«Току-току ньээм-ньээм» орто болоххо
«ХААР КОРОЛЕВА»
Сана дьыллаа5ы аралдьытыы сценарийа
Буолар кунэ: .12.2023 с.
Бириэмэтэ: ч. м.
Музыкальнай салайааччы:
Даяна Владимировна
Иитээччилэр:
Петрова М.П. Пономарева Д.В.
Сыала:
Туттуллар тэрил:
Оруолларга:
Ыытааччы -
Эбээлэрэ -
Кай -
Герда –
Хаар Королева –
Тыалчааннар -
Сибэкки феялара -
Табалар -
Разбойниктар -
Хаарчаана -
Тымныы о5онньор –
(Саҥа дьыллааҕы музыка доҕуһуолунан маскараадтаах оҕолор иитээччилэрин кытары бырааһынньыкка симэммит, киэргэтиллибит саалаҕа киирэн, саала ортотугар тураллар)
Ыытааччы: Саҥа кэрэ дьылынан, саҥа үтүө дьолунан!
Күндү оҕолорбут уонна төрөппүттэр!
Бүгүн биһиэхэ, Саргылаах саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ! Бүгүн туох барыта дьикти, аптаах буолуо5а. Биһиэхэ араас ыалдьыттар кэлиэхтэрэ, ыллыахпыт-үҥкүүлүөхпүт, оонньуохпут !
Чэйин, эрэ о5олорбут толорууларыгар истиэ5ин Мусьяна Сосина тылларыгар, Матрена Пермякова матыыбыгар
- Ырыа - “ Кыһын уратыта” (бары)
(Оҕолор миэстэлэригэр олороллор)
Ыытааччы: Оҕолоор, харыйабыт олус да кыраһыабай, араас элбэх оонньуурдаах. Ол гынан баран туох эрэ тиийбэт ди? ( оҕолор-уота)
Саамай сөп, араас онноох уоттара умайбаттар эбит ди, ол эрэн о5олор, харыйабыт уотун биир эрэ кыысчаан уматар кыахтаах эбит, ону бу таабырыны сопко таайдахпытына биирдэ кини кэлэр.
- Чэйин, эрэ бол5ойон истин уонна таайын! Тымныы Оҕонньор сиэнэ кыыһа кимий? (Хаарчаана)
-Саамай соп, бары ынырыа5ын Хаарчаана!
(Музыканан Хаарчаана киирэр)
Хаарчаана: Утуо кунунэн оҕолор, Сана Дьылынан! Сана Дьолунан! Мин эһиэхэ сана дьылга ыалдьыттыы, аптаах киэһэни бэлэхтии кэллим. Эьэм Тымныы О5онньор кэьиилэрин сугэн айаннаан иьэр, сотору тиийэн кэлиэ5э.
Ыытааччы: Утуо кунунэн! Хаарчаана, биһиги эйиигин олус диэн күүттубүт. Харыйабыт уотун уматаргар кордоьобут, уонна аптаах бырааһынньыкпытыгар кунду ыалдьыт буол!
Хаарчаана: Чэйин, эрэ оҕолор, харыйабыт уотун уматыаххайын! Биир, икки, ус, харыйабыт уота умай! (бары хатылыыллар, харыйа умайар)
Ыытааччы:Хаарчаана, эн манна биһигини кытта олор, остуоруйата кор.
Чуумпуруохха эрэ о5олоор, кимнээх эрэ саналара иһиллэр.
Сцена ханас отто Хаар Королева саарыстыбата, уна муннукка харыйа турар. Эмээхсин сиэннэрин кытта харыйа анныгар кинигэ аа5а олорор. Экранна камин костор.
Эмээхсин (кинигэтин саба-саба): Манан о5олоор, кыыьырымта5ай, муус сурэхтээх Хаар Королева туьунан остуоруйабыт бутэр.
Герда: Онтон билигин Хаар Королева тугу гына сылдьара буолуой?
Кай : Хайдах буоллун, Герда? Ханнык да Хаар Королева суох. Ити барыта остуоруйа, сымыйа.
Герда: Истиий, истиий.
Таьырдьа хаар туьэн кыыдамныыр,
Буур5а хатаннык улуйар
Хаар Королева салааската сырылыыр
Муус бай5ал биэрэгин кэрийэр.
