А?ан сері (Бек То?ысбай?лы)

Саба?ты? та?ырыбы:      А?ан сері.             Бек То?ысбай?лы

Саба?ты? ма?саты: 

Білімділік:  А?ынны?  адамгершілік ізгілік м?селесін к?терген,  досты?, махаббат еркіндігін  а?са?ан лирикаларын талдау,  лирикалы? ?а?арман бейнесін ашу; 

Дамытушылы?:  А?ан сері  ?ле?дерін талдау, барысында с?лулы??а, ?семділікке лайы? бейнелі с?з кестелерін табу о?ушыны шы?армашылы??а ізденіске баулу; 

Т?рбиелік: О?ушыны ?демілікке, ?дептілікке   шынайы, м?лдір сезімді ?астерлеуге, ізгілікке т?биелеу.

Саба?ты? т?рі:  Жа?а саба?.

Саба?ты? ?дісі:  С?ра?-жауап, ?зіндік  ізденіс  ж?мыстары.

П?наралы? байланыс:  Математика, ?аза? тілі, музыка.

Саба?ты? к?рнекілігі: А?ан  сері  суреті, шы?армашылы? жина?ы зерттеу

е?бектері,  интерактивті  та?та. 

Саба?ты? барысы:

I.  ?йымдастыру  кезе?і.

Психологиялы? дайынды?.

К?н шуа?ын алайы?,

Ала?ан?а салайы?.

Жылы-жылы тілекпен,

Баршамыз?а сыйлайы?!

Сынып о?ушыларын саба??а бейімдеу, назарын саба??а аудару.

II. ?й тапсырмасын с?рау.

- Балуан Шола?ты? шын есімі кім?

- Н?рма?амбет  бала кезінде  ?андай бол?ан?

- Ол ж?рменкеде неше п?тты к?терген?

- Неге оны Шола? деп ата?ан?

- А?ын ?ле?де Балуан Шола?ты ?алай суреттеген?

- Бір п?т неше килограмм?

- Балуанды?пен ?атар ?андай ?нері бол?ан ?

- Балуан Шола? кім?

- ?нердегі ?стазы кімдер бол?ан ?

Байыр?ы ?лшем бірліктер: п?т, мыс?ал, ?ада?, батпан т.б.

1 п?т 16 кг –?а те?, Балуан Шола? 51 кг

1 п?т • 51кг = 816 кг к?терген.

?осымша  м?ліметтер о?ылады.       ?азіргі балуандар?а шолу  жасалады.

         Балуан Шола?ты? ?нер жолында?ы ?стаздары Біржан сал, А?ан сері бол?ан. Оларды? ?ндеріні? тамаша орындаушысы ?рі насихатшысы болады.

         Балуан Шола? балуанды?пен ?атар  ?нге ??мар, компазитор, а?ын, домбыра тарт?ан, бірнеше лирикалы? ?ндер жаз?ан. Оны?  «Желдірме», «Дікілдек», «К?кшетау», «?осал?а», «?ос барабан», «?ос перне», «??лан кісінес», «Кенже ?о?ыр» деген ?ндерін, шебер орындаушылар Ж.Елебеков, М.К?шкімбаев, М.Тырбаев, Ж.К?рменов, ?.Байбосынов, т.б. болды.

III.  Жа?а саба? .

?лтты? ойындар: шілдехана, б?йге, аударыспа?, ?ыз?уу, орамал тастама? т.б.

