Архивтеу. WinZip, WinRar программалары.

5 – сабақ   

сыныбы____ күні  _______ Пән мұғалімі  ________________

Сабақтың тақырыбы:      Архивтеу. WinZip, WinRar программалары.

Сабақтың мақсаты:               

Білімділік – Файлдарды архивтеу туралы толық мәлімет беру,                                                                                                               WinZip, WinRar программаларымен таныстыру,

жұмыс жасай білуге үйрету.

Тәрбиелік – Оқушыларды кішіпейілдікке, жекелеп жұмыс жасауға, ұйымшылдыққа, сабақта өзін - өзі басқаруға тәрбиелеу. Архивтеу программаларымен жұмыс жасай алу дағдыларын қалыптастыру.

Дамытушылық – Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттері мен танымын, архивтеуді пайдалануда оның өз бетінше проблемалық ситуацияларды шеше алуын қамтамасыз ету.

Сабақтың түрі:   Білімді меңгерту

Сабақтың көрнекілігі:  Плакаттар, графопроектор, компьютер

Сабақтың әдісі:    Баяндау, практикаық жұмыс.

 Сабақтың барысы

Ұйымдастырылу кезеңі

• оқушылармен сәлемдесу

• келмеген оқушыларды белгілеу

• сабаққа дайындығын, құралдарын тексеру

Үйге берілген тапсырманы сұрау

1. 1. Компьютерлік вирустар деп нені айтады?
   2. Жүктелетін вирустардың жұмыс істеу принциптері қандай?
   3. Файлдық вирустардың жұмыс істеу принциптері қандай?
   4. Белгілі антивирустық бағдарламалардың типтерін сипаттаңыз.

Жаңа сабақты түсіндіру

Архивтеу бағдарламалары. Файлдарды архивтеу туралы толық мәлімет.

Информацияны қорғау әдістерінің бірі резервті даналарды магниттік тасушыда сақтау болып табылады, яғни файлдарды дискеттерге көшірген жөн екені алдыңғы тақырыпта айтылған болатын. Егер файл жадтың көп көлемін алса және дискетке сыймайтын болса, не істеу керек? Мұндай жағдайларда информацияны құртпай, оны қысуға мүмкіндік беретін арнайы бағдарламалар қолданылады. Мұндай, қысылған файлдарды дискетте сақтап қана қоймай, компьютерлік желілерде байланыс каналдары бойынша жіберуге болады.

Файлда информацияны қысу процесі деректерді архивтеу деп те аталады.Архивтеу файл алатын кеңістік көлемдерін едәуір қысқартуға мүмкіндік береді, оларды бір компьютерден басқаға тасымалдауды елеулі жеңілдетеді, файлды дискіге көшіру уақытын кішірейтеді, бөгде адамдардың орынсыз қатынауынан (килігуінен) информацияны парольмен қорғайды жөне сонымен қатар файлдарды компьютерлік вирустардан бүлінуден жарым-жартылай қорғайды.

Архивтік файл дегеніміз — өзіңде бір немесе бірнеше файлдар, немесе қысылған түрде қапшықтар, сонымен қатар файлдың аты, олардың құрылған немесе өзгертілген күні жөне уақыты, өлшемі т.с.с. туралы қызметтік информациялардан тұруы мүмкін арнайы түрде ұйымдастырылған файл.

Архивтен шығару дегеніміз - архивке орналасарға  дейін олар қандай түрде болса, тура сол түрде архивтен файлдарды қалпына келтіру процесі.           Архивтік файлдарды шешу кезіңде файлдар архивтен алынады және дискіге орналасады.

Файлдарды буып-түйетін және шешетін бағдарламаларды архиватор-бағдарламалар деп атайды. архиватор-бағдарламалардың негізгі түрлері. Кең тараған бағдарламалардың ішінен ARJ, RAR, PRZIP, PAK, LHA, ICE, HYPER, WINZIP, ZOO, EXPAND атауға болады.

Соңғы уақыттарда ARJ, RAR қолданушыларда және WINZIP ерекше архиваторлары кеңінен таньшуда.WINZIP архиваторы Windows-қа құрастырылған және ол да терезелік интерфейсті қолданады.

Осы архиваторлардың барлығы архивтеудің негізгі міндеттерін орындайды:

1.  Жаңа архивтерді құру;

2. Архивтерден файлдарды алу;

3.  Бар архивке файлдарды қосу;

4.  Өзі шешілетін архивтерді құру;

5.  Көп томды архивтерді құру;

6. Архивтерді бүтіндігіне тестілеу;

7.  Зақым келтірілген архивтерді толығымен немесе жартылай қалпына келтіру;

8.  Бөгде адамдардың қарауынан және өзгертуінен архивтерді қорғау.

Бұл міндеттердің кейбіреулерін біз WINZIP архиваторының мысалында қарастырамыз.

WINZIP АРХИВАТОРЫ

Деректерді архивтеудің кейбір міндеттерін WINZIP архиваторының мысалында қарастырайық.

