Қазақ тілінен ашық сабақ Қазақстан Республикасының рәміздері

Өту барысы

I Ұйымдастыру кезеңі

5 мин

Амандасу

Қал-жағдайларын сұрау

Тыңдаушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

II Үй жұмысы

10 мин

Сөздік диктант (өткен тақырып бойынша сөздерді тексеру)

III.Жаңа сабақ

20 мин

Кіріспе бөлім

Қазақстан дейтін менің бар елім

Жатыр алып жарты дүние әлемін!

Бұл даланы анам жаспен суарған,

Бұл далада атам қолға ту алған.

Бұл далаға жылап келіп,қуанғам.

Бұл даланы көріп алғаш қуанғам,

Бұл далада өскен жанда жоқ арман!

Құрметті тыңдаушылар өлең жолдары не туралы? (тыңдаушылар өз ойларын ортаға салады)

Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздер туралы ведиоролик тамашалау».

Ендеше, бүгінгі өтетін тақырыбымыз қандай деп ойлайсыздар?

Жедел сұхбат

Сұрақтарға жауап беріп, сабақтың тақырыбын ашу (ауызша).

• Біздің мемлекетіміз қалай аталады?

• Қазақсатан қандай мемлекет?

• Қазақстан қайда орналасқан?

• Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі қай тіл?

• Қазақстанның рәміздерін білесіздер ме?

• Қазақстанның рәміздеріне не жатады?

Жаңа сөздер

Оқылым (15мин)

1992 жылы 4 маусымда Мемлекеттік рәміздер Ту, Елтаңба, Әнұран  бекітілді.  Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев Жарлығымен   4-маусым «ҚР Мемлекеттік рәміздер күні» болып белгіленді.

Тыңдаушыларды 3 топқа бөліп, мәтінмен жұмыс жасау.

Тапсырма:

1. Берілген мәтінді оқу және орыс тіліне аудару

2. Жаңа сөздердің астын сызыңыз

3. Мазмұндаңыз

1-топ

Мемлекеттік ту

Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі1992 жылы Мемлекеттік Туды бекітті. Тудың авторы Шәкен Ниязбеков.Ту неліктен көк түсті? Оның себебі, бүкіл дүниеге көк жүзі, аспан әлемі ортақ. Жер шары ұлттарға, мемлекеттерге бөлінгенмен, аспан ешқашан бөлінбейді.Күн де бәрімізге ортақ. Күн сәулесі бәріне нұрын шашады, сәулесін төгеді. Ал қыран болса, киелі, қасиетті құс деп есептелген. Егемендік алған Қазақстан қыран сияқты биікте болсын дегенді білдіреді. Тудағы ою-өрнек қазақ елінің танымын, өзіндік ерекшелігін көрсетеді.

2-топ

Қазақстан Республикасының

Елтаңбасы

Елтаңбадан  сол елдің тарихы, дәстүрі толық танылуы керек. Сондықтан да Елтаңбаның ортасынды шаңырақ тұр. Елтаңбаның екі жағында қанатты пырақтар бейнеленген. Жылқы, жүйрік ат қазаққа ерекше бағаланған. Пырақ – мал шаруашылығының басым болғанын бейнелейтін жиынтық бейне. Шаңырақ біздің Отанымыздың біртұтастығын білдіреді. Жоғарғы жағында бес бұрышты жұлдыз бейнеленген. Ал төменгі жағында «Қазақстан» деген жазу бар. Елтаңбаның авторлары: Жандарбек Мәлібеков, Шотаман Уәлиханов.

3-топ

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны

Әнұран - бұл дыбыстық рәміз, әлеуметтік-саяси бірігуде және еліміздегі азаматтарды этномәдени біртұрпаттылықта айтарлықтай мағына береді. «Гимн» терминінің өзі «gimneo» грек сөзінен шыққан және «салтанатты ән» дегенді білдіреді.

Тәуелсіз Қазақстанның тарихында мемлекеттік әнұран екі рет – 1992 және 2006 жылдары бекітілген. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны 2006 жылы өзгертілді. Әнұранның сөзін жазған Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев жазған.

Тыңдалым

Аудио тыңдау

437-439 бб. 30-жаттығу.

(Бектуров кітабы)

Сөйлесім

1-тапсырма: Сұхбаттасыңыз.