Авторы: Бек То?ысбай?лы   м?лімет беру

     Б?рын?ы батырларымыз, балуандарымыз, хандарымыз батырлы?, к?штілік пен бірге ?н салып, домбыра тартып, ?ле? жаз?ан. Сондай а?ын  б?гінгі  саба?ымызда танысатын А?ан Сері ?орамса?лы А?ан сері, А?жігіт ?орамса?лы (1843 жылы б?рын?ы К?кшетау облысы, ?лкен ?оск?лді? ма?ы — 1913 жылы, сонда) — а?ын, ?нші, композитор. Шын есімі – А?жігіт, ата-анасы еркелетіп А?ан атап кеткен. ?кесіні? есімі ?орамса, шешесі — Жа?ыл. А?ан сері жас кезінен ?нерімен к?зге т?сіп, кейін а?ынды?, ?ншілік ?нері кемелденген со? алты алаш?а аты м?лім сері атан?ан. А?ан жас кезінен  ??ымтал, ?те зерек болып ?седі. Жасынан-а?  ?н-жыр?а ?уес болып 16-17 жасында-а? ?олына  домбырасын алып, ?н салып, ?ле? шы?ара бастайды. А?ан серіні? “А?то?ты”, “Алтыбасар, “Ма?пал”, “Бал?адиша”, “Сырымбет”, “Майда ?о?ыр”, т.б. ?ндері ?йел жаныны? с?лулы?ын жар?ырата к?рсетуімен бірге, махаббат ??діретін ас?а?тата суреттеуімен де ??нды.

        А?ан сері а?ын-?нші ?ана емес, са?ла? а?шы, атбегі де. А?ынны? с?йікті досына, ?имас ?мірлік серігіне айнал?ан с?йг?лігі мен ?ыран ??старына арнал?ан “Ма?ма?гер”, “?аратор?ай”, “К?кжендет”, “??лагер” ?ндерінде А?ан серіні? ішкі жан д?ниесіндегі б?р?аныс, ?ан жыла?ан ж?регін осы шы?армалары ай?ын к?рсетіп т?р?андай.

      30 жастан ас?анда а?ын бірнеше ?ай?ы?а тап болады. С?йген жары ?р?иядан айырылады, ?ыраны ?аратор?айдан, ??май тазысы Базаралы ?леді  ж?не ?имас серігі ??лагер атты т?лпары ?леді.  Еременге неге алып келдім? Мал да болса жануарым –ай, шабу?а жіберерді басын т?мен салып, к?зіні? жасы б?рша?тап т?рды-ай, Бір с?мды?ты? боларын сезген екенсі? гой жануарым деп,  бір к?н, бір т?н ?лген еркесіні? басында отырады.??лагерді? мерт болуы  егде тарт?ан А?ан серіні? ?мірі мен шы?армашылы?ында ?мытылмас о?и?а болды. ??лагер туралы ?ле?дерінде а?ынны? к??іл к?йі, ашу-ыза, к?йініш, ?міт-сезімі тебірене жырлан?ан.

О?ушылар ??лагерден ?зінді о?иды.

Слайдтан жыл?ыны? т?сі, ж?рісі , та?амы туралы м?лімет беріледі. Сергіту с?ті.    «?ара жор?а»

І?.   О?улы?пен ж?мыс.

Орындары?да отырып іштері?нен м?тінмен танысып шы?ы?дар.

С?здік ж?мыс:

Шілдехана – н?рестені? д?ниеге келу тойы.

Жарату -  баптау, дайындау.

К?ндеуші – ?ыз?анша?, к?ре алмаушы адам.

Поэма – ?ле?нен жазыл?ан о?и?алы шы?арма.

?.  Д?птермен ж?мыс.

1-топ «?аратор?ай» 

2-топ «??лагер»

IV.  Венн диаграммасы

      Балуан                                                                          А?ан

  Мы?ты, к?шті, ?айсар               А?ын                      Сері,  бойша?,

  А?шы, балуан                            Сазгер                     жануарлары жа?сы

                                                        ?нші                       к?рді

V.   ?орытынды:      

1. А?анды шын есімі кім?

2. А?ан ?андай бала бол?ан, неге Сері деп ата?ан?

3. А?анны? т?лпарыны? есімі?

4. А?ан?а т?лпарды кім сыйла?ын?

5. Б?ркіті неге жерге ?онбай,  аспанда ?ша береді ?

6. ??лагерді неге ?лтірді?

7. ??лагерге ?астанды? жасаушы адамдар?а не айтар еді?дер?

8. А?анны? та?ы ?андай ?асиеттерін айтасы? ?

9. Поэма - деген не?

?І. ?й тапсырмасын беру.  М?тінді т?сініп о?у, ??лагерді? суретін салу.

?ІІ. О?ушы білімін ба?алау.

Валиева Эльмира Жароллиновна

Бастауыш сынып м??алімі