Урок литературного чтения на родном(крымскотатарском) языке по теме: "Устное народное творчество.Пословицы"

Куню: 16.09.2022

Фен: къырымтатар эдебияты

Сыныф: 4

Дерс № 3

Мевзу: «Аталар сёзлери»

Максат: талебелернинъ сёз байлыгъыны арттырув, янъы сёзлерни нутукъларында ишлете билюв, оларнен сёз бирикмелер ве джумлелер тизе билюв, талебелерни аталар сёзлеринен таныш этюв, халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ жанырларыны текрарлав, халкъ агъыз яратыджылыгъына севги ашлав.

Планлаштырув нетиджелер:

Фен боюнджа нетиджелер: талебелер аталар сёзлеринен таныш олалар, халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ жанырларыны билелер, аталар сёзлерини нутукъларында ишлете билелер, оларнынъ манасыны анълайлар.

Метапредмет нетиджелер: талебелер дерснинъ меселесини анълайлар, керек информацияны къыдырып тапалар, суаллерге джевап берелер, озь фикирлерини агъзавий ве язма шекильде ифаде эте билелер;

Шахсий нетиджелер: халкъ агъыз яратыджылыгъына севги ашламакъ, лугъат байлыгъыны арттырмакъ, бири – бирининъ джевапларыны дикъкъат иле динълемек, суаллер бермек.

Бекленильген нетиджелер: талебелер сёз байлыкъларыны арттыралар, янъы сёзлернен джумлелер тизелер, халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ жанырларыны менимсейлер, аталар сёзлерини билелер, суаллерге джевап берелер.

Дерснинъ чешити: янъы бильги алув дерси.

Донатма: тахта, дерслик, корьгезмелер.

Дерснинъ кетишаты

I.Тешкилий дакъкъа: талебелернинъ дерске азырлыкъларыны тешкерюв.

II.Бильгилерини актуаллештирюв. Эв вазифесини тешкерюв.

«Суаль-джевап»

1.Фольклор демек не демектир?

2.Халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ жанырларыны хатырланъыз.

3. Насыл эсерге биз тапмаджа деймиз?

4.Тапмаджаларнынъ насыл чешитлерини билесиз?

3-4 талебе эзберлеген тапмаджаларны айталар, къалгъанлары исе джевапларыны тапалар.

Оюн «Тапмаджаны уйдурам»

1 сыра – айван акъкъында тапмаджа уйдура;

2 сыра – осюмлик акъкъында тапмаджа уйдура.

III.Янъы мевзу. Дерснинъ макъсадыны ве меселесини къоюв.

а) Лугъат иши.

Икметли – мудрый

Саа – сфера

Эдеп – благовоспитание, учтивость, вежливость

Насиат – наставление

Хуляса – вывод

б) Талебелер янъы сёзлернен таныш олалар, сёз бирикмелер я да джумлелер тизелер. (агъзавий шекильде)

Оджа: Аталар сёзлери – къырымтатар халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ энъ къадимий ве энъ сыкъ къулланылгъан жанырларындан биридир. Оларда халкънынъ зийреклиги, отькюр сёзге усталыгъы, дюньябакъышы, акъылферасети ифаделенмектир. Шунынъ ичюн оларгъа халкъ икметининъ ве халкъ фельсефесининъ хазинеси, халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ инджеликлери де дейлер.

Умумхалкъ иджады оларакъ аталар сёзлери асырлар девамында агъыздан-агъызгъа, несильден-несильге кечип, дюльберлешип кельдилер.

1.Иши ёкънынъ ашы ёкъ.

2.Багъны бакъсанъ – багъ олур,

Бакъмасанъ – дагъ олур.

3.Аш десенъ чапар,

Иш десенъ къачар.

4.Ватан – экинджи ананъ.

5.Ана киби яр олмаз,

Ватан киби ер олмаз.

IV. Раатлыкъ дакъкъасы.

Не де чокъ биз окъудыкъ

Эпимиз болдурдыкъ,

Азбаргъа биз бакътыкъ,

Къапугъа айландыкъ,

Козьнен ай ясадыкъ,

Къолнен таш котердик,

Аякъкъа тирельдик,

Еримизге отурдыкъ.

V. Янъы алгъан бильгилерини пекитюв.

Группаларда чалышув. Талебелер 3 группагъа болюнелер.

1. группа. «Ана киби яр олмаз, Ватан киби ер олмаз» аталар сёзюни насыл анълайсынъыз.

2. группа. «Башлагъан ишинъни ташлама» аталар сёзюнинъ манасыны анълатынъыз?

3. группа. «Достсуз адам – къанатсыз къуш».

VI. Сенкан оюны.

1.сёз (исим)

2. 2 сыфат

3. 3 фииль

4. джумле.

VII. Рефлексия.

Талебелерге карточкала даркъатыла. Эгер дерсни бегенселер, ешиль тюстеки карточканы косьтерелер, эгер дерс боюнджа къыйынчылыкъларгъа огърагъан олсалар, къырмызы тюстеки карточканы косьтерелер.

VIII. Дерснинъ екюни.

Суаллерге джевап берюв.

1. Балалар, бугунъ дерсте халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ насыл жанринен таныш олдынъыз?

2. Аталар сёзлери бу насыл сёзлер?

3. Аталар сёзлери бизни неге огрете?

4. Озюнъизге насыл янъылыкълар алдынъыз?

IX. Эвге вазифе. 12 – 13 сайфе. Янъы сёзлерни огренмек, аталар сёзлеринен таныш олмакъ, суаллерге джевап бермек, 5 аталар сёзлерини дефтерге язмакъ ве эзберлемек