I.  Архивтеу.

Архивтеудің бірнеше әдістері бар.

Бірінші әдіс:

1. Жұмыс орнындағы таңбасы бойынша маусты екі рет шертіп немесе Пуск - WINZIP әрекеттерінің тізбегін орындап, WINZIP жүктейді.

2. WINZIP диалог терезесіңце (25-сурет) I Аgrее батырмасы бойынша шертеді.

25-сурет

3. Диалог терезесіңде (26-сурет) New батырмасы бойынша шертеді немесе File – New Archive командасын орындайды.

26- сурет

4.  Пайда болған New Archive терезесінің (27-сурет) Имя файла өрісіне архивтің атын енгізеді. ОК батырмасын шертеді.

5. Add терезесінде архивке орналастыратын файлды таңдайды. Add батырмасы бойынша шертеді.

6. Архиватормен жұмысты аяқтау үшін File – Exit  командасын орындайды

Екінші әдіс.

1. Архивтелуге тиіс файлда немесе қапшықта маустың оң жақ батырмасын шертеді.

2. Жанама (динамикалық) менюден Add to (файлдың аты) .zір тандайды. Архивтің атын бағдарлама  архивтелетін файлдың аты бойынша өзі қоады.

3. Agree  батырмасын шертеді.

Архив түпнұсқасы орналасқан қапшықта пайда болады.

II. Архивке файлдарды қосу.

Архивке файлдарды қосудың бірнеше әдістері бар. Ең қолайлысын қарастырамыз.

1.  Архивке орналастыратын файдды ерекшелейді.

2. Правка - Вырезать (егер файлдың орын ауыстыру қажет болса) немесе Правка - Копировать (егер файдды тек қана көшіру қажет болса) командасын орындайды.

3.  Файлдар қосылуға тиіс архивті ерекшелейді.

4.  Правка  - Вставить комаңдасын орындайды.

5. Аgrее батырмасын шертеді.

Ш.Архивтен файддарды алу.

1. Архивтелінген файлда маусты екі рет шертеді.

2. Аgrее батырмасын шертеді.

3. Архивтен алынуға тиіс файлдарды ерекшелейді.

4. Extract батырмасы бойынша шертеді немесе АсtіопрЕхtract командасын орындайды.

5.  Ехtract терезесінің Ехtract to өрісіне архивтен шығарудың жолын енгізеді. Үнсіз келісім бойынша   С:\window \tетр.

6. Ехtract батырмасы бойынша шертеді.

IV. Бүкіл архивті архивтен шығару.

1.  Архивтің файлында маустың оң жақ батырмасын шертеді.

2. Жанама (динамикалық) менюден Ехtrract to folder (қапшықтың немесе файлдың аты/жолы) таңцалады.

3.  I Аgrее батырмасын шертеді.

Тапсырма:

       Тақырыпты бекіту үшін өз бетіңізбен С:\win98\Freecell қапшығында орналасқан "Бос ұяшық" ойыншығьшың стандартты файлын архивтеңіз және архивтен шығарыңыз. 

  1.   Өзіңіздің ОқушыФИО деген қапшығыңызды құрыңыз.

  2.   Мой компъютер қапшығын ашыңыз.

 3.    С:\ қапшығын ашыңыз.

 4.    С:\ қапшығында Win98 қапшығын ашыңыз.

 5.  Win98 қапшығында айналдыру батырмасымен файлын табыңыз.

6.   Freecell.ехе файлын Win98 қапшығына көшіріңіз.

7.  Freecell.ехе файлында маустың оң  жақ батырмасын шертіңіз.

8.   Жанама (динамикалық) менюден Add to Freecell таңдаңыз.

9.   I Аgrее батырмасын шертіңіз.

Өзіңіздің қапшығыңызда Freecell.zip архивтелінген бағдарламаның таңбашасын көресіз.

Freecell.zip архивтік файдды архивтен шығару

1.    ОқушыФИО қапшығын ашыңыз.

2.   Одан Freecell.ехе файлын өшіріңіз.

3.   Freecel.zip файлында маустың оң жақ батырмасын шертіңіз.

4. Жанама (динамикалық) менюден Extract to folder С:\Win98\Жумыс орны\ОқушыФИО\ Freecell.ехе таңдаңыз.

5.   I Agree батырмасын шертіңіз.

Өз қапшығыңыздың терезесінде архивтен шығарылған бағдарлама Freecell.ехе орналасқан Freecell қапшығының таңбашасын көресіз.

Сабақты қорытындылау:

1.  Информацияны қысу дегеніміз не?

2.  Файлдарды архивтеу  не үшін қолданылады?

3. Архивтік файл дегеніміз не?

4.  Қандай архивтер көп томды деп аталады?

5. Архивтен шығару дегеніміз не?

Үйге тапсырма:    Архивтеу. WinZip, WinRar программаларын оқып келу.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. 1. СИН каз материалдары.

mail.ru «Архиваторы», «Программы WinZip, WinRar»