Балықтар.Қосмекенділер

Сабақтың тақырыбы: «Балықтар. Қосмекенділер»
Сабақтың мақсаты:
а) білімділігі: Оқушылардың балық түрлерін білуге, саны азайып бара жатқан балықтар, балық шаруашылығы, балықты қорғау туралы түсінік беру, білімдерін арттыру.
ә) дамытушылығы: Оқушылардың іскерлігі мен танымдық белсенділігін, зейінін, шығармашылығын дамыту.
б) тәрбиелігі: Оқушылардың экологиялық тәрбие беру, ізденімпаздыққа, мейірімділікке және ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты таныстыру
Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сурет, салыстыру
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, сызбалар, слайдтар, музыка, сергіту сәті.
Сабақтың жүру барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
а) оқушылармен амандасу
ә) оқу – құралын тексеру

Сәлемдесейік иіліп,

Жылы жүзбен жымиып.

Қызығы мол сабақта,

Ойнайық та, күлейік.!

Психологиялық дайындық

Қорқытпаймыз құстарды

Қызықтаймыз ұшқанды.

Үркітпейміз аңдарды,

Жасамаймыз дұшпандық

III.Үй тапсырмасын тексеру:

Сөзжұмбақ:

1.Үй құсы

2.Тау құсы

3.Өте сақ құс

4.Орман дәрігері

5.Ең әдемі, сұлу құс

6.Адамдарға өте жақын жүретін құс

- Қане, балалар қандай сөз шықты (құстар)

Үй жұмысын тексеру (құстар туралы )

3-класс 1-класс

• 3-сынып

• Құстардың қандай түрлерін білесіңдер? Әңгімелеп бер.

• Құстар туралы ауа райы болжамдарын айту

1.Құс жүнін үрпитсе, жаңбыр жауады, ауа райы өзгереді.

2.Қарға қарқылдаса, қар жауады

3.Көкек қатты, әрі жиі шақырса-күн жылиды.

4.Қарлығаштар аспанда самғап ұшса, күн ашық болады.

5.Ерте көктемде қарға суға шомылса, күн жылиды. т.б.

ІV. Қызығушылықты ояту сатысы:

Ал енді келесі жұмбақты шешесіңдер. Бүгінгі біздің жаңа сабағымыздың тақырыбы да осы жұмбағымызбен байланысты:
Қанаты бар ұшпайды,
Жұрт айламен ұстайды. (Балық)
Бүгін біз жануарлар әлемінің бір түрі – балықтармен танысамыз. Балықтар қайда тіршілік етеді?
- Суда.
- Судың қандай түрі бар, есімізге түсірейікші?
Мұхит Теңіз
Өзен Көл.

V. Мағынаны ажырату сатысы
Мұғалімнің түсіндірмесі: 
Балықтар дүние жүзіндегі кез келген су қоймасында (мұхит, теңіз,көлдер,өзендерде )тіршілік етеді.Балықтар - омыртқалы жануарлар. Балықтар тек суда ғана тіршілік етеді, сондықтан олардың дене пішіні мекен ететін орны мен тіршілік жағдайларына байланысты алуан түрлі болып келеді. Енді балықтың сыртқы құрылысына назар аударайық.(Балықтың суретін көрсету) 
1.Балықтардың денесі қабыршықтан тұрады. 
2.Балықтар өмір бойы желбезек арқылы тыныс алады. 
Бастың артқы және бүйір жағында жалпақ желбезек қақпалары болады. Желбезектер осы қақпақтардың астында орналасқан. 
3.Жүзбе қанаттары тепе-теңдікті сақтап,бағытын анықтай алады,яғни балықтың жүзу кезіндегі түрлі қимылдары, олардың қанаттарының түрліше қозғалуына байланысты. Балықтар қос қанаттары арқылы су ішінде денесін бұрып отырады. Егер қос қанаттарын денесіне таяп байласақ, олар бауырын судың бетіне қаратып

қалқып су бетіне шығады 
4.Балықтардың ілгері қарай қозғалуына құйрық қанаты басты органы болып табылады, ол денені басқару қызметін атқарады. 
5.Барлық сүйекті балықтардың торсылдағы болады.Ол судың төмеңгі қабаттарына дейін баруға мүмкіндік жасайды. 
Балықтардың адам өміріндегі маңызы өте зор. Балықтан тамақтық продуктылар өндірумен қатар тіршіліктік маңызы бар пайдалы витамин, қоректік ұн тыңайтқыштық түктер де өндіріледі.Жылына миллиондаған балықтар ауланады да,балықтардың саны азаюда.Сондықтан арнайы су қоймаларында балықтар қолдан көбейтіледі. 

6.Бекіре балықтарында сүйек болмайды. Олардың етінен әр түрлі балық тағамдарын және ысталған тағамдар әзірлейді. Бекіре еттері көптеген тағамдар әзірлеуге жарайды. Бекіре тек Каспий теңізінде, Еділ мен Жайық өзендерінде ғана мекендейді. Ұзындығы 5 м-дей, салмағы 200 кг-га дейін. Бекіре тұқымдас балықтардың ішіндегі семізі және еті жұмсағы. Бекіре балықтары саудаға суытылған, мұздатылған және ысталған түрде түседі, сонымен қатар оны балық өнімдерін және әр түрлі балық консервілерін өндіруде қолданады.
7. Балықты кез келген жерден аулауға болмайды және кез келген адам балықты аулай алмайды оған әдейі рұқсат қағазын алу керек. Тек қана бекіре емес балық түрлері өте көп.
Шортан, жайын, көксерке, алабұға, дельфин, аққайран, сазан, кит

8. Оқулықпен жұмыс:
Мәтінді түсіндіру.Тізбектеп оқыту

11.Сергіту сәтін өткізу.

VI. Ой толғаныс сатысы.3-сынып.Ойын : «Жануарларды өз үйіне орналастыр».

Алабұға
... Жолаң-жолаң сауыры,
Балықтың бұл тәуірі.
Екі көзі сап-сары,
Ауыра ма бауыры.
Алабұға үйірі
Сияқты бір иірім.
Қоңыр-жасыл жотасы,
Жасыл-сары бүйірі...

Жайын
... Білем десең, біліп көр.
Қармағыңа іліп көр.
Жайын үшін сөз бе екен.
Бақа, шаян, сүліктер.
Толағайы толағай,
Және мешкей, қомағай.
Түсе қалса қармаққа,
Әрең тартар он ағай...

Сазан
... Айқайлама, ұрыспа,
Тіпті аңырын тыныста,
Сазан нағыз сақ балық.
Жоламайды дыбысқа...

Қорытындылау:

А) Ойын: "Мейірімді жүрек"

Әр оқушы бір-біріне жақсы қасиеттерін білдіретін сөздер айтып, тілек білдіреді.

Ә)Үй тапсырмасы:Балықтар, қосмекенділер туралы қызықты мәліметтер жинақтау.Әр түрлі балықтың суретн салу.

Тау суындай мөлдір болыңыз, табиғаттай мейірімді болыңыз, раушан гүліндей әдемі болыңыз, бұлбұлдай әнші болыңыз, күндей күлімдеп жүріңіз, жұлдыздай жарқырап жүріңіз, аққу құсындай бақытты болыңыз, өміріңіз ұзақ болсын!

Б)Бағалау:Оқушыларды қатысуына, ынтасына байланысты бағалау.