Кай(кулэр):Хаар Королевата буолан. Мин Хаар Королеваттан куттаммаппын!
Гномнар, феялар, Хаар Королевалар
Остуоруйа5а эрэ бааллар
Хаар Королева кэллин эрэ,
Итии оhоххо олордуом,
Уулларан кэбиhиэм.
Герда: Кай улаханнык санарыма! Хаар Королева истэрэ буолуо дии!
Эмээхсин:Чэ о5олор этиьимэн, Оhохпут таhыгар мустаммыт,
Сылааска угуттанаммыт,
Кулэ- уорэ олорорбут,
Учугэйиэн!
Герда: Маннык эриэккэс куннэ
О5олордуун оонньуохпутун,
Салаасканан сырылыахпытын
Ыыт дуу, эбээбит барахсан!
Кай: Конуллээрий, кордоhобун!
Эмээхсин (кулэр): Чэ, тахсан оонньоон, о5олорум. Халыннык таннын, тонуман уонна ыраах барыман.
Ыытааччы: О5олор таьырдьа оонньуу тахсыбыттар, ол кэмнэ куустээх. сытыы тыал туспут, буур5а буолбут.
(Ункуу «Хаар»)
- Ункуу «Хаар»
Хаар Королева: Бардыбыт Кай, бардыбыт.
Ирбэт-тонмот ыраах хотугу дойдуга
Аны эн миигин истэ5ин,
Барытын толорон иhиэ5ин.
(Хаар Королевата Кайы илдьэ барар)
Герда: Кай! Кай! Барсыма!
(Тыал тыаhа)
Эмээхсин: Туох буолла?!
Герда: Кайы Хаар Королевата илдьэ барда!
Сурэ5ин мууска кубулутта.
Мин кинини кордоон булуом,
Муус сурэ5ин уулларыам (ытыыр).
Герда залы тогуруччу суурэр, уот арахсар. Аптаах садка тиийэр.
Сибэкки Феята: Туох учугэй, кэрэчээн кыыьай? Мин кыыс о5олонуохпун уруккуттан ба5арабын. Миэхэ о5о буолан хаала5ын дуо?
Герда: Суох, Сибэкки Фея, мин олус ыксыыбын, бырааппын Кайы кордуу сылдьабын кинини Хаар Королевата илдьэ барбыта.
Сибэкки Феята: Ыксаама Герда, кор ээ бу сибэккилэрбин, хайдахтаах курдук кэрэлэрий, онтон бу сыттаан кор уонна хараххын симэн утуй сынньан.
(Герда сибэккини сыттаан баран утуйан хаалар. Лыахтар кетен киирэллэр)
Ункуу (Лыахтар)
Лыахтар: Герда, тур, тур, уьугун, тургэнник хараххын арый, билигин Фея кэлиэ.
(Ол сыттагына Фея тиийэн кэлэр)
Фея: Миигиттэн ханна даганы барбаккын, миэхэ о5о буолан хаала5ын!
Лыхтар: Сибэкки Феята, Герда5а комолоьуоххэ! Кини убайын Кайы, кырыктаах Хаар Королевата уоран илдьэ барбыт, тургэнник булбата5ына Кай сурэгэ муус буолар уьу. (Герда ытыыр) (о5о)
Фея: Соп, лыахчааннарым Герда5а комолоьуоххэ мин сурэхпин олус таарыйдыгыт, Кайы кордоон тургэнник бул. Корсуоххэ диэри Герда.
Герда: Махтал! Корсуоххэ диэри.
Герда залы тогуруччу суурэр, уот арахсар.
(Кыыллар)
Разбойниктар тахсаллар
(Ункуу Разбойники)
Разбойниктар ункуулэрэ. Ункуулээн баран саьаллар. Герда тасхан кэлэр. Разбойниктар Герданы илиититтэн тардыалыы-тардыалыы тогуруччу хаамаллар
1 разбойник: Ханна баран иьэ5ин?
Тугу кордуу сылдьа5ын?
Герда: Бырааппын кердуу сылдьабын (ытыыр)
(Атаманша музыканан ойон киирэр).
