Компьютер- текстти иштетүүчү негизги инструмент

№ 48 «Гүлбаар» орто мектеби

Информатика мугалими:

Талгатбек кызы Айгерим

Тема:Компьютер-Текстти иштетуучу негизги инструмент

• Текст
• Текст

• Тексттик документ
• Тексттик документ

• Тексттик редактор
• Тексттик редактор

• Текстти киргизүүнүн эрежелери
• Текстти киргизүүнүн эрежелери

• Редактирлоо
• Редактирлоо

• Форматтоо
• Форматтоо

Негизги т үшүнүктөр

Текст - маалымат көрсөтүүнүн формасы

Текст – алфавиттин символдорунун жазуу түрүндөгү же оозеки формадагы каалагандай удаалаштыгы.

!

Жазуу, текст түрүндө берилген маалымат тексттик маалымат деп аталат.

Тексттик маалыматты алып жүргүчтөр

Таш

Чопо

Жыгач

Папирус

Пергамент

Кагаз

Көптөгөн кылымдар бою адамдар маалыматты чопого, жыгачка, пергаментке ж.б жазып келишкен

Тексттик документтер

Документ - тексттик редактордун жардамы менен түзүлгөн каалаган текст жана ага тексттик эмес маалымат (графикалык) камтылат.

Тексттик документ

Чакыруу

Статья

Кулактандыруу

Доклад

Чыгарма

Ыр

Тексттик документтин обьектилери

Тексттик документтин негизги объектилери болуп:

• символ
• символ

• сөз
• сөз

• сапча
• сапча

• абзац
• абзац

• барак
• барак

• фрагмент
• фрагмент

Заманбап жардамчы

Текст менен иштөөдөгү компьютердин мүмкүнчүлүктөрү:

Компьютер – тексттерди даярдоодогу негизги инструмент болуп саналат.

Аталыш сабы

Инструменттер панели

WordPadдын негизги менюсунун кнопкасы

Сызгыч

Жумушчу талаасы

Барактоочу тилкелер

Абал сабы

Баардык компьютерлерде атайын текст түзүү үчүн программа – тексттик редакторлор орнотулган.

Документти даярдоонун этаптары

4

1

2

3

Текстти киргизүү

Текстти редактирлөө

Текстти форматтоо

Печатка жиберүү

Компьютерде документти даярдоо бир нече этаптан турат : текстти киргиз үү , редактирлөө , форматтоо жана печатка жиберүү .

Текстти киргизүү

Текстти киргизүүдө төмөндөгү эрежелерди сактагыла:

• Керек болгон жерлерден баш тамга менен жазганды унутпагыла
• Баардык тыныш белгилерин , (тире (-) белгисинен сырткары) акыркы тамгадан кийин койгула. Каалаган тыныш белгиден кийин сөзсүз түрдө боштук (пробел) клавишасын баскыла. Тире белгисине эки жагынан теӊ боштук (пробел) коюлат.
• Эки же андан көп боштук (пробел )коюудан качкыла.
• Сапчанын бүтүшүн күтпөгүлө, сапча качан толгондо курсор автоматтык түрдө жаӊы сапчага өтөт.
• Жаӊы абзацка өтүү үчүн Enter клавишасын баскыла.

Текстти редактирлөө

• Редактирлөө- бул терилген текстке өзгөртүүлөрдү киргизүү. Көпчүлүк учурда ката териилген символду, сөздү, сапты өчүрүүгө, бир символду экинчи символго алмаштырууга , жазылбай кеткен символду, сөздү, сапты коюуга туура келет.

Редактирлөөнүн негизги операциялары

Кесүү

Коюу

Көчүрүү

Текстти форматтоо

Форматтоо – тексттин ар түрдүү бөлүктөрүн кандайдыр бир эрежелер боюнча керектүү түргө келтирүүнү түшүнөбүз, форматтоодо тексттин өзү өзгөрбөстөн, анын тышкы көрүнүшү гана өзгөрөт.

Форматтоонун операциялары

Абзацты тегиздөө

Шрифти форматтоо

-Барактарды номерлөө;

-Талааларды өзгөртүү;

-Сапчалар ортосундагы аралыкты өзгөртүү;

-сол тарапка;

-шрифти өзгөртүү;

-оӊ тарапка;

-түсүн өзгөртүү;

-ортого;

-өлчөмүн өзгөртүү ;

Абзацты тегиздөө

Берилген текст

Берилген текст

ортого

оӊ тарапка

Берилген текст

тегизделет.

тегизделет .

сол тарапка

тегизделет.

Шрифтин жазылыш түрү

Бул шрифтин карартылып жазылышы

Бул шрифтин курсив менен берилиши

Бул асты сызылган шрифтин мисалы

Шрифтин жазылыш түрүнүн инструменттери:

Ж

К

Ч

Документти печатка берүү

Принтер

Матрицалык

Сыя б үрккүч

Лазердик

Принтер – маалыматтарды кагазга чыгарууга арналган

Сабакты бышыктоо

• Жазуу текст түрүндө берилген маалымат тексттик маалымат деп аталат.
• Тексттик маалыматты иштеп чыгуу үчүн атайын программа – тексттик редактор кызмат кылат.
• Тексттик редактордун жардамы менен түзүлгөн каалаган текст жана ага тексттик эмес маалымат (графикалык) камтылса анда ал документ деп аталат.
• Компьютерде документти даярдоо бир нече этаптан турат : текстти киргизүү , редактирлөө , форматтоо жана печатка жиберүү .

Тапшырма:

?

Окуучулар кыскача ата-эненерге кат жазгыла .Ал текстте форматтоонун турун колдонгула.Ар бир команданы аткарып коргуло.Жана тушундуруп бергиле.

Үй тапшырма

• 1.Тексттик документ деген эмне?
• 2.Текстти даярдоонун кандай этаптары бар?
• 3. Текстти форматтоо жана редактирлѳѳ деген эмне?

Ушул суроолорго даярданып келесинер?