респу́бликасы

Таллин

Парламенттик республика

Керсти Кальюлайд

Эстониянын экономикасы өнүккөн экономика, Европа Биримдигинин мүчөсү жана 2016-жылга карата МЖӨ ИДП көлөмү боюнча дүйнөдөгү 114-экономика. [20] Посткоммунисттик өлкөлөрдүн ичинен Эстония өнүккөн өлкөлөрдүн катарына кирет. Калктын жан башына ИДПнын көлөмү боюнча (номиналдык) - 23 758 доллар (Словениядан кийинки 2-орун, 2019) [1] [21]. Калктын жан башына ИДП боюнча (МЖӨ) - 38 540 доллар (Словения жана Чехиядан кийин 3-орун)


Кен байлыктар. Эстониянын аймагында мунай сланец, чым, фосфорит жана металл эмес курулуш материалдарынын кендери аныкталды.


Негизги тармактары энергетика, химия өнөр жайы, машина куруу, целлюлоза-кагаз жана жыгач иштетүү өнөр жайы.





Олконун официалдуу аталышы

Борбор шааары

Башкаруу формасы

Мамлекет башчысы

Экономикасы ИДП, дуйнолук рейтингде

Табигый кен байлыктары

Ондурушу

Кызыктуу маалыматтар, эстеликтер, курулуштар

Германия Федеративдик Республикасы (ГФР)


Берлин.

парламенттик республика.

Аткаруу бийлигин канцлер ишке ашырат.

Президент (5 жылга шайланат)

Франк-Вальтер Штайнмайер

  • Онуккон ондуруш, кучтуу экономикага ээ

  • (Машина куруу б-ча 2-орунда.

  • Металургия онуккон

  • Химиялык ондуруштору Европада 1-орунда,

  • текстиль онор жайы

  • айыл-чарбасы Европада 3-орунда

Тейлоо чойросу ИДПнын 64,4%

Айыл чарбасы 1.1% ондурушу 34,5% (2004) тузот. Дуйнодо 8-орунда турат

Борбордук Европа регионундагы - көмүр, курон комур (Рур бассейни) жана күрөң мунай сланецтери. Май жана газ.


Экономиканын негизин (70% дан 78% га чейин (2011-ж.), Ар кайсы жылдарда) кызмат көрсөтүү, 23-28% - өндүрүш түзөт. Германиянын экспортунун кыйла бөлүгүн түзгөн товарларды, машиналарды жана ар кандай шаймандарды өндүрүү дагы өнүккөн. Агрардык сектор ИДПнын 0,5-1,5% түзөт, анда өлкөнүн экономикалык жигердүү калкынын бирдей санын иштеген






Австрия Респу́бликасы


Вена

Федеративдик мамлекет парламенттик республика

Александр Ван дер Беллен

Австрия - жогорку деңгээлде өнүккөн постиндустриалдык мамлекет [14]. Өлкө Европадагы өнүккөн өлкөлөрдүн бири. 2001-жылы киши башына ИДП - 28,2 миң доллар (ЕСтин орточо көрсөткүчү 25,5 миң).

Дуйнодо 13-орунда турат.

  • туризм чет өлкөдөн каражат тартуунун маанилүү булагы

.

  • күчтүү өнөр жай ( кең өндүрүш базасы

химия жана мунай химиясы, электротехника, текстиль өнөр жайы, жыгач иштетүү);

квалификациялуу жумушчу күч



Алба́ния республикасы

Тирана

Албания унитардык мамлекети. Парламенттик республика

Илир Мета

өлкө туруктуу базар экономикасына ийгиликтүү өттү. Төмөнкү инфляция (1,9%) [100]. ИДП (PPP)

• Бардыгы (2020) $ 39.113 миллиард [3] (120-орун)

• Жан башына 13,651 АКШ доллары [3] (87-орун)

)

нефти, табигый газ,комур хром,жез жана никель казып алуу

тамак-аш азыктарын кайра иштетүү, текстиль жана кийим; жыгач иштетүү, мунай жана металл казып алуу, цемент өндүрүү, гидроэнергетика



Бельгия Королдугу


Брюселль

Конституциялык монархия

Королль Филипп

Бельгия —жогору онуккон постиндустриялуу олко. Экономикаксынын негизин тейлоо кызматы (барынан мурун транспорт жана ондуруруш тузот

ИДП дуйнодо 25-орунда

алмаз иштетүү (биринчи кезекте Антверпенде), цемент жана айнек өндүрүү, жыгач иштетүү, тамак-аш иштетүү


Металл буюмдарын жана текстиль өндүрүштөрүнүн эң онуккону

.