Атаманша: Хайа, бу, хайалара соҕотоҕун хараҥа ойуурга хаама сылдьарый? (Эргийэ, тула хаама сылдьар)
Герда: Быраатым Кайы Хаар Королева тымныы дойдутугар илдьэ барбыта. Ол дойду ханна баарын билбэппин, эhиги сирдээн биэриэххит буолаарай? Атаманша: Мин, дьэ, билэбин, Хаар Королева саарыстыбатын, таабырыммын таайдаххына мин табаарыстарым сирдээн биэриэхтэрэ.
Герда: Оҕолор, көмөлөһүөххүт дуо, миэхэ? (Атаманша таабырын таайтарар, оҕолор таайаллар).
Атаманша: Олус да өйдөөх оҕолор эбиккит (Иhиирэр). Ээй, табыгырас табаларым, кэлиҥ эрэ, манна, бу кыыhы Хаар Королева саарыстыбатыгар илдьэн биэриҥ түргэнник!
(Табалар киирэллэр)
(Ункуу)
Табалар: Биhиэхэ олорус, биhиги илдьэн биэриэхпит!
Атаманша: Ыытыахпын олох баҕарбаппын. Чэ, төттөрү толкуйдуу иликпинэ бара охсуҥ!
Герда: Көрсүөххэ диэри! Эн олус үтүө санаалаах эбиккин! (Атаманша долгуйан хараҕын уутун соттор. Табалар биир эргиири оҥороот тохтууллар). Герда: Махталы кытта, табалар! Көрсүөххэ диэри! (илиитинэн далбаатыыр).
Остуоруйаһыт: Табалар түhэрбит сирдэриттэн чугас дьэ, Хаар Королевабыт дыбарыаhа көстө түhэр.
(Музыка, уот умуллар).
- Хаар Королева уонна Кай муус троҥҥа олороллор. Кыыс быраатын көрөөт утары сүүрэн тиийбитигэр Кай Герданы түҥнэри анньар, кыыс ытыыр.)
О5олор, Герда хойутаабыт, Хаар Королева Кай сурэ5ин мууьурдан кэбиспит.
Герда: Хаар Королева, баһаалыста мин бырааппын ыытыан дуо? Кини инник тон сүрэхтээх буолбатах.
Хаар Королева: тоҕо мин кинини ытыахтаахпыный?
Герда: То5о диэтэр кини миэхэ саамай күндү киһи буолар.
Хаар Королева: Мин мэнээх төптөрү ыыппаппын. Миигин чахчы үөртэххттинэ баҕар Кайы ыытыам. Эһиги ырыаҕытын сөбүлээтэхпинэ ыытыам.
Герда: Оҕолор миэхэ көмөлөһүөххүт дуо? “Дед Мороз” диэн ырыабытын ыллыаххайын эрэ!
Ырыа: (Дед Мороз)
Хаар Королева: Дьэ олус да үөрдүм. Наһаа үчүгэй ырыа! Эһи ырыаҕыт иһин Кайы төнүннэрэбин.
(Кайга чугаһыыр, үрдүгэр аптаах хаар кутар, Кай тонмута ирэн Гердаҕа сүүрэн кэлэр, куустуһаллар, үөрэллэр)
Ыытааччы: Ити курдук Герда күүстээх санаалах буолан, быраатын Кайы ыраах баар Хотун дойдутуттан булан дбиэтигэр аҕалбыт. Бу курдук остуоруйабыт түмүктэнэр.
Ыытааччы: Оҕолоор, остуоруйабыт учугэйдик түмүктэннэ. Биһи бырааһынньыкпытыгар ким тиийбэтий оҕолоор? (Тымныы Моруос)
Саамай Сөп, Чэйин эрэ бары Тымныы Моруоһу ынырыаҕын.
Оҕолор: Тымныы Моруос! 3 төгул!
Тымныы О5онньор: Э-һэ-һээй! Дорооболорун оҕолоор. Ыраах- ыраах сирдэринэн араас дойдуларынан айаннаан кэллим эьиэхэ. Сана сылы корсуьэ.Уоруу- котуу аргыстаах!
Хаарчаана: Чэйин эрэ оголоор, Тымныы О5онньордуун хоробуоттаан хаамсыагын.
