Токсикомания, наркомания

ТОКСИКОМАНИЯ

САБАКТЫН ТЕМАСЫ

ТОКСИКОМАНИЯ

САБАКТЫН МАКСАТЫ

• ТАКСИКОМАНИЯ ТУУРАЛУУ ОКУУЧУЛАРГА ТУШУНУК БЕРУУ, БИЛИМДЕРИН КЕНЕЙТУУ. УУЛУУ ЗАТТАРДЫН ДЕН СООЛУККА ЗЫЯНДУУЛУГУ ЖОНУНДО МААЛЫМАТ БЕРУУ;

• УУЛУУ, МАС КЫЛУУЧУ ЗАТТАРДЫ КОЛДОНУУ УЧУН АДМИНИСТРАТИВДИК ЖООПКЕРЧИЛИККЕ ТАРТЫЛУУЛАРЫН ОКУУЧУЛАРГА АЙТЫП БЕРУУ;

• ОКУУЧУЛАРДЫ КООМДОГУ ТЕРС КОРУНУШТОРГО КАРШЫ ТУРУУСУН КАЛЫПТАНДЫРУУ

Сабактын журушу:

• Уюштуруу.

• Токсикомания боюнча маалымат беруу.

• Суроо – жооп иретинде талкулоо.

• Балдар тарабынан сценка аткаруу.

• Оюн «ЖОК» деп айтабыз.

• Анкета (окуучулар анкета толтурушат).

• Сабакты жыйынтыктоо.

Токсикомания деген кандай оору?

• Токсикомания - бул баңгизатка көз каранды болуунун эле бир түрү. Өспүрүмдөрдүн арасында бул илдет тогуз жаштан он беш жашка чейин болот. Бул ооруга чалдыккандарды айыктыруу өтө кыйынга турат. Бир-эки ай тынымсыз уу жыттаган адамдын ички органдары жабыркап, нерв системасы бузулат. Ал эми бир-эки жыл үзбөй колдонуп келсе, акыры майыптыкка алып келиши ыктымал. Айрым өспүрүмдөр лак, ацетон, клей, атыр, бензин жана башка суюктуктардан чыккан жыттан ырахат алууну кичинекей кезинен эле жакшы өздөштүрүп алышат.

Суюктукту жыттагандан кийинки баш айлануу да ар турлуу болот. Алар оз ара фазаларга болунот:

• Эн алгачкы ирет бир канча жолу жыттагандан кийин уу башка тээп, анан организмге тарайт.

• Бул фаза –экрофин деп аталат. Ӏ фазадагы акыбалына карабай андан ары дагы уу заттарды жыттай берген учур.

• Бул фазадагы акыл- эсти адам таптакыр башкара албай, айланадагы адамдардын баары козуно корунбой озун булуттардын арасында жургондой сезет.

• Эн коркунучтуу этап ушул денгээлге жеткенде кулактын угуусу начарлап, козуно ар нерселер коруно баштайт.

Ӏ- фаза

ӀӀ- фаза

ӀӀӀ-фаза

ӀV- фазаБул дарт кандай себептерден улам пайда болот ?

• Балдар бат жетилгиси келип, өз алдынча жашоого умтула баштаганда терс көрүнүштөргө бат арбалат.

• Социалдык абалы начар үйлөрдө балага жетиштүү көңүл бурулбай, ушундан улам токсикомандар пайда болот. Бул жерде күнөө айланып келип эле ата-энесине коюлат.

• - Алар топ-топ болуп чогулуп алып жашыруун бир жерге барышат да, андан соң суюктукту целлофан баштыкка, чүпүрөккө куюп же бет аарчысын чылап алып оозу-мурдун беш-он мүнөткө тумчулайт. Бир нече мүнөттөн кийин өспүрүмдүн күлкүсү чыгып, каткырыгы угулат

Топ-топ болуп журушот

«Ырахаты» тарай баштаганда кандай абалга келишет?

• Баш каңгырап ооруп, аба жетпей баштайт.

• Кускусун келтирген башкача бир даам келип, жүрөк айландырышы мүмкүн.

• Көздүн ичи кызарып, асты көгүш тарта баштайт. Бул абал эки-үч саатка созулат.

• Токсикомания өтүшүп кеткенде адамдардын денеси эч нерсени сезбей калышы мүмкүн.

Кандай жардам беруу керек?

• Суюктуктун коломун азайтып, ошол топтон алыстатуу керек.

• Психотерапевт, нарколог врачтарга кайрылуу керек

• Жаны кызыктыруучу кружокторго катыштыруу керек

Суроо жооп иретинде талкулоо

• Мугалим менен окуучунун ортосундагы пикир алышуусу

Балдар тарабынан сценка аткаруу

• Максат 14 жашта.

• Бактияр 15 жашта.

• Адил.14 жашта.

Оюн «ЖОК» деп айтабыз.

• Мугалим: «ЖОК» деп айтканда эч кандай кумон санабай айтышынар керек. «КОРУП КОРОЙУНЧУ, ЖЫТТАП КОРОЙУНЧУ» деп ойлосонор, силерге корбойсунбу деп сунуштаган адам билет да, ого бетер кызыктыра баштайт. Силердин чыныгы досунар эч качан силерге наркотик же болбосо клей, же бензин жытта деп сунуштабайт. Токсикоманиялык заттарды пайдаланган учун административдик штраф толонот, 16 жаштан турмого кетиши мумкун, милицияга учотко коюлат, ата – энелерге штраф салынат.

АНКЕТА ТОЛТУРУУ

• 1. Сенин жынысын?

• 2. Жашын?

• 3. Кандай окуйсун?

• 4. Сенин досторун коппу?

• 5. Сенин акен же эжен барбы?

• 6. «Токсикомания» деген эмне, билесинби?

• 7. Клейдин бензинге караганда коркунучу жок деген созго кошуласынбы?

• 8. «Токсикомания» - бул ооруубу; айыгып кетсе болобу?

• 9. Токсикалык заттарды пайдаланган учун турмого отургузуу мумкунбу?

• 10. Мен эч качан токсикалык заттарды пайдаланбайм, жыттабайм деп айта алат.

САБАКТЫ ЖЫЙЫНТЫКТОО

• 1. Кандай жаны нерсе билдинер? Эмне жонундо билдинер?

• 2. Бироо жарым силерге корбойсунбу деп, токсикалык заттарды сунуштаса эмне кыласынар?