Болга́рия Республикасы


София

Парламенттик республика

Румен Радев

Болгария — орто онуккон агрардык олко

ИДП киши башына 24.5мин доллар

Дуйно боюнча 76-орунда

Олко ЕСке мучо болгон. Салыштырмалуу ортодон жогорку денгээлде онуккон (ЕС статистикасы боюнча)

Жумушсуздуктун кескин төмөндөшү жана жумушчу күч жетишсиздигинин шартында, 2019-жылга карата эмгек акынын өсүшү экономикалык өсүштүн басаңдашы менен чектелген жок.

.


Босния жана Герцеговина


Сараево

Парламенттик республика

Валентин Инцко

Базар экономикасында ийгиликтуу болууда Инфляция томон, дээрлик жок (1.4) ВВП (номинал)

• жыйынтык (2018) 20,184 млрд[4] долл. (110-орун)

2014-жылы тоо-кен өндүрүшү өндүрүштүн болжол менен 5% түздү (негизинен көмүр, лигнит жана металл рудасын казып алуу), кайра иштетүү өнөр жайы - болжол менен 74%


Ошол эле учурда, кайра иштетүү өнөр жайынын түзүмүндө тамак-аш өндүрүшү өндүрүлгөн продукциянын болжол менен 18%, металлдар - 15%, кокс жана мунай заттар - 13%, ошондой эле автоунаалар, чиркегичтер жана жарым чиркегичтер - болжол менен 4%


Улуу Британия

Улуу Британия жана тундук Ирландия бириккен падышачылыгы

Лондон

Парламенттик монархия

Елизавета II

Улуу Британияда жарым-жартылай жөнгө салынган базар экономикасы бар Туризмдин өлкөнүн экономикасына кошкон салымы чоң: 2014-жылы бул тармак 121,1 миллиард фунт стерлингге бааланып, Британиянын ИДПсынын 7,1% түзгөн


Нефьт, табигый газ, темир иштетуу боюнча лидер.

Химия онор жайы, нефьт ондуруу, машина куруу, энергия жана электротехника тармагы кыйла онуккон. Спорт тармагындагы ири ийгиктери да белгилуу



(Венгерская Республика)

Венгрия Республикасы


Будапешт

Парламенттик республика

Янош Адер

Венгрия негизинен машина куруу продукциясын жана башка өнөр жай товарларын экспорттойт

ИДП 159.5 млрд долл

(58-орун)

Венгрияда боксит, күрөң көмүр, мунай, газ, темир, марганец, жез, коргошун-цинк рудалары, минералдык жана термалдык суулар казылып алынат

Тышкы соода товарларынын түзүмүндө даяр өнөр жай товарлары басымдуулук кылат - атап айтканда, экспорттолуучу транспорт каражаттары жана запастык бөлүктөр, электр жана электрондук компоненттер жана буюмдар, дары-дармектер жана башка химиялык продукциялар



Греция Республикасы


Афины

парламенттик республика

Катерина Сакелларопулу

Заманбап Грециянын экономикасында тейлөө тармагы эң чоң үлүштү ээлейт жана экономиканын эң маанилүү жана ошол эле учурда эң тез өсүп жаткан тармагын, андан кийин өнөр жай жана айыл чарбасын билдирет. Грециядагы туризм валюта кирешесинин негизги булактарынын бири болуп саналат, ал мамлекетке ИДПнын 15% дан ашыгын берет [22] жана 16,5% иштейт

ИДП 218 млрд долл (2018) 57-орун

Казылып алынган отундун запасы анча чоң эмес - мунай жана газ кендери тиешелүүлүгүнө жараша 7 миллион тонна жана 140 миллиард кубометрди түзөт. Түндүк Эгейдеги мунай жана газ бассейнинде кендер табылган. Көмүр кендеринин ичинен сапатсыз күрөң кендери гана ачылган (болжол менен 3600 миллион тонна)


