Тарбиялык саат "Вич спид"

1-декабрь 2023-жыл.

Кыш мезгилинин алгачкы куну менен куттуктайм

Тема: ВИЧ, СПИД жана коом

• ВИЧ, СПИД боюнча тушунук аласынар.
• Сергек жашоого багыт аласынар.

Кызыл тус менен берилген бул лентанын суротун бугун коп жерден жолуктурасынар,ал турсун силерге да тактык. Бунун мааниси томондогудой:1991-ж Америкалык суротчу Френг Мур кызыл тасманы спидке каршы курошто адамдарды бириктирген умуттун символу катары колдонууну сунуштаган. Ошол эле жылыСПИД ден каза болгон «куин» тобунун салисти Фреди Меркуриндин жаркын элесине арналган концертинде ырчынын 70минден ашуу куйормандары кийимине ушундай кызыл лентаны тагышкан ошондон бери ВИЧ жана СПИД койгойуно кайдыгер эмес экендигин корсотуу учун кызыл тасма дуйно жузу боюнча колдонуп келе жатат.

• СПИД деген эмне? Чечмелениши, кыргызча которулушу "кабылданган иммун жетишсиздик синдрому" (КИЖС). Иммунитет бул ар кандай зыяндуу бактерия жана вирустардан коргоочу адам организминин системасы. ВИЧ иммунитетти басаңдатып, организм түрдүү ооруларга чалдыгып, адам ооруйт.

Биринчи жолу 1981-жылы 5-июнда АКШнын Ооруларга көзөмөл жүргүзүү борбору  СПИД  деген жаңы ооруну каттаган. Алгач "Төрт-Г" деп аталган адамдын иммундук жетишсиздигинин козгогучу (вирус) бара-бара анын кабылдоосуна (синдром) алып келери, аны менен ооруган адам акыры өмүрү менен кош айтышары аныкталганда гана Бириккен Улуттар Уюму ушул дартка карата каршы күрөшүү күнүн 7 жылдан кийин жарыялаган .

ВИЧтин жугуу жолдору

ВИЧ-инфекциянын дагы бир маанилүү жолу булганган ийнелер, шприцтер же башка баңги заттары, ошондой эле энеден балага жуккан кан менен байланышта болот.

СПИД кандай учурда жукбайт.

• Коомдук жайларда
• Бир уйдо жашап, бир сулгу колдонуу, чогуу тамактануу.
• Бир класста окуп, кол алышып учурашканда.

Жуктуруп алган учур катталган эмес.

Оорунун алгачкы белгилери. Кайра кайталанган ысытма же түнкүсүн катуу тердөө Ашкере жана себепсиз чарчоо. Лимфа бездеринин узакка сакталуучу шишиги. Бир жумадан ашык созулган ич өткөк. Ооздогу, арткы тешиктеги (анустагы) же жыныс органдарындагы жаралар Пневмония. Теридеги, теринин астындагы же ооздун, мурундун ичиндеги, көздүн кабагындагы кызыл, күрөң, кызгылт же кызгылт көк тактар. Эс тутумду жоготуу, депрессия жана башка нерв оорулары Тез арыктоо ж.б

Оорунун даарысы жок болсо дагы, анын өнүгүшүн басаңдаткан даары-дармектер бар. ВИЧ-инфекциясы бар адамдар вирусту башкаларга жуктуруп алуу коркунучун азайтуу үчүн чараларды көрө алышат.

Суроо.

• Оорулуу адамдын колунан буюм сатып алат белен?
• Оорулууга кантип жардам берууго болот?
• ВИЧ ке карата анализ тапшырууга макулсунбу?
• Деги эле ар кандай жугуштуу жана, жугуштуу эмес оору менен орубаш учун эмне кылуу керек?

Көңүл бурганыңыздар үчүн рахмат .