Ыйык Рим империясы жана анын коңшулары, 7-класс, Орто кылымдар тарыхы

Ыйык Рим империясы жана анын коңшулары

План

• 1. «Варварлар» деген кимдер?
• 2. Байыркы германдыктар
• 3. Кельттер
• 4. Элдердин улуу көчүү доору

1. «Варварлар» деген кимдер?

• Варварлар (грекче Barbaroi гректер эмес, жаттар деген тууранды сөздөн) байыркы гректер, кийин римдиктер өздөрү түшүнбөгөн тилде сүйлөгөн уруулар менен элдерге берген аталыш.
• Биздин замандын 1-кылымынан варварлар аталышы «тили буруу» жана маданияты чоочун германдар менен кельттерге карата көбүрөөк айтыла баштаган.

• Варварлар жөнүндө көп маалыматтар атактуу Цезардын «Галлдар согушу жөнүндө кол жазмалар» жана римдик тарыхчы Тациттин **Германия** деген эмгектеринде кездешет.

2. Байыркы германдыктар

• Герман уруулары община (жамаат) болуп жашашкан
• Алар байыркы кездерде Рейнден Эльбага чейинки аймакты ээлешкен
• Байыркы германдар — инди-европалык тилде сүйлөгөн ири уруулар тобу
• Б. з. ч. 1-кылымда Байыркы германдар отурукташууга өтүп, уруулук жамаат болуп жашап, жерди менчиктебестен, чогуу иштешкен.
• Ал эми 5-6 кк. дыйканчылык же үй-бүлөлүк жамаат коңшулук жамаат менен алмашкан

Германдыктар бутпарастык дининде болушкан:

• Донар – чагылган жана күн күркүрөөнүн Кудайы
• Фрея – мол түшүмдүн, берекенин, үй-бүлөлүк бакыттын Кудайы
• Циу – Асман Кудайы

3. Кельттер

• Кельттер – тили жана маданияты жагынан индиевропа тилине жакын байыркы уруулар тобу. Биздин заманга чейинки 1-миң жылдыктын 2-жарымында Альп тоолорунун Түндүк жана батыш тарабында (Франция, Бельгия, Швейцария, Түштүк Германия, Австрия, Чехия, Венгрия, Болгария, Түндүк Италия, Түндүк жана Батыш Испания, Британ аралынын азыркы аймагы) жашаган.
• Римдиктер кельттерди галлдар деп аташкандыктан, алар жашаган жерлер Галлия деп аталып калган.

4. Элдердин улуу көчүү доору

• Элдердин улуу көчү IV кылымдан VII кылымга чейин созулган. Аны хунн (гунн) уруулары баштаган.
• Хунн кысымынан качып (375-ж.), герман уруулары Рим империясынын жерлерине көчүп келе баштаган. Остготтор хунндарга баш ийишип, ал эми вестготтор качкан батышты көздөй.
• 378-ж. Вестготтор Андрианополь шаарынын жанында рим аскерлерин талкалап, римдик император Валентти жеңишет.
• 395-ж. Рим империясы 2ге бөлүнөт
• 410 – ж. болсо Римди вестгот башчысы Аларих кыска убакытка басып алып, талоонго алган болчу.

Аттила

• Аттила (Адил хан, т.ж. белгисиз–453) - Борбордук Азиядан Европага чейинки аймакты басып алган хунн уруулар союзунун колбашчысы, Мундцуктун уулу.
• Аны европалыктар «Кудайдын каары, ааламдын токмогу» деп аташкан

Үй тапшырмасы

• 1-параграфты окуп келүү