Башка маанилүү тармактарга текстиль, химия, курулуш материалдары, машина куруу, транспорттук жабдуулар жана электр шаймандары кирет



Испания королдугу


Мадрид

Конституциялык монархия

Филипп VI

Испания агрардык өлкө, андан тышкары, ал Батыш ЕЭКПтин ири өндүрүүчүлөрүнүн бири (номиналдык)

• Бардыгы (2019) $ 1.394 триллион

ИДП 1,394 трлн[4] долл. (13-й)

Испаниянын ичегиси минералдык заттарга бай. Мезетанын бүктөлгөн түбүнүн чыгышы же тоо структураларынын жанар тоо тектери менен байланышкан металл кендеринин запастары өзгөчө маанилүү.

.

Эң байыркы тармак - тоо-кен тармагы.


Машина куруу тармагынын ичинен кеме куруу өзгөчө орунду ээлейт. Унаа (SEAT) бар. Металл иштетүү жана өнөр жай жабдууларын өндүрүү өнүккөн. энергетика, тамак-аш жана тамак-аш өндүрүшү, кеме куруу, автомобиль куруу, металлургия, металл иштетүү, химиялык жана текстиль




Италия Респу́бликасы


Рим

Парламенттик республика

Серджо Маттарелла





Өлкөнүн экономикасы салттуу түрдө кирешелеринин жана экономикалык адистешүүсүнүн чоң регионалдык айырмачылыгы менен мүнөздөлөт: өлкөнүн түндүгүндө өнөр жайлык өнүккөн индустриалдык жана постиндустриалдык борборлор көмүскө экономиканын үлүшү жогору болгон борбордук региондордун артта калган кризистик түштүгүнө каршы турушат. ИДП 1,98 триллион доллар

ИДПнын көлөмү боюнча рейтинг: 8-орун

киши башына: 32-орунда


Италияда ар кандай минералдар бар. Бирок алардын көпчүлүгүнүн кендери бүткүл өлкө боюнча чачырап кеткен запасы боюнча анча чоң эмес.


Өнөр жайдын алдыңкы тармактары: машина куруу, металлургия, химия жана нефтехимия, жеңил жана тамак-аш. Италия автоунаалардын, велосипеддердин жана мопеддердин, тракторлордун, кир жуугуч машиналардын жана муздаткычтардын, машинка жана эсептегич машиналардын, электрондук продуктулардын, өнөр жай жабдууларынын, темир түтүктөрдүн, пластмассалардын жана химиялык булалардын, унаа дөңгөлөктөрүнүн, жана даяр кийимдер жана териден жасалган бут кийимдер, макарон азыктары, сыр, зайтун майы, шарап, мөмө-жемиш жана помидор консервалары



Молдо́ва Республикасы


Кишинев

Парламенттик республика

Майя Санду

Молдова агроөнөр жай өлкөлөрүнүн категориясына кирет. 2019-жылга карата МЖӨ боюнча киши башына ИДПнын көлөмү боюнча ал дүйнөдө 94-орунда, Европа өлкөлөрүнүн арасында акыркы орунда тура


Импорттун негизги бөлүгү минералдык чийки зат жана отун, машиналар жана жабдуулар, химиялык заттар, текстиль

.

Төмөнкү инфляция (3,3%) [96]. Экономикалык өсүштүн салыштырмалуу жогорку темптери (Европадагы орточо көрсөткүчтөн жогору) жана мамлекеттик карыздын төмөндүгү (Европанын орточо деңгээлинен төмөн). Европа өлкөлөрүнө салыштырмалуу жумушчу күчү салыштырмалуу арзан жана жакшы билимдүү





Нидерланды Королдугу


Амстердам

Конституциялык монархия

Виллем-Александр

Нидерланды экономикасы дүйнөдө 18-орунда турат. 1998-жылдан 2000-жылга чейинки мезгилде. ИДПнын жылдык өсүшү 4% ды түздү, бирок андан кийин өсүү темпи бир аз басаңдады. Инфляция жылына орто эсеп менен 2,1-2,6% ды түзөт. Нидерланддар экономикалык эркиндик боюнча сурамжыланган 157 өлкөнүн ичинен 16-орунда турат

.

