СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Aerofotosyomka qilish ishlari

Категория: География

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«Aerofotosyomka qilish ishlari»

АЭРОФОТОСЪЁМКАНИНГ ГЕОМЕТРИК ПАРАМЕТРЛАРИ.

Мирзакаримова Гулшаной Мирзарахмат қизи

Фарғона политехника институти

Геодезия, картография ва кадастр” кафедраси ассистенти

[email protected]

Муродилов Хасабой Толибжон ўғли

Фарғона политехника институти

Геодезия, картография ва кадастр” йўналиши

3-босқич талабаси

[email protected]


Аннотаци: Олинган аэрофотосъёмка материалларининг тўғрилиги ва кейинчалик ундан самарали фойдаланиш мақсадида аэрофотосъёмканинг ташкил қилувчи бир қанча кўрсаткичларини ўрганишни тақазо этади.

Калит сўзлар: аэрофотосъёмка, геометрик параметрлар, съёмка масштаби, маршрут, бўйлама қопланиши, кўндаланг қопланиш, бўйлама базис, топографик аэрофотосъёмка, навигация.


Олинган аэрофотосъёмка материалларининг тўғрилиги ва кейинчалик ундан самарали фойдаланиш мақсадида аэрофотосъёмканинг ташкил қилувчи бир қанча кўрсаткичларини ўрганишни тақазо этади.

Аэрофотосъёмканинг геометрик параметрлари аэрофотосъёмка материалларини ўзаро геометрик боғланаши ва съёмка параметрларининг катталикларини ўз ичига олади. Уларга съёмка масштаби, суратлар қопланиши ҳамда съёмка маршрутларини паралеллигини аниқлаш киради.

Суратга олиш масштаби деганда суратлар қирқимини жой қирқимига тўғри келиши тушунилади. Умуман масштаб қуйидагича аниқланади:

Мф=ab/AB=f/Hф

f-аэрофотоаппарат фокусининг масофаси, Hф-суратга олиш баландлиги.

Суратга олиш баландлиги деганда эса суратга олинаётган ҳудуднинг учиш баландлигининг ўртача даражаси тушунилади.

Сурат масштаби ва учиш масштаби бир-биридан фарқланади. Аэрофотосъёмка параллел маршрутда амалга оширилади:

Hф= Мфf

Масштаблар кичик, ўртача ва йирик бўлади.

1: 25,000 ва кичикроқ - кичик

1: 10,000 - 1: 25,000 - ўртача

1: 10,000 ва ундан йирикроқ - йирик.

Фотограмметрик қайта ишлашни бажариш учун фотосуратлар қопланишини қатъий таъминлаш керак бўлади.

Қўшни жой суратининг қопланиши - бу ана шу жой ва ана шу жой тасвирланишидир.

Суратни бўйлама (Px) ва кўндаланг (Py) қопланиши фарқланади.

Б

ўйлама қопланишлар бир маршрутда бўлади. Суратларни кўндаланг қопланиши эса иккита қўш маршрутни боғланишида бўлади.


Кўндаланг қопланишлар қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:


Масштаб

Py расч.

Py min

Py min

1:25000

30+70(Δh/H)

20%

Py р.+10%

1:15000

35+65(Δh/H)

20%

Py р.+15%

1:10000

40+60(Δh/H)

20%

Py р.+20%


Δh=hmax-hср.


Бўйлама қопланишлар 65% берилганда Px min56% Px max

Бўйлама ва кўндаланг қопланишда суратга олишнинг бўйлама (Bx) ва кўндаланг (By) базисини ҳисоблаш зарур.

Суратга олишнинг битта маршрутдаги проекция марказиниг масофаси бўйлама базиси, суратга олишнинг иккита жуфт маршрутларининг масофаси эса кўндаланг базис дейилади.

С
уратга олишнинг бўйлама базиси суратга олишнинг оралиғини билиш керак.

ti - суратга олишнинг бўйлама базиси учиш вақти.

Топографик аэрофотосъёмка жойда амалга оширилади ва объект съёмкаси деб аталади. Объект съёмкаси участкалар съёмкасига жой релъефини максимал узунликдаги маршрут съёмкасининг у ёки бу навигация ускуналарининг мавжудлигида бўлиниши керак. Биринчи ва охирги съёмка маршрути участка съёмкасиниг чегараси бўйлаб амалга оширилиши лозим. Маршрутларни суратга олиш бўйлама базис масофасидан ажратилши керак.

Майдонларининг ҳажмини билиш тасвир ва маршрутларнинг сонини ҳисоблашни осонлаштиради.

Суратга олиш оралиғини ва бўйлама базасни аниқлаш учун 2 та бурчак бўйлама базис бурчаги λx ва кўндаланг базис бурчакларини λy ҳисоблаш керак.

Суратга олишнинг учиш баландлигида кузатилган бўйлама ва кўндаланг базис бурчаги Bx/By базис бурчаги деб аталади.

Бўйлама базис бурчаги λx суратга олиш базисини ҳисоблаш учун аниқланади. Навигация учун оптик визир ишлатилган холда бу бурчак ишлатилади.

Кўндаланг базис бурчаги λy съёмка маршрутлари қисмларини назорат қилиш учун ишлатилади.

Съёмка маршрутини оғиши берилган чизиқ қуйидаги катталикдан ошмаслиги керак.


Δу

1: 25000

10мм

1: 15000

20мм

1: 10000

25мм


Δу катталиги съёмка масштабида ифодаланади.


Адабиётлар:

1. В.Ф.Булавицкий, Н.В. Жукова “Фотограмметрия и дистанционное зондирования территори” учебное пособие. Хабаровск, Издательство ТОГУ 2016 год.

2. В.Н.Адров “Новые возможности ЦФС PHOTOMOD для создания 3D моделей месности” Москва 2016 год.

3. http://avia.pro/blog/distancionnoe-zondirovanie

4. https://ru.wikipedia.org/wiki.



Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!