Сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрү

Бишкек шаарындагы №86 жалпы билим берүү орто мектеби

Сабактын аты: Кыргыз тили

5-класс

Сабактын темасы: «Сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрү, аларга коюлуучу тыныш белгилер»

Мугалим : Дөөлөталы кызы Гүлзахира

Сабактын максаты:

• Сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрүн таба билишет;

• Бир өңчөй мүчөлөрдүн байланышуу жолдорун үйрөнүшөт;
• Бир өңчөй мүчөлөрдүн арасына коюлуучу тыныш белгилер менен таанышат.

Сүйлөм мүчөлөрү

Айкындооч мүчөлөр (Аныктооч, толуктооч, бышыктооч)

Баш мүчөлөр (Ээ, баяндооч)

Баш мүчөлөр

Ээ (Ким? Эмне? Кимдер? Эмнелер? Кимиси? Эмнеси?)

М: Бала уктады.

Баяндооч (Эмне кылды? Эмне кылып жатат? Эмне кылат?)

М: Бала уктады .

Айкындооч мүчөлөр

Аныктооч ( Кимдин? Эмненин? Кандай? Кайсы?)

Толуктооч (Кимге? Эмнеге? Кимди? Эмнени? Кимде? Эмнеде? Кимден? Эмнеден?)

Бышыктооч (Канча? Нече? Кайда? Качан? Кантип?)

М: Акылдуу бала китепти издеп окуйт.

М: Акылдуу бала китепти издеп окуйт.

М: Акылдуу бала китепти издеп окуйт .

Сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрү деген эмне?

Сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрү

1) Бирдей суроого жооп берип, сүйлөмдүн бир мүчөсүнүн милдетин аткарат: Элибиз достукту, ынтымакты жактырат.

2) Алар бири­-бирине багынбай, тең укукта болушат.

М: Чыдамкай, токтоо, эмгекчил адам гана баарын жеңет.

3) Сүйлөмдүн бардык мүчөсү (ээ, баяндооч, аныктооч, толуктооч, бышыктооч) бир өңчөй мүчө боло алат.

М: Кыргыз жергесиндеги атактуу жайлоолор – Сары-Жаз, Ак-Шыйрак жана Ак-Сай .

Эскертүү : - бир өңчөй мүчө, - алар байланышып турган сүйлөм мүчөсү. М: менен мектепке

келишти.

Асан

Анара

Сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрү интонация жана байламталар аркылуу байланышат.

• Бир өңчөй мүчөлөр санак интонациясы аркылуу байланышса, арасына үтүр коюлуп жазылат.

Бир өңчөй мүчөлөр

• менен, жана байламталары аркылуу байланышса, арасына үтүр коюлбайт.

М: Окуучулар майрамда ырдашты, бийлешти.

М: Окуучулар майрамда ырдашты жана бийлешти.

• Да, дагы байламталары аркылуу байланышса, үтүр байламтадан кийин коюлат.

М: Окуучулар майрамда ырдап да, бийлеп да жатышты.

Сабакты бышыктоо

Сабакты даярдаган:

Дөөлөталы кызы Гүлзахира

Көңүл бурганыңыздар үчүн

рахмат!