(Хоровод «В лесу родилась елочка»)
- Хоровод «В лесу родилась елочка»
Герда: Тымныы О5онньор олорон сынньана тус биьиги о5олорбут, хоьооннорун иьит.
- Хоьооннор.
Тымныы О5онньор: Оо наһаа үчүгэй хоһооннору үөрэппикит дии. Бары наһаа да улааппыккыт, көрөммүн олус диэн үөрдүм, мин эһиэхэ бэлэхтээх кэлбитим оҕолоор.
Тымныы Моруос о5онньор о5олорго кэьиилэрин туттарар
Тымныы О5онньор: Оҕолор, мин барар кэмим кэллэ, эһиил кэлэрбитигэр өссө элбэх ырыаны, хоһоону үөрэтэн, улаатан көрсөөрүҥ!
(Оҕолору кытары быраһаайдаһан тахсан бараллар)
Ыытааччы: Тымныы Оҕонньорго, Хаарчаанаҕа махтал, эһигини кытары олус үчүгэйдик сана дьыллаатыбыт!
Оҕолоор, бу кэрэ, аптаах бырааһынньыкпыт түмүктэнэрэ кэллэ, Тымыы Моруоһу, Хаарчаананы уонна ыалдьыттарбытыгар махтаныаххайын, ыраах айанна атаарыаххайын! Көрсүөххэ диэри!
- Хаартыска5а туьуу, тар5аьыы.
Программа
«Току-току ньээм-ньээм» орто болох
Ырыа «Кыьын уратыта»
Ункуу «Тыалчааннар» 6 кыыс
Ункуу «Лыахтар» 6 кыыс
Ункуу «Атаманша, разбойниктар» 10 уол
Ункуу «Ойуур кыыллара» 10 уол
Ункуу «Табалар» 4 кыыс
Хоровод «В лесу родилась елочка»
Ырыа
Хоьооннор
Подарок туттарыы.
Сана дьыллаа5ы хоhооннор
1.Саҥа дьылбыт иһэрин
Үөрэ-көтө көрсөөрү,
Күөх харыйа туруоран,
Киэргэттибит эрдэттэн!
2.Тымныы кыһын тиийэн кэллэ,
Саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ,
Араас уотунан оонньоон,
Харыйабыт олус киэркэйдэ.
3.Тымныы Чысхаан оҕонньор
Сиэн кыысчааныныын,
Араас элбэх кэһиилээх,
Тиийэн кэллэ биһиэхэ.
4.Харыйа тула муһуннулар
Араас маскарааттаах оҕолор,
Харыйа тула эргийэн,
Хоробуоттаан бардылар.
5.Уһуйааммыт бүгүн олус
Тупсубутуон, кэрэтиэн!
Араас өҥнөөх уотунан
Угуйара астыгыан!
6.Бүгүн манна бырааһынньык,
Саҥа дьылы көрсөбүт.
Тымныы Кыһын оҕонньору
Тэһийбэккэ күүтэбит!
7.Тымныы Кыһын оҕонньор
Табаларын тиэтэтэр.
Хоту Муустаах байҕалтан
Саҥа дьылы аҕалар.
8.Тымныы Кыһын оҕонньор
Хаарчааналыын киирэннэр,
Оҕолору эҕэрдэлээн
Кэһиилэрин түҥэтэр.
9.Сыарҕатыгар толору
Кэһии бөҕө ууруммут.
Оҕолору үөрдээри
Сылы быһа мунньубут.
10.Оҕолордуун бииргэ ыллыа,
Оонньууга да кыттыһыа,
Мөһөөччүктэн кэһии хостоон
Оҕолорго туттартыа.
11.Саҥа дьылы таптыыбын,
Саҥа дьылы күүтэбин.
Харыйабын киэргэтэн,
Саҥа дьылы көрсөбүн.
12.Харыйабыт киэргэммит,
Оонньуурдарын иилиммит.
Ырыа-тойук истээри,
Үҥкүүбүтүн көрөөрү.
13.Маскарааттаах оҕолор,
Олус, олус үөрбүттэр.
Тымныы оҕонньор кэлэрин,
Олус, олус күүппүттэр.