31-жаттығу 439 бет.(Бектуров кітабы)

2-тапсырма: Сөйлемдердің дұрыс- бұрысын анықтаңыз.

1. Мемлекеттік тудың түсі көгілдір.

1. Күн тудың ортасында орналасқан.

1. Тудың сол жағында қыран бейнеленген.

1. Тудағы оюдың түсі сары.

1. Тудағы оюдың түсі сары.

1. Тудың ені мен ұзындығы бірдей.

7. Ш.Ниязбеков – тудың авторы.

Грамматикалық минимум

Грамматикалық анықтағыш 102-117 бб.

Есімдік

Заттың,құбылыстың атын, сынын, санын білдірмейтін бірақ солардың орнына қолданылатын сөз табын есімдік деп атайды.

Местоимение –это слова, которые указывают на предметы и лица или их признаки, но не называют их.

Есімдіктер мағыналық жағынан жеті топқа бөлінеді: жіктеу, сілтеу, сұрау, өздік, жалпылау, белгісіздік, болымсыздық.

Мағынасына қарай мынандай топтарға бөлінеді:

1.Жіктеу есімдіктері –(мен,сен, ол, сіз,біз, олар т.б.)

2.Сілтеу есімдіктері – (мынау, сол, бұл, осы, анау т.б.)

3.Сұрау есімдіктері – (кім? не? қанша? қай? қайсы? қалай?)

4.Өздік есімдіктері – (өз,өзің, өзі, өзім)

5.Белгісіздік есімдіктері – (біреу, бірдеңе, әлдекім, кімде-кім, бірдеме)

6.Болымсыздық есімдіктері – (ешкім, ештеңе, ешқандай, ешбір)

7.Жалпылау есімдіктері – (бәрі, бүкіл, барлығы, барлық)

Жазылым

1-тапсырма: Тиісті сөзді қойып, сөйлемді толықтырыңыз.

1. Анау ыдысты үстелдің үстіне қой.

2. Сапардан ........... күні келген болатын.

3. ............ тұрған көпқабатты үй – министрлік үйі.

4. Қонақтарға арнап қымызды ............ жерден алдырды.

2-тапсырма: Топпен жұмыс. Суреттерді сілтеп, нұсқап көрсету арқылы сипаттаңыз.

1-топ 2-топ 3-топ

3-тапсырма: Тиісті қосымшаны жалғаңыз. 

4-тапсырма: Сөздерді пайдалана отырып, сөйлемдер құрастырыңыз.

Елтаңбада шаңырақ бейнеленген.

қанатты пырақтар

жұлдыз

«Қазақстан » деген жазу

Шаңырақ біртұтастық білдіреді.

Пырақ мал шаруашылығының бейнесі.

Сергіту сәті

Топтық жұмыс.

Жұмыс шарты:

Рәміздердің авторлоры дүниеге келген өңірлері жасырылады. Өңірдің атауын қағазға жазып, ешкім көрмейтіндей бүктеңіз де араластырып ортаға шашыңыз. Сосын кезек бойынша қағазды алып қай өңір түскенін оқыңыз, бірақ сізде қай өңір екенін ешкім білмеуі тиіс.

Сол аймақ туралы толық ақпарат беруге тырысыңыз. (тыңдаушылардың ойлары, нұсқалары ортаға салынады).

ІV.Қорытынды

Бүгінгі сабақтан не білдіңіздер?

Қазақстан Республикасының рәміздері қашан бекітілді?

Тудың авторы кім ?

Ту неліктен көк түсті ?

Туда нелер бейнеленген ?

Елтаңбаның авторлары кімдер ?

Елтаңбада нелер бейнеленген ?

Әнұранның сөзін жазған кімдер ?

Әнұранның әнін жазған кім?

Тапсырма: Әнді тыңдай отырып, ән жолдарын толықтырыңыз.

Алтын күн аспаны,

...............................

Ерліктің дастаны,

...............................

Ежелден ер деген,

..............................

Намысын бермеген,

.................................

Менің елім, менің елім,

...................................

Жырың болып төгілемін, елім!

..................................................

Гимнді хормен айту.

V. Үй жұмысы

Сөздерді жаттау. Есімдік тақырыбын және жаңа сөздерді пайдалана отырып шағын эссе жазып келу.