Сабын мен синтетикалық жуғыш заттар

Қысқа мерзімді жоспар:                    Мектеп: «Ж.Нұрлыбаев атындағы №49» ЖОМ КММ                                                       

Күні :                                                                   Мұғалімнің аты-жөні: Актай Бекжан

Сынып:  9                                                           Қатысқандар: 0                  Қатыспағандар: 0

Сабақтың тақырыбы:  Сабын  мен  синтетикалық  жуғыш  заттар

Оқу мақсаты:

9.4.3.24 -сабынның алынуы мен оның қолданылуын біледі

9.4.3.25 -синтетикалық жуғыш заттардың қоршаған ортаға әсерін түсіндіреді

 Сабақ мақсаты:

Барлық оқушылар: Сабынның алынуын біледі

Оқушылардың басым бөлігі: Сабынның қолданылуын біледі

Кейбір оқушылар: Синтетикалық жуғыш заттардың қоршаған ортаға келтіретін әсерін түсіндіреді.

Бағалау критерийі

Сабының алыну жолын анықтайды;

Сабынның қолданылуын  анықтайды;

СЖЗ қоршаған ортаға тигізетін әсерін анықтайды.

Тілдік мақсаттар

Негізгі сөздер мен тіркестер:

Сілтінің, сақардың және майдың қосындысынан жасалған, суда еритін кір жууға арналған кесек немесе қоймалжың сұйық зат

Талқылауға арналған тармақтар

Сабын —  медицинада, тоқыма, былғары, металлургия өнеркәсібінде, сондай-ақ, зиянды жәндіктерге қарсы күресте препараттар дайындауда техникалық сабын қолданылады

Жазылым: Синтетикалық жуғыш заттар өте баяу айырылады, сондықтан      .........     зиян тигізуі мүмкін

Құндылықтарға баулу

Зайырлы қоғам жоғары руханият - білім беру, денсаулық сақтау және мәдениеттің ұлттық жүйесін табысты дамытудың ең маңызды шарты болып табылады.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану, География

Алдыңғы білім

9.4.3.22–карбон қышқылдарының құрамын білу және сірке қышқылының химиялық қасиеттері мен қолданылуын сипаттау;

Сабақтың жоспарланған кезеңі

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

3  минут

4 минут

Ұйымдacтыру бөлімі:

- Психологиялық ахуал орнату  «Ыстық алақан»  әдісі

Қағаз қиындылары арқылы топқа бөлу; Үш бұрыш, төрт бұрыш, Дөңгелек

Топқа бөлу 

1 Ақпараттық тобы

2 Химиктер тобы

3 Зертеушілер тобы

Үй тaпcырмacын cұрaу:    

1. Тапсырма

«Дұрыс-Бұрыс» әдіcі: Берілген сұрақтарға топ бойынша жауап береді, мұғалім берілген жауаптың дұрыс бұрысын айтады (oйлaу жәнe aйтылым дaғдыcы қaлыптacaды)

• 1. Күрделі эфирлердің физикалық қасиеттерін атаңыз. (тән иісі бар, суда іс жүзінде ерімейтін сұйықтықтар) • 2. Сұйық майлар табиғатта қайда кездеседі? (өсімдіктерде) • 3. Қатты майлар қайда кездеседі? (жануарларда) • 4. Күрделі эфир түзілу реакциясы қалай аталады? (этерификация) • 5. Этерификация реакциясында тепе - теңдік күрделі эфир түзілу бағытына қарай ығыстыру үшін не істеу қажет? (қышқыл қосу керек) • 6. Күрделі эфирлер қайда қолданылады? (еріткіш, ароматизатор, парфюмерия) • 7. Неге сабын алу реакциясы «сабын қайнату» деп аталады және майды неден қайнатады? (май мен сілті қатысында жүретін ұзақ процесс) • 8. Синтетикалық жуғыш заттар мен сабынның айырмашылығы.(кермек суда ерігіштігі әртүрлі) 9. Сабын алу реакциясы (май + NaOH → глицерин + сабын) 10. Күрделі эфирлер дегеніміз?

Қағаз қиындылары

Cұрaқтaр жaзылғaн кecпe қaғaздaр түрінде беріледі

Сабақтың ортасы

20 минут

10 минут

Мәтінмен жұмыс.

1. Тапсырма

Жұптық жұмыс

Оқушылар «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі бойынша оқушылар мәтінді оқиды, жұпта талқылайды,  ерекшеліктерін салыстырады, талдау жасайды, ой-тұжырым шығарып, топпен бөліседі. Сабынның алынуын және қолданылуын анықтайды. Синтетикалық жуғыш заттарың қоршаған ортаға тигізетін әсерін анықтап, талдайды және қорытынды жасап , топпен бөліседі. Топтағы ең үздік ойды, идеяны флипчартқа түсіреді, қорғайды.

Әр топ бір-бірін «Бағдаршам әдісі» арқылы бағалайды.

Мәтінмен жұмыс жасап біткеннен соң, тақырыпқа сай тапсырмалар орындайды.

1. Тапсырма

Топтық жұмыс: «Джигсо» әдісі

 А-топ тапсырмасы. Сабынның алыну жолдарын және реакция теңдеуін жаз

      Алыну жолдары                             Реакция теңдеуі

Жұптық жұмыс: «Көршімен бөліс» әдісі

В-топ тапсырмасы. Сабынның қолданылу салаларын жаз:

                     Өнеркәсіпте                         Тұрмыста

Жеке жұмыс «Болжау әдісі»

С-топ тапсырмасы       

СЖЗ-дың қоршаған ортаға тигізетін әсерін жаз:

ҚБ: Өзін-өзі бағалау әдісі

Сергіту сәті: Аяқ-қол ойынын ойнау

Оқулық, АКТ

 Сабақтың соңы

  3  минут

Рефлексия, сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма беру

Саралау- Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және техника қауіпсіздік техникасын сақтау

Үлгерімі төмен оқушыларға:

саралау тәсілінің қарқынды әдісін пайдаланып:

 Сабынның қолдану салаларын атап көрсетуін айтамын. Бұл оқушыларға жақсы қолдау көрсетемін.

Үлгерімі орташа оқушыларға: СЖЗ-дың қоршаған ортаға келтіретін зиянды жақтарын жазуын айтамын.

Бұл оқушыларға қолдау орта көрсетемін.

Үлгерімі жоғары оқушыларға: Сабының алынуы мен реакция теңдеуін жазып көрсететінін айтамын.

Бұл оқушыларға қолдау аз көрсетемін..

Бағалау критерийі: Бағдаршам әдісі,

Өзін-өзі бағалау әдісі,

Критерийлерге сәйкес дескрипторлар арқылы жеке  бағалау.

Рефлексия - «Аяқталмаған сөйлем» арқылы. Сабақ соңында жалпылама нақтылау мақсатта қолданып, сабақты  түсінгенін нақтылау.

Пәнаралық байланыс: Жаратылыстану, География

Сыныптың санитарлық нормаға сай болуы, жарық, бөлмені желдету.

Сергіту сәті «Аяқ- қол» ойыны