14.Саҥа дьылга бука бары,
Ырыа-үҥкүү үөрэтэбит.
Тымныы Эһээ кэһиилэрин,
Долгуйа кэтэһэбит.
15.Маҥан, кыһыл оонньуурдаах,
Харыйабыт сандаарбыт.
Саҥа дьылга киэргэнэн,
Ыалдьыттарын манаабыт.
16.Саҥа дьылга оҕолор,
Бука бары үөрэллэр.
Дьыссаакка кэлэннэр
Маскараат кэтэллэр.
17.Харыйа, харыйа,
Киэргэммит харыйа.
Халыҥ тыаттан кэлбитиҥ,
Мин дьыссааппар киирбитиҥ.
18.Саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ
— Салаасканан сырылаан,
Саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ
— Харыйанан дыргыйан.
19.Саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ
— Көрү-нары көҕүлээн,
Саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ
— Үөрүү-көтүү кэһиилээн.
20.Тымныы Эһээ оҕонньор
Хантан тиийэн кэллиҥ эн?
Ханнык ыраах суолунан
Аан дойдуну эргийэн?
21.Оҕолору үөрдэҥҥин
Бэлэхтэргин биэрбиккин,
Саҥа дьылы аһаҥҥын
Сиэҥҥин сиэтэн киирбиккин.
22.Үөрүүнү үксэтэ, үрдүккэ көтүтэ,
Киэргэнэн-симэнэн кэллэ дии, Саҥа дьыл!
23.Харыйа киэргэлэ, хас биирдии оонньуура
Кэрэтин сөҕөбүт, кыһаллан симиибит.
24.Лаглайбыт күөх харыйа,
Дьикти кэрэ харыйа
Дьэрэкээн уоттарынан
Дьиэбит иһин киэргэттэ.
25.Харыйабыт киэркэйэн
Саҥа дьылбыт тиийэн кэллэ.
Олбуор аанын тоҥсуйар,
Оҕолору ыҥырар.
26.Харыйабытын симээммит
Саҥа Дьылы көрсөбүт,
Минньигэс кэмпиэттээх
Кэһиибитин тутабыт.
27.Бүгүн манна детсакка
Моруос оҕонньор кэлиэ,
Кэһии бөҕө аҕалыа,
Саҥа дьылбыт сандаарыа.
28.Саҥа дьыл алыптаах күнэ
Бүгүн биһиэхэ үүннэ,
Араас мааска кэтэннэр
Оҕо аймах муһунна.
29.Тымныы Моруос оҕонньорго
Ырыа хоһоон ааҕабыт,
Хаарчааналыын үҥкүүлээн
Дьикти түгэни күүтэбит.
30.Күөх харыйаны тула
Тымныы оҕонньору кытта
Сиэттиһэммит хаамыахпыт,
Ырыабытын ыллыахпыт.
31.Сана дьылы таптыыбын
Сана дьылы куутэбин.
Харыйабын киэргэтэн,
Сана дьылы корсобун.
32.Харыйабыт киэргэммит,
Оонньуурдарын иилиммит.
Ырыа-тойук истээри,
Ункуубутун короору.
33.Тогуруччу туруохха
Хороводка хаамсыахха.
Уорэ-кото ыллыахха,
Сана дьылга уоруоххэ.
34.Маскараадтаах о5олор,
Олус, олус уорбуттэр.
Тымныы Моруоспут кэлэрин,
Олус-олус кууппуттэр.
35.Сана дьылга бука бары
Ырыа-ункуу уорэтэбит.
Тымныы Эьээ кэьиилэрин
Долгуйа кэтэьэбит!
Ырыа «Кыьын уратыта»
Мусьяна Сосина тыл. Матрена Пермякова мат.
Кыһыны таптыыбын,
Хаар түһэр үҥкүүтүн,
Күн хаарга сүүс араас
Өҥ тиһэр сырдыгын.
Таптыыбын кыһыҥҥы
Айылҕа кэрэтин,
Дьыл кэмэ ураты
Алыптаах көстүүтүн.
Курустаал тэлгэтэн
Муус күөлгэ турбутун,
Хаар түспүт суолугар
Оһуордуу хаамарбын.
40
236 022 