Табигый газдын жана мунайдын ири запастары бар, алардын кендери Ижсельмирдин (Слохтерен) батыш жана чыгыш тарабындагы салыштырмалуу ойдуң жерлерде, ошондой эле Түндүк деңиздин шельфинде жайгашкан. Ошондой эле көмүр жана күрөң көмүрдүн запасы (Лимбург провинциясынын түштүгүндө), чым, аш тузу жана каолин бар


Механикалык инженерия

Петрохимия

Учак куруу

Кеме куруу

Кара металлургия

Текстиль өнөр жайы

Эмерек өнөр жайы

Целлюлоза-кагаз өнөр жайы

Пиво өндүрүү

Кийим тигүү өндүрүшү



Норвегия королдугу


Осло

Конституциялык монархия

Харальд V

Норвегияда стратегиялык тармактарда мамлекеттик сектордун олуттуу үлүшү бар өнүккөн аралаш экономикасы бар. Дүйнөлүк экономикалык циклдерге сезимтал болгону менен, Норвегиянын экономикасы өнөр жай доору башталгандан бери туруктуу өсүштү көрсөттү

ИДП 434.2 млрд долл

29-орун

Норвегиянын мунай жана газ запастарынын бардыгы Түндүк деңиздин шельфинде жайгашкан. Резервдерди чалгындоо ишин баштоо демилгеси мамлекетке эмес, ири трансулуттук компанияларга таандык болгон. Биринчи өтүнмө 1962-жылы америкалык Phillips Petroleum тарабынан берилген







Мунайгаз комплекси Норвегиянын бүткүл экономикасынын негизи болуп саналат. Анда түздөн-түз 74 миңден ашуун адам иштейт. (Иштегендердин 3%), ал эми кыйыр түрдө дагы 220 миң




Польша


Официалдуу аталыш По́льша Республикасы



Варшава

Парламенттик республика

Анджей Дуда

Польшанын экономикасы социалдык багыттагы базар экономикасы. Европа Бирлигиндеги алтынчы ири экономика жана Чыгыш блогунун мурдагы мүчөлөрү менен Европа Бирлигинин жаңы мүчөлөрүнүн ичинен эң ири экономика. 1990-жылдан тартып, Польша экономикасын либералдаштыруу саясатын жүргүзүп келет жана анын экономикасы ЕС өлкөлөрүндө 2007-2008-жылдардагы каржы кризиси учурунда рецессияны болтурбоочу жалгыз өлкө болгон.


Польша - көмүрдүн жана күрөң көмүрдүн, жез кендеринин, цинк менен калайдын табигый запастары боюнча дүйнөлүк лидерлер менен бир катарда, пайдалуу кендерге бай өлкө. Өлкөдө ошондой эле күкүрт, таш тузу жана табигый курулуш материалдарынын олуттуу кендери бар.

.

Өлкөдө көмүр жана күрөң көмүр, жез, цинк, коргошун, күкүрт, жаратылыш газы, аш тузу казылып алынып, токой кыюу иштери жүрүп жатат.


Негизги тармактар:


машина куруу (кеме куруу, станок куруу);

кара металлургия;

көмүр өнөр жайы;

текстиль өнөр жайы;

химия өнөр жайы (жер семирткичтерди өндүрүү



Словения


Официалдуу аталышы – Словения Республикасы


Любляна

Парламенттик республика

Борут Пахор

Словениянын өнүккөн экономикасы бар. Бардык славян өлкөлөрүнүн ичинен жана мурунку коммунисттик пландуу экономикасы бар өлкөлөрдүн ичинен Словенияда киши башына ИДПнын номиналдык көрсөткүчү эң жогору, ал эми 2020-жылы Эң төмөнкү эмгек акыдан кийинки орунда 1024,24 евро (дүң) жана 736 евро (2020-жылдын ноябрь айына карата таза орточо эмгек акы) 2028,42 евро (дүң) жана 1328,04 евро (таза)


Словениянын тереңдиктеринде минералдар: күрөң көмүр, коргошун, цинк, сымап, уран, күмүш, ошондой эле курулуш таштары бар.


Словениянын алдыңкы тармактары бүгүнкү күндө электроника, электр жабдуулары, химиялык заттар, фармацевтика, текстиль, кагаз жана кагаздан жасалган буюмдар, жыгачтан жасалган буюмдар жана автоунааларды чыгарат. Калктын дээрлик үчтөн экиси тейлөө чөйрөсүндө иштешет.














Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!